جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بخت معرفتی برای توصیف مواقعی به کار می‌رود که فرد باور صادقی داشته باشد، اما باور او به طور اتفاقی صادق باشد. تا پیش از گتیه، اعتقاد بر این بود که عنصر توجیه برای داشتن معرفت کافی است، اما او نشان داد که می‌توان باور صادق موجهی داشت که چون صدق آن به دلیل دخالت بخت بوده، مصداق معرفت نباشد. دانکن پریچارد، فیلسوف تحلیلی معاصر، اخیراً به شکل مبسوط و مدون به تحلیل بخت معرفتی پرداخته است. در مقایسه با دیگر تبیین‌ها (از جمله تصادف و عدم کنترل)، او تبیین وجهی را در تحلیل‌های خود ترجیح داده که مبتنی بر دو اصل جهان‌های ممکن و اصل اهمیت است. بخت معرفتی «تأملی» و «راستین» دو قسم بخت ناسازگار با معرفت هستند که پریچارد به آنها می‌پردازد؛ دغدغه اصلی او قسم دوم است. پریچارد در تلاش است تا یک نوع معرفت‌شناسی ضد بخت ارائه کند که از اشکالات گتیه و مانند آن در امان بماند. در نهایت، او معرفت‌شناسی فضیلت ضد بخت را پیشنهاد می‌کند، که بر دو اصل مصونیت و قوای شناختی استوار است. در این مقاله، پس از توصیف و تحلیل تبیین وجهی و توضیح نظریه معرفتی ضد بخت پریچارد، به ارزیابی دیدگاه وی خواهیم پرداخت. علاوه بر نقدهایی که بر اصل مصونیت و دیگر مؤلفه‌های دیدگاه وی وارد شده، ابهام در مفهوم جهان‌های ممکن و دیگر عناصر نظریه معرفتی او موجب می‌شود دیدگاهش در وضعیت ممتازی قرار نداشته باشد.