جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حقوق بشردوستانه، از موضوعات مهم جهان معاصر بوده و ازجمله دست­آوردهای بزرگ قرون نوزدهم و بیستم در نظام حقوق بین­الملل به‌­شمار می­رود. حمایت و لازم­الاجرا شدن آن، پس از تصویب نمایندگان کشورهای مختلف در سطح جامعۀ جهانی، نهادهای مردمی و بین­المللی، صورت گرفت. حمایت از غیرنظامیان؛ همانند اسیران، مجروحان، بیماران، فراریان، زنان، کودکان، سالمندان و احترام به اجساد مردگان، ممنوعیت قحطی و گرسنگی­دادن به نظامیان و غیرنظامیان و به­کارگیری سلاح­های مخرب غیرمجاز، ازجمله قواعد و مصادیق حقوق بشردوستانه هستند که از جنگ و درگیری­ها نظامی نشأت می­گیرند. در پژوهش پیش­رو که به­روش توصیفی-تحلیلی انجام یافته، موارد فوق از منظر امام علی(ع) با محوریت کتاب گرانسنگ نهج­البلاغه، مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفته است. به‌طورکلی حضرت علی(ع) چه در غزوات صدر اسلام و چه در زمان حکومت خودشان در جنگ­های جمل، صفین و نهروان، علی­رغم تفکر ایشان بر دعوت به صلح، نهایت توجه به رعایت حقوق افراد غیرنظامی حتی نظامی و توجه به عدم­ ایجاد خسارت داشتند. هرچند برخی از مسائل حقوق­ بشردوستانه که در اسناد بین­المللی تحت عناوین و اسامی مختلف یاد می­شود، صراحتاً به همان عنوان در کلام حضرت وجود ندارد، ولی با قیاس اولویت و وحدت ملاک، می­توان از برخی توصیه­ها و رفتارهای امام(ع) استنباط کرد.