جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرن دهم به دلیل شرایط سیاسی واجتماعی حاکم بر آن، از دوره‎های‎ کم آگاهی تاریخی ما نسبت به چگونگی انتقال میراث حوزه‎های حلّه و شیراز به حوزه‎های نجف سوم و اصفهان و سیر تطور کلام امامیه است؛ عصری که «ملامحمد فضولی» در آن عصر به تحصیل، تعلیم‎ و نگارش مشغول بود و بررسی و کسب شناخت نسبت به کارکردهای علمی ایشان می‎تواند دایره معرفتی‎ ما از سیر تطور کلام امامیه‎ در دوره یادشده را گسترش دهد. در این مقاله با استفاده از شیوه کتابخانه‌ای و مراجعه به کتاب‎های بازمانده از فضولی و دیگر نگاشته‎های مرتبط با وی، و با بازکاوی روش کلامی‎ و باورهای شناخت‎شناسی، جهان‎شناسی و انسان‎شناسی وی معلوم گشت که وی یکی از متکلم- فیلسوفان فعّال در قرن دهم و از انتقال دهندگان تراث حوزه حله بوده است. او در مباحث کلامی از روش عقل‎گرایی سود جسته و با پرهیز از نقل ستیزی یا عقل بسندگی، وحی و نقل را در کنار هم به کار گرفته است. کارکردهای وی را می‎توان ‎‎در میراث داری دانشمندانی چون علامه حلی و فاضل مقداد، مقابله با‎ جریان صوفی‎گرایی نو تاسیس در مراکز علمی شیعه‎ و جریان متکلم -عارفان حوزه شیراز و استفاده از ادبیات ترکی، فارسی و عربی برای ترویج مفاهیم و آموزه‎های کلامی، خلاصه کرد