جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش به روش‌شناسی و روش‌های تحقیق ویلیام جیمز در روان‌شناسی دین بر اساس کتاب انواع تجربه دینی می‌پردازد. روش‌شناسی وی عمدتا در چارچوب‌های روش تجربی، روش پراگماتیستی، پدیدارشناسی و داوری معنوی قرار دارد که در مجموع، قابل ارجاع به روش پراگماتیستی و پدیدارشناسی است. روش‌های تحقیق ویلیام جیمز بیش‌تر در چارچوب پژوهش‌های کیفی قرار دارد که از شیوه‌های درون‌نگری، موردپژوهی، مطالعه زنجیره‌ای، مطالعه مقایسه‌ای و اسناد فردی بهره می‌برد. در پایان نیز ملاحظات مبنایی و روش‌شناختی خواهیم داشت.

هدف نوشتار حاضر مقايسة ديدگاه‌هاي محيي ‌الدين ا بن¬عربي و ويليام جيمز در باب «تجربة عرفاني» است. ابن-عربي و جيمز «تجربة عرفاني» را وصف ناپذير و زودگذر مي‌دانند که طي آن، انسان از نيرويي متعالي منفعل گرديده، معرفتي فراعقلي و خصوصي کسب مي‌کند. در اين تجربه، فرد به معرفتي مي رسد که با تلاش‌هاي عقلاني هرگز به آنها دست نمي‌يابد. آنچه فرد در تجربة شخصي خود از حقيقت غايي در‌مي‌يابد، از طريق بيان تجربه به کساني که از آن بي‌بهره‌اند، قابل انتقال نيست و کساني که خواهان درک چنين تجاربي هستند، بايد با مجاهدت و رياضت، زمينة فراهم شدن آن تجارب را در خويش فراهم کنند. با وجود شباهت¬هاي موجود، ابن‌عربي حصول تجربة عرفاني را در پرتو عمل به شريعت و عامل تقويت ايمان مي داند، در حالي که جيمز سرچشمة عميق دين و تجربة عرفاني را احساس ديني مي‌داند و الهيّات را امري ثانوي تلقي مي کند.