جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫خداوند انسان را کمالجو و سعادتخواه آفريده است و سعادت طلبي و شقاوت گريزي را در فطرت و ذات او به وديعه نهاده است و کسي را نمي‌توان يافت که در جستجوي سعادت گام نزند؛ اما سعادت چيست؟ اين پژوهش در چهارفصل، به اين موضوع از ديدگاه قرآن پرداخته است. از نظر قرآن، سعادت يک موضوع ذاتي انسان نيست؛ ولي انسان مي‌تواند با اراده، آن را کسب کند. رابطه سعادت با لذت، آرزو، رضايت و کمال از نظر قرآن، بدين قرار است: در صورتي که لذتجويي در جهت صحيح هدايت شود، با سعادت مرتبط است و آرزو مايه تلاش براي رسيدن به رستگاري است. رضايت از جهاتي با سعادت تفاوت دارد؛ اما سعادت و کمال با هم لازم و ملزوماند. از آن جهت که انسان‌ها نوع واحدند و استعدادهاي مشترکي دارند و کمال‌هاي مشابهي آنها را سعادتمند مي‌کند، سعادت مطلق است؛ ولي به لحاظ تفاوت افراد با هم، نسبي است. بهره‌برداري از دنيا براي آخرت، سعادت آفرين است. از آن رو که قرآن، حقيقت آدمي را مرکب از روح و جسم مي‌داند، راه رسيدن او را به سعادت، در هر دو بخش مورد توجه قرار ميدهد. البته به جنبه مقدمه بودن جسم و ذيالمقدمه بودن روح نظر دارد. همچنين قرآن هم سعادت فردي را مي‌خواهد و هم سعادت اجتماعي را و هيچ يک نبايد فداي ديگري شود. عوامل سعادت، در سه بخش عوامل اعتقادي، رفتاري و اخلاقي مطرح شده است. خودشناسي و ايمان، به عنوان عوامل اعتقادي؛ عبادت پروردگار، جهاد در راه خدا و امر به معروف و نهي از منکر، به عنوان عوامل رفتاري؛ و تقوا، توبه و تزکيه نفس، به عنوان عوامل اخلاقي سعادت شمرده شدهاند. موانع اصلي اعتقادي سعادت، کفر، شرک و نفاق است و برخي از موانع رفتاري و اخلاقي عبارتاند از: بدعت در دين، پيروي از هواي نفس، رباخواري، و ظلم و ستم. از ديدگاه قرآن، دستيابي به سعادت و کمال، تنها با تغييرات مثبت در فکر، عقيده، اخلاق و برنامه‌هاي عملي توسط خود انسان محقق مي‌شود.