جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیوند حدیث با قرآن مجید و نقش تعیین کننده آن در تفسیر و تبیین آیات الهی بر کسی پوشیده نیست. آشنایی با تاریخ حدیث و سیر تطوّر آن در پژوهش های اسلامی، امری لازم و بسیار با اهمیت است. در این پایان نامه، تاریخ حدیث شیعه در سده های نهم و دهم هجری بررسی شده و در پنج فصل، سیر اجمالی تاریخ حدیث از عصر بعثت تا پایان قرن هشتم، تاریخ حدیث در قرن نهم و دهم و معرفی محدّثان بزرگ این دو قرن و بررسی شرح حال، آثار، روش آن ها در نقل و تدوین حدیث، نوع احادیث منقول از آنان در موضوعات گوناگون، همچنین کیفیت نقل حدیث از لحاظ دقّت یا تسامح در متن، تقطیع، نقل به مضمون، دقّت در نقل سند و نیز مسأله شرح و تفسیر احادیث، میزان توجّه به منابع روایی اهل سنّت، استفاده از منابع اصیل و کهن حدیثی و اجازه های حدیثی محدّثان و سرانجام، نتایج و ذکر پیشنهادهای نگارنده، سامان یافته است.

در این پایان نامه، پس از بیان اجمالیِ سیر تدوین حدیث در ادوار گذشته، مهم ترین محدّثان قرن های نهم و دهم هجری که دارای تألیفات حدیثی بوده اند، معرّفی شده اند و به بیان شرح حال، استادان، شاگردان و آثار آنان پرداخته شده است. با معرّفی محدّثان بزرگ این دو قرن و بررسی روش آنان در نقل و تدوین حدیث، میزان توجّه و اقبال عمومی به حدیث، نوع احادیث نقل شده در موضوعات مختلف، کیفیت نقل حدیث از جهت دقّت یا تسامح در متن، تقطیع، نقل به مضمون، و نیز دقّت در نقل سند و شرح و تفسیر احادیث و. . . روشن می گردد. ضمناً میزان توجّه به منابع روایی اهل سنّت، استفاده از منابع اصیل و کهن حدیث، و نیز اجازات حدیثی و. . . از دیگر نکته هایی است که از بررسی تاریخ محدّثان در کتاب های حدیثی به دست آمده است. پژوهش حاضر، دارای شش فصل است. فصل نخست به کلمات اختصاص یافته و در آن، تبیین موضوع، پیشینه تحقیق، سؤال های تحقیق و. . . به اختصار بیان شده است. فصل دوم با عنوان «نگاهی اجمالی به سیر تدوین حدیث در ادوار گذشته»، به طور گذرا به بررسی تدوین حدیث از عصر رسالت تا تألیف جوامع ثانویه پرداخته شده است. فصل سوم به معرّفی مهم ترین محدّثان قرن نهم هجری اختصاص داده شده و به معرّفی و بیان اساتید، شاگردان و آثار حدیثی و غیر حدیثی آنها پرداخته شده است. فصل چهارم با عنوان «مهم ترین محدّثان قرن دهم هجری» به معرّفی اساتید و شاگردان و آثار حدیثی آنها پرداخته است. در فصل پنجم، مهم ترین کتاب های حدیثی و قرن نهم و دهم هجری مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل ششم نیز از بحث نتیجه گیری شده و پیشنهادهایی ارائه شده است.