جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بخشی از تفسیر اهل‌بیت (ع) روایات تأویلی ایشان است که به نظر می‌رسد با فهم رایج از آیات قرآن سازگار نباشد. این بخش، از دیرباز محل بحث بوده است؛ برخی با هدف درک بهتر آموزه‌های ائمه (ع)، و برخی با هدف ردّ و تخطئه، بدان پرداخته‌اند. طبعاً در هر یک از پژوهش‌های انجام شده، معیار محقق برای بررسی و تحلیل روایات، متفاوت از دیگران است. اکنون این پرسش مطرح است که روایات تأویلیِ اهل‌بیت (ع) بر اساس روش و فرایند تأویل (و نه موضوع تأویل) به چه گروه‌هایی قابل تقسیم‌اند؟ در بازخوانی روایات تأویلی تفسیر نورالثقلین، تلاش شده است تا در محدودة پژوهش، بر اساس تصریحات موجود در کلام اهل‌بیت (ع)، فرایند تأویل در روایات، استخراج شود. این پژوهش بدست می‌دهد که در تفسیر نورالثقلین فرایندهایی که می‌توان آن‌ها را مبنای شناسایی و دسته‌بندی روایات تأویلی اهل‌بیت (ع) قرار داد، متعددند. برخی از آن‌ها عبارت است از: تطبیق امر کلی بر یکی یا برخی از مصادیق، حمل آیه بر تمثیل، جری، معرفی مصادیق آیه (انحصاری و غیر انحصاری)، تبیین زمان تحقق کامل مفاد آیه و موارد دیگر که این پژوهش به آن می‌پردازد.

در قرآن آیات بسیاری وجود دارد که به نحوی مرتبط با اهل کتاب است‎۰ گاهی در این آیات به واژه یا عبارتی برمی خوریم که فهم صحیح آیه به شکلی منوط به چگونگی برداشت از آن واژه یا عبارت است‎۰ در اینگونه موارد عمدتا آگاهی از پیشینه آن واژه یا عبارت نزد اهل کتاب می تواند نقش موثری در درک صحیح ما داشته باشد‎۰ البته ممکن است گاهی همان آگاهی ها به ذهنیتی تبدیل شود که موجب برداشت نادرست از آیه بشوند‎۰ در این پژوهش، پژوهنده درصدد است که نقش آگاهی و اطلاع مترجم و مفسر از پیشینه واژه ها و عبارات قرآنی نزد اهل کتاب را در ارائه ترجمه و تفسیر صحیح تر و دقیق تر نشان دهد‎۰