جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«ویلهلم دیلتای» فیلسوف و اندیشمند آلمانی بر این اعتقاد بود که کار علوم انسانی این است که آگاهی مستقیمی را گردآوری کند که پیشاپیش در مورد جنبه های گوگاگون حیات تاریخی موجود است و بکوشد این آگاهی را از طریق شناخت مفهومی تا حد ممکن سامان دهد. یکی از وظایف معرفت شناسی علوم انسانی این است که حدود و مشخصه هایی را شناسایی کند که در محدوده آنها می توان نظامی از علوم انسانی ترتیب داد و بررسی نمود که روش ها و شیوه های این علوم را تا کجا می توان از روش ها و شیوه های علوم طبیعی متمایز کرد. اما دیلتای این مسائل مربوط به معرفت شناسی و روش علوم انسانی را به عنوان بخشی از پرسش هایی بسیار گسترده تر در مورد ماهیت فهم انسان در متن این پرسش ها جای داده است . مترجم این کتاب قصد داشت پس از ترجمه جلد اول ، جلد دوم آن را ترجمه و روانه بازار نشر کند اما برای پرهیز از وقفه در کار ، ترجمه جلد سوم را آغاز کرد چرا که جلد دوم آن در دسترس نبود. طرح کلی دیلتای در تدوین علوم انسانی ، تعریف ، روش ، منطق و نتیجه آن در مقدمه جلد اول آمده است. ویلهلم دیلتای این مجلد را « تشکل جهان تاریخی در علوم انسانی » نامیده است . او عرفا عضو یکی از نحله های فلسفی آلمان پس از کانت محسوب می گردد که به نوکانتی ها مشهور شده اند.

کتاب حاضر، درباره روان شناسی ادراک، ترجمه جلد دوم از گزیده شش جلدی مجموع آثار «دیلتای» است که در آن مولف، ضمن بررسی تاریخی عناصر شکل گیری مفاهیم علوم انسانی در متن علوم طبیعی، نحوه شکل گیری این مفاهیم را در ذهن و شیوه تدوین آن ارائه کرده است. در ابتدا، شرحی از مقولات زندگی و سپس دو مکتب روان شناسی تبیینی و توصیفی شرح داده شده است. در آخر نیز به بیان تاریخ شکل گیری مقولات زندگی در علوم طبیعی، عمدتا دو قرن هفدهم و هجدهم پرداخته و چگونگی شکل گیری مفهوم نوع یا گونه در تحقیقات علمای طبیعی و انتقال آن به هنر و علوم انسانی بررسی شده است.

ویرایش دوم کتاب تحسین‌شده ی دانشنامه زیبایی شناسی شامل پنجاه و چهار فصل است که توسط دانشمندان برجسته بین‌المللی نوشته شده است و تمام جنبه‌های زیبایی‌شناسی را پوشش می‌دهد. این کتاب همراه با مروری تاریخی از زیبایی‌شناسی شامل مدخل‌هایی درباره افلاطون، ارسطو، کانت، نیچه، هایدگر، سیبلی و دریدا است. بخش دوم مفاهیم و نظریه های اصلی مورد نیاز برای درک جامع زیبایی شناسی شامل تعاریف هنر، ذوق، ارزش هنر، زیبایی، تخیل، داستان، روایت، استعاره و بازنمایی تصویری را پوشش می دهد. بخش سوم به موضوعاتی اختصاص دارد که توجه بسیاری از معاصر را در زیبایی شناسی به خود جلب کرده است، از جمله هنر و اخلاق، زیبایی شناسی محیطی و زیبایی شناسی فمینیستی. بخش پایانی به هنرهای فردی موسیقی، عکاسی، فیلم، ادبیات، تئاتر، رقص، معماری و مجسمه سازی می پردازد. با نه مدخل جدید و اصلاح‌شده، و پیشنهادهای به‌روز برای مطالعه بیشتر، کتاب دانشنامه زیبایی شناسی برای هر کسی که به زیبایی‌شناسی، هنر، ادبیات و مطالعات بصری علاقه‌مند است ضروری است.

کتاب تاریخ زیبایی شناسی اثری مهم در فلسفه هنر است. بزانکت که در این کتاب زیبایی‌شناسی را تماماً به دید فلسفی نگریسته و در آن به آثار فیلسوفان در مورد هنر و زیبایی بیشتر متکی است تا آثار هنرمندان، از مدافعان بی‌قید و شرط ایده‌آلیسم مطلق (اصالت معنا) است و از این دیدگاه به هنر و زیبایی نگریسته است. نویسنده در کتاب به موضوع کارش اشراف کامل دارد و در پروراندن مباحث و موضوعات گوناگون در حوزهٔ هنر و زیبایی حق مطلب را ادا کرده است. نظریهٔ زیبایی شاخه‌ای از فلسفه است و برای شناخت فراهم آمده است نه راهنمای عمل. بنابراین اثر حاضر در درجهٔ اول متوجه کسانی است که شاید در درک جایگاه و ارزش زیبایی در نظام زندگی انسان، آنگونه که توسط اندیشمندان هدایتگر در ادوار گوناگون تاریخ جهان تصور شده است، یک علاقهٔ فلسفی بیابند. این کتاب اثری کاربردی برای علاقه‌مندان به فلسفه هنر است.

فیلسوف و مورخ فرهنگ ویلهلم دیلتای (1833-1911) تأثیر قابل توجه و مستمری بر فلسفه قاره قرن بیستم و در طیف وسیعی از رشته های علمی داشته است. کتاب «دانش هرمنوتیک و مطالعه تاریخ» سومین جلدی است که در مجموعه شش جلدی مهمترین آثار وی در انتشارات دانشگاه پرینستون منتشر شده است. قسمت اول سه اثر وی در زمینه هرمنوتیک و تاریخ آن را در دسترس قرار می دهد: "سیستم هرمنوتیک شلایرماخر در رابطه با هرمنوتیک پروتستان قبلی" (مقاله جایزه سال 1860) ؛ "درباره درک و هرمنوتیک" (68-1867) ، بر اساس یادداشتهای سخنرانی دانش آموزان ، و "ظهور هرمنوتیک" (1900) ، که تاریخ هرمنوتیک را به یونان هلنیستی باز می گرداند. تمام مکمل های این مقاله معروف در اینجا ترجمه شده است ، برخی از آنها برای اولین بار است. در آنها ، دیلتای سه آپوریای فلسفی در مورد هرمنوتیک بیان می کند و یک همگرایی نهایی بین فهم و تبیین را ارائه می دهد. بخش دوم ترجمه مقالات مروری توسط دیلتی در مورد استفاده باکل از تاریخ آماری و تاریخ فرهنگی بورکهارت را ارائه می دهد. مقاله ای "فردریش شلوسر و مشکل تاریخ جهانی ؛" و یک سخنرانی به یاد سالهای اولیه او به عنوان شاگرد بوکه ، جاکوب گریم ، مامسن ، رانکه و ریتر. این مقاله همچنین حاوی مقاله مهم تاریخی "قرن هجدهم و جهان تاریخی" است که در آن دیلتای روشنگری را مورد بررسی مجدد قرار می دهد تا سهم قابل توجه خود را در ظهور آگاهی تاریخی نشان دهد.

رساله حاضر نخستین اثر فلسفی باروخ بندیکت اسپینوزا فیلسوف بزرگ هلندی است که از روی ترجمه Edwin curley مترجم آثار اسپینواز با عنوان: "SHORT TREATIS ON GOD, MAN AND HIS WLL - BEING, به فارسی ترجمه شده است . راقم این سطور برای ترجمه این اثر نخست به کتابهایی که درباره فلسفه اسپینوزا نوشته شده است مراجعه کرده و پس از مطالعه دقیق آنها دست به کار ترجمه برده است ، منتها مرجع عمده برای گزینش اصطلاحات فارسی به جای کلمات انگلیسی و لاتینی، کتاب اخلاق اسپینوزا بوده است که استاد گرانقدر آقای دکتر محسن جهانگیری آن را به فارسی ترجمه کرده و حواشی بسیار دقیق و سودمندی به آن نوشته‌اند که در فهم مطالب رساله مختصر از آنها بهره‌های فراوان گرفته شد و جدا موثر افتاد. البته همان طور که ایشان نیز در این خصوص توجه داده‌اند، اصطلاحاتی که در اینجا برگزیده شده آخرین کلمه و قول فصل نیست بلکه اگر اساتید فن و صاحبان ذوق را اصطلاحاتی بهتر و رساتر و به فهم نزدیکتر باشد آنها را هم می‌توان به کار برد که به قول حکمای ما: "لا مشاحه فی الاصطلاح". در این ترجمه امانت نسبت به اصل، بیشتر از زیبایی لفظ و عبارت مورد توجه بوده است و سعی شده است معنی فدای لفظ نگردد و به همین جهت این یک ترجمه آزاد نیست بلکه ترجمه عین متن است . معهذا در حد توان تلاش بر این بوده است که عبارات آن قابل فهم و واضح باشد.

ویتگنشتاین در خصوص فلسفه نظرگاه کاملا متفاوتی دارد. او در رساله گزاره‌های فلسفه را مهمل می‌خواند و از این رو، برای فهم سیر تلقی او را از فلسفه، باید به نوشته‌های اولیه او رجوع کرد (او خود علاقه‌مند بود که رساله و پژوهشها با هم منتشر شوند.)ویتگنشتاین با طرح این دیدگاه پیشینی که زبان تصویر واقعیت است ، مجبور شد توابع و لوازم این نظرگاه را نیز بپذیرد: یعنی اینکه فقط گزاره‌های علوم تجربی با معنا خواهند بود و گزاره‌های منطق بی‌معنا و گزاره‌های فلسفه مهمل خواهند بود.