جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ایهام یکی از مهم ترین صنایع معنوی بدیع در ادبیات فارسی است، اما علی رغم اهمیتش در تعریف و انواع آن در کتب بدیع و بلاغت دقت کافی نشده است. یکی از اهداف مقاله حاضر بازتعریف ایهام است. در این مقاله با بررسی تعریف ایهام در کتب گوناگون قدیم و جدید، سعی می شود تعریف دقیق تری از ایهام به دست داده شود. همچنین انواع ایهام در کتاب های قدیم و جدید بلاغی فارسی و عربی- مانند ایهام مجرده، ایهام مرشحه، ایهام مبینه، ایهام ذوالوجوه- نقل و سپس تحلیل و نقد می شود؛ و سپس با بهره گیری از دانش زبان شناسی، تقسیم بندی تازه ای از ایهام به دست داده می شود. این تقسیم بندی با استفاده از مثال های گوناگون از متون کلاسیک و معاصر فارسی، اثبات می شود. برخی از انواع ایهام که در این مقاله مطرح و تعریف شده اند، عبارتند از: ایهام واژگانی، ایهام نحوی، ایهام گروهی، ایهام ساختاری، ایهام مرجع ضمیر، ایهام حذف، ایهام خوانشی، ایهام زبر زنجیری. این مقاله، روشی نو را برای تحلیل ایهام در آثار ادبی، به ویژه شعر، مطرح می کند.