جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در نوشتار حاضر تلاش بر اين است كه به بررسي امکان طرح مفهوم «سکولاريسم قانوني» در آراء مارسيليوس اهل پادوا بپردازيم. عموم شارحان مارسيليوس صورت اوليه‌يي از سکولاريسم يعني «سکولاريسم نهادي» را در آثار او و معاصرانش شناسايي كرده‌اند؛ يعني سکولاريسمي که مخالف دخالت نهاد کليسا بمثابه نهاد کليسا در عرصه سياسي است. اما همين شارحان از تأييد شکل پيشرفته‌تري از سکولاريسم در آثار او که ميتوان آن را سکولاريسم قانوني ناميد، امتناع ورزيده‌اند؛ يعني سکولاريسمي که مخالف دخالت باورهاي الهياتي بعنوان يک منبع رسمي در قوانين است. عموم شارحان معتقدند که اين نوع سکولاريسم متعلق به فلسفه سياسي دوران مدرن و بخصوص جان لاک است و نسبت دادن آن به مارسيليوس را نوعي آناکرونيسم تفسيري قلمداد ميکنند. برخلاف نظريات رايج، اين نوشتار تلاش ميكند در تقابل با اين تفسير تاريخگرايانه از انديشه سياسي مارسيليوس و از طريق تحليل متون مارسيليوس نشان بدهد که تفسير وي از ايمان بمثابه امري دروني و سپس خصوصي ميتواند ما را بسمت يافتن صورتي اوليه، اما آشکار از سکولاريسم قانوني در آثار او هدايت نمايد.

یکی از بزرگترین مدعاهای اندیشه لیبرال در نیمه دوم قرن بیستم به این نکته بر می گردد که می توان لیبرالیسم را به مثابه یک دستگاه هنجاری، با ارجاع به مفهوم تکثرگرایی ارزشی توجیه کرد. اولین اندیشمندی که این ادعا را در قالب اندیشه ای نظام مند عرضه کرد سر آیزایا برلین فیلسوف سیاسی انگلیسی بود. برلین با تعریف لیبرالیسم به عنوان مکتبی که آزادی منفی را در راس سلسله مراتب ارزشی می نشاند، استدلال می کند که می توان لیبرالیسم را به طور منطقی از مبانی تکثر گرایی ارزشی استنتاج کرد. برلین سعی می کند به سه شیوه، یعنی محوریت انتخاب، ضدیت با آرمان شهر، و وجود ارزش های جهان شمول، استلزام منطقی میان تکثرگرایی ارزشی و ارجحیت آزادی منفی را اثبات کند. همه این شیوه ها از اثبات این استلزام باز خواهند ماند. در پایان نیز سعی شده است به طوری ایجابی و با اتکا به خصیصه عقلانیت ستیزی و الگوهای تصمیم گیری در تکثرگرایی ارزشی، امکان استنتاج هرگونه ارجحیت ارزشی از تکثرگرایی مورد بحث قرار بگیرد.