جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫نهضت و قيام کربلا مهم‌ترين قيام اصلاحي در تاريخ اسلام بود و تأثيرات شگرفي در عرصه‌هاي ديني، فرهنگي، سياسي و اجتماعي بر ديگر قيام‌ها داشته است. اين رساله به بررسي مهم‌ترين تأثيرات نهضت امام حسين(ع) بر حرکت‌هاي اصلاحي و جنبش‌هاي سياسي و مذهبي، از سال 61 هجري تا پايان قرن دوم، با تأکيد بر بُعد الگويي حرکت امام حسين(ع) ، پرداخته است. سه عامل عدم بيعت با يزيد، دعوت مردم کوفه از امام، و امر به‌معروف و نهي از منکر، در نهضت تاريخي و بيدارگر امام حسين(ع) دخيل بود که با توجه به سخنان آن حضرت، عامل سوم جهت احياي سنت و سيره جد بزرگوارش از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده است. نتيجه اين نهضت، بيداري مسلمانان، الگوسازي براي نهضت‌هاي ديگر، و رواج روحيه شهادت‌طلبي بود. پس از قيام حسيني، تنفر از دستگاه اموي سرتاسر جهان اسلام را فراگرفت و اعتراضات نسبت به يزيد شدت يافت. مردم کوفه نيز در قيامي با عنوان "توابين"، دست به شمشير بردند، و بعدها مختار ثقفي انتقام سختي از عاملان و قاتلان کربلا گرفت. با آغاز سده دوم هجري، قيام شيعيان با هدف اصلاح امور جامعه، احياي سنت نبوي و خون‌خواهي شهداي کربلا، وارد مرحله تازه‌اي شد. زيد بن علي در کوفه، يحيي بن زيد در خراسان، و حسين بن علي(ع) شهيد فخ) با الگو‌گيري و أثرپذيري از قيام امام حسين(ع) پايه‌هاي حکومت اموي را به لرزه درآوردند. اين قيام‌ها به‌طور ضمني، مورد تأئيد ائمه( نيز قرار مي‌گرفت. عباسيان با سوء‌استفاده از احساسات شيعيان، و با شعار "الرضا من آل محمد(" خود را از طرفداران اهل‌بيت(ع) و خون‌خواهان شهداي کربلا معرفي کردند. آن‌ها به قيام يحيي بن زيد، رنگ و بوي عاطفي داده و با اين نيرنگ، همراهي خراسانيان را به‌دست آوردند. در همين راستا، ابومسلم با شعار انتقام‌جويي به ستيز با امويان برخاست. ولي عباسيان پس از تثبيت قدرت، همان روش بني‌اميه را نسبت به اهل بيت(ع) در پيش گرفتند.

‫اين نوشتار به زبان اردو،، تاريخچه عزاداري مردمان هندوستان در محرّم و اقامه مراسم سوگواري سيدالشهداء و عَرض ارادت مردم اين کشور به امام حسين و خاندان اهل بيت (ع) را به تصوير مي‌کشد. نويسنده نخست با تعريف عزاداري، به معرّفي کلّي هندوستان و فرهنگ مردم اين کشور در زمينه مسايل ديني و مذهبي مي‌پردازد و نظرياتي درباره امام حسين (ع) و شهادت او در کربلا را مطرح مي‌کند. آن گاه به تاريخچه عزاداري شيعيان و غير آنان درباره امام حسين (ع) در هندوستان پرداخته و موضعگيري حاکمان هند در زمينه عزاداري شيعيان از دوران مغول تا عصرحاضر را منعکس مي‌سازد. وي در فصل دوم نحوه عزاداري در مناطق مختلف هند در ماه محرّم و ايام شهادت امام حسين (ع) را به تصوير مي‌کشد و مراسم سوگواري اهل بيت (ع) در منطقه دکن، کشمير تحت کنترل هند، شرق هندوستان، غرب و شمال آن را وصف مي‌کند. در فصل سوم اهداف و انگيزه‌هاي عزاداران و عقايد آنان به اهل بيت (ع) به ويژه امام حسين (ع) را ترسيم کرده، ظهور برخي کرامت هاي حسيني در حقّ مردم هند و توجّه خاصّ آن حضرت به شيعيان و غيرشيعيان را عامل اصلي عَرض ارادت مردم به امام حسين (ع) برمي شمارد. مرثيه خواني، تعزيه داري، گريستن بر امام حسين، سينه زني، اطعام عزاداران و آداب مراسم و مجالس حسيني در هند و ذکرآموزه‌هايي از قرآن و سنّت درباره فضيلت عزاي حسيني، از ديگر مندرجات اين پايان نامه محسوب مي‌شود.