جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دوره رنسانس را آغاز توجه به علوم تجربى و تفکر انتقادى در غرب دانسته اند؛ اما رواج به کارگیری روش هاى تحقیق و دیدگاه هاى پژوهشى در علوم مختلف به اوایل قرن بیستم برمى گردد. با این همه در جهان اسلام در دوره شکوه تمدن اسلامى، دانشمندان مسلمان بسیار پیش تر از غربیان، آثار خود را با ابتنا بر روش ها و بینش هاى خاص پژوهشى تالیف می کرده اند. در این میان محمد بن زکریاى رازى (د313/925م)، پزشک بزرگ ایرانى، داراى روش ها و دیدگاه هایى بوده است که با توجه بدانها می توان وى را در ردیف پزشکان قرون هفدهم و هجدهم میلادى در اروپا قرار داد. رازى با طبعی نقاد و ذهنى وقاد و با تاکید بر مشاهدات بالینى و روش هاى تجربى به کاوش در علوم پزشکى پرداخته و روش هاى معمول در تحقیقات امروزین، چون بیان مساله پژوهش، اهداف پژوهش، نقد منابع تحقیق، پرسش و فرضیه، آوردن مقدمه بحث و نتیجه گیرى را در تالیف آثار ارزشمند خود به کار می برده است. این مقاله با بررسى آثار مهم محمد بن زکریای رازى در پزشکى، نمونه هایى از کاربرد روش ها و دیدگاه هاى پژوهشى او را عرضه خواهد کرد که بسیار فراتر از زمانه وى و مشابه روش هاى امروزین بوده اند.