جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مسائل مهم اعتقادی میان فریقین، مسئله خلافت رسول اللّه (ص) است؛ شیعه بر این باور است که وصایت پیامبر اکرم (ص) امری منصوص و نشئت‌گرفته از آیات و روایات نبوی (ص) است؛ لکن قاطبۀ اهل‌سنت بر غیرمنصوص بودن این امر خطیر متفق‌اند. ابوزهَو، نویسندۀ مصری، از جمله کسانی است که چنین ادعایی را مطرح کرده است و حتّی پا را از این هم فراتر نهاده و قائل است احادیث وصایت امیرالمؤمنین (ع) ساخته و بافتۀ شیعه است. مهم‌ترین دلیل وی بر این پندار آن است که خود امام علی (ع) این احادیث را نفی‌کرده ‌است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی دیدگاه ابوزهو را در بوتۀ سنجش قرار دهد. نتیجه آن است که آیات متعددی، همچون آیه ولایت و روایات متواتر و معتبر بسیاری، مانند حدیث ‌غدیر و حدیث ثقلین و ده‌ها ادلّه و شواهد تاریخی و ادبی دیگر بر انتصاب امیرالمؤمنین (ع) از سوی خدا و پیامبر اکرم (ص) برای وصایت و جانشینی، دلالت تام دارند.

مسئلۀ جانشینی پیامبر اسلام(ص) از مهمترین مسائل در بین مسلمانان از صدر اسلام تاکنون بوده است. شیعه قائل به منصوص بودن نصب امام علی(ع) از سوی خدا و رسول(ص) است. یکی از دلائل متقن شیعه جهت اثبات امامت و خلافت امیرالمؤمنین(ع)، حدیث متواتر غدیر است، اما اهل سنت حدیث مزبور را در حد محبوبیّت و نصرت و مفاهیمی غیر از امامت تنزّل داده اند. علامه میرحامدحسین، که از عالمان شیعی است، مفاد حدیث غدیر را در کتاب «عبقات الانوار فی امامة الائمه الاطهار» تبیین کرده و دلائل متعددی برای اثبات دیدگاه شیعه اقامه کرده است. این پژوهش بر آن است تا با رویکرد توصیفی- تطبیقی- تحلیلی، دلائل علامه را بازشناسی کرده و شیوه استخراج این ادلّه را واکاوی کند. نتیجه آن که، علامه با رویکرد جامع نگری نسبت به قرائن و منابع فهم حدیث غدیر از جمله: آیات قرآن، روایات مرتبط با حدیث غدیر، گزارش‌های متعدد از حدیث غدیر، فهم صحابه و اقوال عالمان اهل سنت اقدام به استخراج قرائن متصل و منفصل برای فهم صحیح حدیث کرده است و بر پایۀ این قرائن اثبات می کند که حدیث غدیر بر امامت امیرالمؤمنین(ع) دلالت تام دارد.