زبان‌شناسی شناختی، رویکردی است که به زبان به‌عنوان وسیله‌ای برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می‌نگرد.این رویکرد که در سه دهه اخیر در زبان‌شناسی مورد توجه روزا
... افزون قرار گرفته است، زبان را نمودی از نظام تصویرسازی و تعبیر ذهن میداند. زبان‌شناسان شناختی عقیده دارند که پدیدۀ تعبیر صحنه پدیده‌ای شناختی است و آنچه در داستان و روایت اتفاق می‌افتد را میتوان از دیدگاه شناختی به شکلی عمیق‌تر بررسی و تحلیل نمود. در این پژوهش با توجه به دیدگاه‌های زبان‌شناسی شناختی رونالد لنگاکر (1987) در زمینه تعبیر صحنه و ابعاد مختلف آن مانند زاویه دید، شرح صحنه، ضبط صحنه و کانون توجه به تحلیل داستان یوسف پیامبر(ع) در سورۀ یوسف پرداخته می‌شود و سپس مقوله کانون توجه در آیات این سوره مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین بسامد هر یک از ابعاد تعبیر در آیات این سوره بررسی می‌شوند. روش پژوهش حاضر توصیفی_تحلیلی بوده و منابع آن مطالعات کتابخآن‌های می‌باشند. در این جستار سورۀ یوسف که مشتمل بر 111 آیه است، به‌عنوان منبع اصلی پژوهش انتخاب و ابعاد تعبیر صحنه در زبان‌شناسی شناختی در سرتاسر داستان مورد بررسی قرار گرفتند. براساس یافته‌های این مطالعه، از میان ابعاد تعبیر صحنه، به ترتیب بُعد زاویۀ دید بیشترین و بُعد شرح صحنه کمترین بسامد را دارا می‌باشند. همچنین بیشترین کانون‌های توجه دراین سوره به ابعاد خواب و رویا و تعبیر آن، پیراهن و مکر و نیرنگ اختصاص یافته است.
بیشتر