جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گرچه متداول آن است که در تبیین معانی لغات قرآن، ابتدا به منابع و کتب واژه شناسان مراجعه می شود و آن گاه برای تأیید به روایاتی که در این باره رسیده، استناد می شود، چنان که برخی از لغویان، خود چنین کرده اند؛ امّا در این پایان نامه برای تبیین معانی واژه ها ابتدا به روایات مراجعه شده و برای دفاع از روایات، احیاناً به منابع لغوی از قبیل: أقرب الموارد ، لسان العرب، مجمع البحرین، المفردات راغب، قاموس القرآن نیز مراجعه شده است. لیکن غالباً شرح لغات را از دید اهل لغت یافته و اگر در شرح بعضی لغات، به حدیث استناد شده، به منظور تأیید معنای لغوی آن واژه بوده است و چه بسا معصوم علیه السلام در شرح لغتی به مصداق و تأویل آن نیز اشاره نموده است که از دید اهل لغت، دور مانده است و در نتیجه، به کتب تفسیر رجوع نموده و در این میان، تفاسیر مأثور بیش از منابع دیگر مورد استفاده قرار گرفته است و به منظور شرحی همه جانبه به تفاسیر مأثور اهل سنّت نیز رجوع نموده و احادیثی را که در شرح لغتی بیان داشته اند، نقل نموده است. در این پایان نامه با تکیه به تفاسیر روایی شیعه، همچون: نورالثقلین، البرهان، تفسیر القمی و نیز تفاسیر روایی اهل سنّت، همچون: الدرّ المنثور، واژه های دو سوره فاتحه و بقره بر اساس ترتیب الفبا، شرح و تبیین شده است. فراهم آورنده پایان نامه در نظر داشته این کار را تا پایان قرآن دنبال کند؛ امّا چنان که در مقدّمه آورده، به علّت گستردگی کار و محدودیت زمانی به همین دو سوره بسنده کرده است.

گرچه متداول آن است که در تبیین معانی لغات قرآن، ابتدا به منابع و کتب واژه شناسان مراجعه می شود و آن گاه برای تأیید به روایاتی که در این باره رسیده، استناد می شود، چنان که برخی از لغویان، خود چنین کرده اند؛ امّا در این پایان نامه برای تبیین معانی واژه ها ابتدا به روایات مراجعه شده و برای دفاع از روایات، احیانا به منابع لغوی نیز مراجعه شده است. در این پایان نامه با تکیه به تفاسیر روایی شیعه، همچون: نور الثقلین، البرهان، تفسیر القمی و نیز تفاسیر روایی اهل سنّت، همچون: الدرّ المنثور، واژه های دو سور?فاتحه و بقره بر اساس ترتیب الفبا شرح و تبیین شده است. فراهم آورند?رساله در نظر داشته این کار را تا پایان قرآن دنبال کند؛ امّا چنان که در مقدمه آورده، به علّت گستردگی کار و محدودیت زمانی به همین دو سوره بسنده کرده است.

در این پایان نامه قسمت نخست کتاب مذکورترجمه و تحقیق شده است. این قسمت در خصوص اصول کلی تفسیر قرآن کریم است. و این موضوعات رادربردارد: تعریف تفسیر در لغت و اصطلاح و فرق آنها باتأویل و اهمیت اقسام آن، شرایط مفسر و آداب تفسیرو منابع نقلی، عقلی و لغوی آن.

حروف مقطعه قرآن کریم رموزی بین خدا و رسول است. از طرفی آوردن حروف مقطعه اعلان این است که قرآن تماما از حروف مفرده و مجرده بنا شده است و ازطرف دیگر وسیله ای است که مردم با شنیدن آن سکوت و دقت کنند که خداوند چه می فرماید. آنچه مسلم است این موضوعی تازه بود که خداوند تنها بر نبی اکرم صلی الله علیه وآله فرود آورده بود

پایان نامه حاضر در سه فصل به بررسی موضوع می پردازد. فصل اول که با عنوان علم تفسیر است در مورد تفسیر در لغت و در اصطلاح، فرق بین تفسیر و تأویل، اهمیت تفسیر و اقسام آن بحث می کند. در فصل دوم که تحت آداب تفسیر است، آداب نفسانی و خصوصیات شخصیتی مفسر، جلوه های هنری و آداب ضروری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در فصل سوم منابع نقلی و عقلی و منبع لغوی و زبانشناسی تفسیر مورد بررسی قرار گرفته است.

مباحث مطرح شده در رساله حاضر به شرح ذیل است: قرآن چیست؟ و چگونه می شود از آن تعریف کرد؟ تفریظ به قلم عالم معاصر ملاصدرالدین یوکسل افادة المرام به قلم مؤلف تفسیر سورة فاتحه و نکات اعجاز و ایجاز آن آغاز سورة بقره و بحث حروف مقطعه بحث هدایت و قرآن بحث ایمان به غیب تعریف ایمان بحث نماز بحث زکات و صدقه ایمان به آخرت و اعجاز موجود در آیة مربوط به بحث دلایل حشر ماهیت کفر قلب های مهر شده اعجاز ایجاز موجود در آیة مربوطه بحث منافقین، تفسیر آیات مربوط به توضیح درباره اعجاز وایجاز نهفته در این آیات 12 مسئله راجع به اعجاز از کتاب اسرارالبلاغه پیگیری بحث منافقین توضیح دربارة ذو تشبیه در دو آیة جداگانه حقیقت عبادت مقدمه و اثبات توحید در مورد نبوت و اعجاز قرآن قیامت و آخرت چند نکتة اعجازی احیاء ارواح و تفسیر آیة مربوط همرا با توضیح نکات اعجازی وایجازی آن بحث آسمان هفتگانه راز خلافت انسان و توضیح آیة مربوطه مقدمه و بحث تعلیم اسماء خلاصه ای از اظهارات مرجع عالی قدر مرحوم آیت ا... عظمی خوی در مورد اعجاز قرآن چگونگی اعجاز قرآن از جلال الدین سیوطی چکیده ای از بحث فخررازی در مورد اعجاز قرآن اعتراف و گواهی فیلسوف ها و علماء مغرب زمین درباره بلاغت و اعجاز قرآن و ملکوتی بودن آن.