جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آنچه در این پژوهش مورد تحقیق و بررسی قرار می گیرد امکان تأثیرگذاری گناه، به منزلة مقوله ای دینی - اخلاقی، بر تحصیل معرفت است؛ این بررسی که نگاهی عام به موضوع فوق الذکر است، بامدد گرفتن از دیدگاههای یکی از برجسته ترین متفکران و متألهان عالم مسیحیت، یعنی آگوستین قدیس، به طرح، تحلیل و تبیین مکانیسم تأثیر گناه بر معرفت می پردازد. با اینکه موضوع فوق دراصل موضوعی عمدة مورد توجه عرفا است، لکن این کندوکاو نه تحقیقی در حوزة عرفان واخلاق، بلکه جست و جویی معرفت شناختی و در حوزه فلسفه نفس است. از این حیث که تأثیرعاملی غیرمعرفتی را بر معرفت مورد تحقیق قرار می دهد، بررسی ای معرفتی و از این حیث که رابطة ساحتهای گوناگون وجود انسان را با یکدیگر مورد بررسی قرار می دهد تحقیقی در حوزةفلسفة نفس است. پژوهش در خصوص مسأله تأثیر گناه بر معرفت در ذیل بحث کلی تر امکان تأثیرگذاری عوامل غیر معرفتی بر معرفت (تأثیر ساحتهای غیر عقیدتی بر ساخت عقیدتی) قرارمیی گ رد و بنابراین این تحقیق نشان می دهد که گناه، از جمله عوامل غیر عقیدتی ای محسوب می شو که مانعی جد ی و قطعی بر سر راه نیل به معرفت است. همچنین علی رغم شدت و ضعف این تأثیر در حوزه های گوناگون معرفتی، می توان اذعان کرد که تقریبا هیچ حوزه ای از حوزه های معرفتی از اثرات آن مصون نمی ماند. طرح مسأله، نظام بخشی به سیر تحقیق در این موضوع، و تحلیل و تبیین نظام مند این مسأله کاری است که این پژوهش خود را متعهد به انجام آن دانسته است.

نگارنده در این کتاب، دیدگاه‌های سه تن از متفکران برجسته‌ی الهی یعنی "جاناتان ادواردز"، هنری نیومن" و "ویلیام جیمز" را در دفاع از تاثیر شرایط اخلاقی و عاطفی در درک قوت شواهد دینی به تفصیل بازگو کرده و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را سنجیده است. بر این اساس هر سه فیلسوف یاد شده، قلب هدایت یافته را برای درک قوت شواهد در تایید حقایق دینی لازم می‌دانند. جاناتان ادواردز می‌گوید: "عقل در عین حال که می‌تواند وجود خدا و بسیاری از صفاتش را معلوم سازد، برای دیدن شواهد واضح محتاج لطف الهی است. "هنری نیومن" به وجود نوعی استدلال قوی و معقول در کنار قیاس و استقرا اشاره می‌کند که از مصادیق استنتاج از راه بهترین تبیین است. به نظر او هرچند ایمان مبتنی بر شواهد است، اما شواهد به آسانی کشف نمی‌شوند. به نظر او برخی خصوصیات اخلاقی، نیازها، تمایلات و آرزوها مانع از درک شواهد می‌شوند. "ویلیام جیمز" نیز با مسلم فرض نمودن تاثیر علایق در اعمال دینی، تنها به این سوال می‌پردازد، که آیا این تاثیر سبب تضعیف تحقیق است یا خیر. وی اهمیت نقش اراده را در باورهای دینی آشکار می‌سازد. نگارنده با ذکر دیدگاه‌های یاد شده بر این نکته تاکید می‌ورزد که خدا را با "عقل عینی" و هم‌چنین به نحو انفسی و با قلب باید شناخت.