جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محمدتقی بهار (ملک الشعرا) و ابراهیم عبدالقادر المازنی در عصری که ستیز میان سنت و تجدد در تمام جنبه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران و مصر جریان داشت، به بیان نظریه شعری خود پرداختند. هر دو از اعضای تاثیرگذار جنبش های ادبی برجسته (انجمن دانشکده در ایران و جماعت دیوان در مصر) بودند که در تبیین نظریه شعری و جنبشی که به آن تعلق داشتند، نقش ایفا کردند. این جستار که می تواند زمینه مقایسه دو جریان ادبی را در دو کشور فراهم کند، به مقایسه نظریه شعری بهار و المازنی می پردازد و چرایی موفقیت یکی و شکست دیگری یا دست کم کندی و تندی آنها را تبیین می کند. نگارندگان تعریف شعر، نقش شاعر و جایگاه مخاطب در خلق شعر و معنای آن را از آثار بهار و المازنی استخراج و طبقه بندی کرده و با رویکردی تطبیقی، نظریه شعری آنها را تبیین کرده و نشان داده اند که این دو شاعر بیشتر به کارکرد شعر نظر داشته اند تا به جنبه های ساختاری آن. رویکرد بهار به شعر درون گرایانه است و رویکرد المازنی برون گرایانه. همچنین، نقش ترجمه آثار ادبی اروپا و نیز تاثیرپذیری از مکتب های ادبی غرب در نظریه شعری المازنی آشکار است. در مجموع، می توان گفت بهار به سنت پایبندتر است و المازنی بیشتر رو سوی آینده و تجدد دارد.

در موضوع قیام حسینی غالب اهل سنت جزء موافقان و تأیید کنندگان قیام حسینی هستند و بر این باورند که قیام امام حسین (ع) و خاندان و یارانش بر حق و صحیح بوده است. از بین قدمای این گروه می توان به ابن عماد، تفتازانی، ابن جوزی و... و در سده اخیر به نواندیشان اهل سنت اشاره کرد. البته می توان عده ای دیگر که راه میانه در پیش گرفته اند را تحت عنوان میانه روها یا موافقان محتاط دانست که ضمن بر حق دانستن امام حسین (ع) و قیامش، مقصر بودن یزید و نکوهش او را نمی پذیرند. هر دو گروه برای نظرگاه خود دلایلی دارند که در این مجال به بررسی و تحلیل نظر گروه اول که نظر اکثر اهل سنت است، پرداخته می شود.