جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تذکره الائمه عنوان کتابی در تاریخ و مناقب پیامبر اسلام وحضرت فاطمه و امامان معصوم شیعه از زمان ولادت تا شهادت است. این کتاب، یک مقدمه، چهارده باب و یک خاتمه دارد. مقدمه کتاب درباره کیفیت ولادت حضرت رسول (ص) برابر گزارش منابع یهودی و اسلامی است. چهارده باب هم به ترتیب در ذکر احوال چهارده معصوم علیهم السلام است. خاتمه کتاب در اثبات امامت ائمه اثنی عشر است. این خاتمه دارای دو مقصد است: مقصد اول: اثبات امامت ائمه شیعه به دلایل عقلی و قطع نظر از اقتضای قوانین حکمت و طریقه متکلمان (ادله روایی منسوب در منابع امامیه مدّ نظر مؤلف است). مقصد دوّم : در دلایل نقلی مأخوذ از صحاح ستّه اهل سنت. علی رغم آنکه مسلم است این رساله در سده یازدهم هجری، در شهر مشهد و توسط محمدباقر بن محمدتقی نوشته شده است، کتابشناسان و نسخه پژوهان در تعیین دقیق مؤلف این رساله و زمان تألیف آن (۱۰۷۵ یا ۱۰۸۵ هجری) با یکدیگر اختلاف دارند. برخی آن را به علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی نسبت داده اند و شماری هم آن را به محمدباقر بن محمد تقی لاهیجی. رساله حاضر محصول شناسایی ۱۲۳ نسخه خطی و پنج چاپ سنگی و سربی و تهیه پانزده نسخه خطی و چهار چاپ سنگی و سربی و تصحیح و مقابله آنها با یکدیگر است. مقدمه تصحیح افزون بر طرح مباحث ضروری مرتبط با تصحیح رساله تذکره الأئمه، با التفات به شواهد درون متنی و برون متنی موجود در کتب تراجم و کتابشناسی نشان خواهد داد که ما با دو اثر مواجهیم. یک اثر اصل رساله تذکره الأئمّه است که توسط علامه مجلسی تالیف شده و اثر دیگر تلخیصی است از آن که توسط کسی که او را لاهیجی خوانده اند؛ نوشته شده است. درباره زمان دقیق تالیف این رساله هم باید گفت علی رغم این احتمال که رساله در ۱۰۷۵ هجری نوشته شده، شواهدی در اختیار است که رساله باید در ۱۰۸۵ هجری نوشته شده باشد. تصحیح رساله تذکره الأئمه نیز بعد از مقایسه وجوه ترجیح میان نسخه های خطی و به روش انتقادی صورت گرفته است.