جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نظریه­ ی مولینیزم (Molinism) بیش از هر چیز درصدد جمع میان آموزه­ی مشیت الاهی و وفاداری به اراده­ ی آزاد فرد انسانی است. یکی از مواضع اختلاف در این میان، چگونگی علم خداوند و حدود آن است؛ به این معنا که چنان­چه به نحوی علم پیشین الاهی ملتزم باشیم، با توجه به اقتضائات چنین علمی، چگونه می­توان ب­طور هم­زمان اول، اراده ­ی آزاد را نیز در جانب مخلوق مختار حفظ نمود، و دوم، بی­ آن­که با نقض اختیار در جبهه­ ی اخیر مواجه باشیم، آن­را هم­سو با اراده­ی ازلی و مشیت الاهی بدانیم. راه­حل پیشنهادی مولینیزم، آموزه­ی "علم میانی" است که برحسب آن شرطی­های خلاف واقع صادق متناظر با فعلِ مختار، به­مثابه­ی دست­آویزی جهت برون­رفت از معضل مزبور معرفی می­شوند. رابرت آدامز(Robert Merrihew Adams) فیلسوف تحلیلی مسیحی، با پرسش از اساس صدق شرطی­های فوق­الذکر، استدلالی در اثبات دوری بودن علم میانی، و ایضا پوچ بودن آن اقامه می­کند؛ چه، تحلیل علم میانی ما را با این واقعیت مواجه می­کند که علیرغم تلاش مولینیزم غایت آن که همانا اثبات اختیار است، تامین نمی­شود. از دیگرسو، تامس فلینت(Thomas Flint) دیگر فیلسوف مسیحی آمریکایی، ضمن نقدی مفصل، موضع آدامز را باطل می­شمرد. در این مقاله، چنان­که از عنوان آن برمی­آید، ابتدا به استدلال آدامز و سپس به نقد فلینت بر آن به­طور مشروحی پرداخته شده است.