جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مولانا جلال‌الدین بلخی به‌واسطۀ فعالیت‌های مولوی‌پژوهان و محققان در سراسر دنیا چهره‌ای شناخته‌شده است. تأثیرپذیری از اشعار مولانا در عرصه‌های هنری، همچون فیلم‌سازی و برگزاری کنسرت‌های موسیقی و یا ترجمۀ آثار او و الهام‌گیری از آن‌ها در خلق آثار متفاوت بوده است. دسته‌ای از محققان مغرب‌زمین، فراتر از ترجمه، نگاهی هرچند مختصر به زندگانی مولوی و اندیشه‌هایش داشته‌اند که آنه‌ماری شیمل و ویلیام چیتیک منتخب از این دسته‌اند. در این پژوهش سعی شده تا با طبقه‌بندی ساختاری و موضوعی آرای مستشرقان مذکور و بیان دیدگاه و روش کار آنان، شمایی کلی از مولانا از دید پژوهشگران غربی ارائه داده و بستری برای مقابلۀ چهرۀ مولانا از منظر شرقی و غربی فراهم سازیم. در حوزۀ ساختاری مباحثی چون عربی‌سرایی، بهره‌گیری از زبان‌های دیگر، انسجام و پیوستگی، بلاغت، داستان‌سرایی، عروض و موسیقی زبان و نمادشناسی مورد توجه قرار گرفته و در حوزۀ موضوع نیز توجه به مباحث هستی‌شناختی و الهیات مولوی، آدمی و احوالات او در مثنوی، عبادات، تأثیرپذیری مولوی از ابن‌عربی و شاعران دیگر، سماع و مثنوی مدنظر این محققان بوده است. تحلیل توصیفی، قرائت نزدیک با متن، توجه به مفاهیم کلیدی و تحلیل چهرۀ مولانا از جنبۀ تاریخی نیز، از جمله شیوه‌هایی است که آنان در بررسی‌های خود اتخاذ کرده‌اند. آنچه از تحلیل و بررسی آرای مولوی‌پژوهان مذکور به دست آمد، توجه بیشتر آنان به جنبه‌های موضوعی تا ساختاری، تمرکز بر متن آثار مولانا برای تحلیل شخصیت او و تشابه موضوعات مورد بررسی در آثار آنان و تفاوت اندک دیدگاه‌ها در توضیح برخی مفاهیم و اصطلاحات است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 305 تا 332

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رهیافتی به تجربه‌های عرفانی عارفان در زبان عرفان

نویسنده:

جلیل نیک نژاد، محمدرضا زمان احمدی، شاهرخ حکمت

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , اصطلاحنامه تصوف , اصطلاحنامه عرفان , شهود عرفانی , رهیافتی به تجربه‌های عرفانی عارفان در زبان عرفان (عرفان)

کلیدواژه‌های فرعی :

عرفان فلسفی (عرفان) , آثار عرفانی , فلسفه عرفان , تناقض , عرفان عملی , ادبیات عرفانی , عارفان (مسلمان) , مکاشفه(معرفت شناسی) , تجربه دینی (فلسفه دین) , خصلت متناقض‌نمای تجربه عرفانی (عرفان) , عقل ذوقی (عرفان) , کلام عرفانی (عرفان) , عرفان کلامی (عرفان) , عرفان خالص (عرفان) , عرفان به مثابه تجربه (عرفان) , دلایل واقعیت تجربه عرفانی (عرفان) , ویژگی های تجربه عرفانی (عرفان) , موانع بیان تجربه عرفانی (عرفان) ,

چکیده :

زبان عرفانی که گویای ناب‌ترین لحظات عارف است در پی خصلت متناقض‌نمای تجربه عرفانی پارادوکسیال می‌شود و یکی از ویژگی‌های کلام عارفان همین متناقض نماهاست، بی‌گمان تأمّل وامعان نظر در گستره و ژرفای این تقابل‌ها و تناقص‌ها و روابط دو سویة آنان هر نگاهی کاونده و خواهان را به حقیقت عرفانی عارفان نزدیکتر می‌کند. کوشش و رسالت پژوهشی این مقاله بر آن است که در رهیافت زبان عرفان جنبة تجربه‌های عرفانی یک عارف را یافته، واکاود، ویژگی‌ها، دلایل و موانع این گونه تجربه‌ها را بررسی کند، چرا که معرفت عرفانی پیامد گونه‌ای تجربه است که آن را هم تجربة عرفانی نامیده‌اند، مقدمات این گونه تجربه، «عرفان عملی» و نتایج آن عرفان نظری نامیده می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 274 تا 296

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پژوهشی تطبیقی درباره وحدت وجود از دیدگاه مولوی و اسپینوزا

نویسنده:

مهناز صفایی هوادرق ,علی اصغر حلبی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اسپینوزا , مولانا , 01. خداشناسی (کلام) , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , عرفان نظری , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری)

کلیدواژه‌های فرعی :

مراتب ادراک , اندیشه مولوی , آیه 53 فصلت , خداشناسی اسپینوزا , وحدت وجود از نظر مولوی , فنا از دیدگاه مولانا , وحدت وجود از نظر اسپینوزا , اندیشه عرفانی مولانا ,

چکیده :

وحدت وجود یکی از گسترده ترین مفاهیمی است که ریشه در مکاتب بسیار کهن بشری دارد. گستردگی این مفهوم مانع از یافتن معنایی واحد در میان مشرب های فکری است و دست یابی به نظریه ای مبتنی بر حقیقتی که تفاوت های لفظی و ظاهری این مفهوم را خاتمه بخشد بس دشوار است. با وجود این، پرداختن به این مساله برای تقریب دیدگاه اندیشمندانی که در این باره تفکر نموده اند لازم و ضروری به نظر می آید. در این مقاله پژوهشگر بر آن است که وجوه تشابه و تفاوت آن حوزه را آشکار سازد. لذا در راستای تبیین مفهوم وحدت وجود، به بررسی راه های شناخت و معرفت در اندیشه مولوی و اسپینوزا که از برجسته ترین پژوهندگان حقیقت و از بزرگترین چهره های اندیشه بشری اند پرداخته و سعی شده است که برخی از وجوه تشابه وحدت وجود متعالی مولوی و وحدت تک جوهری اسپینوزا که به ظاهر بس متفاوت از یکدیگر می نماید مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 109 تا 139

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و بررسی تطبیقی معراج پیامبر(ص) از دیدگاه «مایکل سلز» و «آنه ماری شیمل» با نگاه درون مذهبی

نویسنده:

مهدی ایزدی، باب اله محمدی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

اصفهان: دانشگاه اصفهان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معراج پیامبر(ص) , معراج جسمانی , معراج روحانی , معراج در قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

رؤیت خدا , رؤیت قلبی خدا , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , نجاریه ( جبریه ) , شق القمر , جسمانیت خدا , معجزات پیامبر , معجزه بودن معراج , آیات معراج , وقوع معراج در خواب , رؤیت خدا در معراج , ماجرای شرح قلب پیامبر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

«مایکل سلز»، قرآن‌پژوه آمریکایی درباره معراج پیامبر(ص) بر سه موضوع تأکید می‌کند؛ این‌که واژه معراج در قرآن به‌کار نرفته و درباره آن توضیح کافی داده نشده است. دیگر این‌که قرآن بیان می‌کند که محمد(ص) هیچ معجزه‌ای متفاوت از معجزه خدایی خود؛ یعنی قرآن نیاورده است. و معراج پیامبر‌(ص) در خواب و رؤیا صورت پذیرفته است. به عقیده او، بحث پیرامون لایه‌های این موضوع عمدتا برشواهد غیر قرآنی مبتنی است و دراین‌باره تنها اطلاعات اندکی در سوره اسراء یافت می‌شود. افزون بر این وی تلاش کرده است تا واقعه معراج را برگرفته از آیین‌های یهود و بودایسم جلوه دهد. هدف این مستشرق در واقع اثبات عدم وقوع معراج رسول اکرم(ص) است؛ در مقابل «آنه ماری شیمل»، معراج پیامبر(ص) را برگرفته از آیه نخست سوره اسراء می‌داند و بر این باور است که دو سیر( افقی و عمودی) برای پیامبر اکرم(ص) اتفاق افتاده است. و معراج را برخلاف «سلز»، از معجزات الهی می‌داند. «آنه ماری»، به دلیل این‌که به منابع اهل‌سنت بسنده کرده است در برخی از آراء خود همچون؛ رؤیت یا عدم رؤیت خداوند در معراج توسط پیامبر(ص)، جسمانی یا روحانی بودن معراج دچار تشکیک عقیده شده است. به‌رغم نقدهای اساسی که بر برخی از ارکان نظریه‌های این دو خاورشناس وارد است، نکات مثبتی نیز در آراء ایشان مشاهده می‌شود. در این مقاله سعی شده است که ابتدا دیدگاه خاورشناسان مذکور بیان گردد، سپس به بررسی و نقد آراء ایشان پرداخته شود

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 58

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اسلام و دنیای مدرن

نویسنده:

آن ماری شیمل

نوع منبع :

مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین اسلام , اسلام از دیدگاه آن ماری شیمل , اسلام و دنیای مدرن

کلیدواژه‌های فرعی :

اهل کتاب , اسلام و غرب , بنیادگرایی (مسائل جدید کلامی) , حقوق اسلامی , آنه ماری شیمل ,

چکیده :

آن ماری شیمل در سال 1922 در شهر "ارفورت" به دنیا آمد. در سال 1941 در برلین در رشتۀ دکترای فلسفه(شرق شناسی) و در سال 1951 در ماربورگ(رشته تاریخ ادیان) به اخذ دکترا نایل شد. از سال 1954 تا 1959 در دانشگاه اسلامی الهیات آنکارا به تدریس تاریخ ادیان مشغول بود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 147 تا 153

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مراحل سلوك در عرفان اسلامى

نویسنده:

محمد فنائى اشكورى

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , عرفان عملی , منازل سلوک , مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال)

کلیدواژه‌های فرعی :

اسفار , 10. شریعت/ Šarīʿa , ادراک انسان , اقامه حدود , اعضاء , قرآن , عقل(منطق) , طاعت , طریقت , عرفان مسیحی , معرفت شناسی عرفانی , حقیقت قلب(قسیم روح و سر ونفس) , عالَم حقیقت(مقابل عالَم خیال) , مقام محبت , احساس (معرفت شناسی) , احساس باطنی , ارکان عرفان عملی , عبادت حبی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

عبدالله جوادی آملی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

در سلوك عرفانى سخن از مراحل و منازل تكامل نفس انسانى در سفر الى اللّه است. در عرفان عملى از طبقه بندى هاى گوناگونى براى بيان مراحل و اركان سلوك سخن به ميان آمده است. بعضى از اين طبقه بندى ها مراحل طولى حركت الى اللّه را بيان مى كنند كه يكى پس از ديگرى بايد طى شود. برخى از تقسيم بندى ها اجزا و اركان اصلى سلوك را متعرض مى شوند، كه ممكن است ترتب زمانى بر يكديگر نداشته باشند، هرچند ترتب منطقى و ذاتى بر يكديگر دارند. در اين مقاله، معرفت، محبت و اطاعت به عنوان اركان اصلى عرفان اسلامى معرفى مى شوند كه به طور منطقى مترتب بر يكديگر هستند. ارگان سه گانه عرفان متناظر با ابعاد سه گانه انسان، يعنى عقل، دل و جوارح و كاركردهاى آنها يعنى ادراك، احساس و عمل، مى باشند. پس از بيان اين طبقه بندى، برخى از طبقه بندى هاى معروف ديگر در عرفان اسلامى طرح و نسبت آنها با اين طبقه بندى بيان مى شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 13 تا 25

مشخصات اثر

ثبت نظر