جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نشانه ­شناسی مطالعه نظامند نشانه­ ها جهت دریافت لایه ­های گوناکون فکری شاعر یا نویسنده است. با علم نشانه ­شناسی می­توان به اصلی ­ترین وظیفه آن یعنی بررسی انواع دلالت­ های معنایی دست یافت. این نوشتار با رویکرد علم نشانه­ شناسی نماد حیوانی شیر را در غزلیات شمس تبیین می­کند. در این مقاله سعی نویسندگان بر این است که نماد شیر را از مناظر رمزگان فرهنگی، هنجارشکنی، بازی دال، کنش، جفت ­های تقابلی و دگردیسی مورد بررسی قرار دهند. نتایج پژوهش نشان می­دهد که در مقوله رمزگان­های فرهنگی دو آیین میترا و مسیحیت به جهت فضای دینی میترائیسم در قونیه و ارتباط مولوی با کشیشان مسیحی، بر فضای اندیشگانی شاعر و اشعارِ او تأثیر گذاشته ­است. در بخش روابط تقابلی و دگردیسی مولوی به‌واسطه تغییر مداوم کنش­ها و برخورد دینامیکی با جفت ­های تقابلی، راهی برای القای الگوی فنا و اندیشه وحدت­ گرایی خود ایجاد کرده که این مسئله گویای روح پرتلاطم مولوی در حیطه عشق او به شمس تبریزی است. در بخش کنش ­ها دو مقوله کنش مکانی و کنش طبیعیِ رمیدن شیر از آتش برای پردازش مفهوم ریاضت ­دادن بیشه دل آدمی به واسطه آتش عشق بهره گرفته شده است. همچنین مولانا برای مهیاکردن بستری مناسب در جهت القای مفاهیم عرفانی و عاشقانه نشانه شیر را از حیطه رمزپرداختگی خارج و راهی برای ورود به عرصه هنجارشکنی باز می­کند.