دهه های نهائی قرن سیزدهم هجری، شاهد جریانهای فکری و اجتماعی تشکلهای متعددی در جهت تجدید فکر دینی و اصلاحات اجتماعی بود. یکی از این نهضت های فرهنگی – اجتماعی، ت
... تجمع «اصحاب سراچه» در خراسان به همراهی حاج میرزا حبیب خراسانی، خدیو گیلانی، فاضل خراسانی، صید علی خان درگزی، رئیس الطلاب سبزواری و یاران ایشان بود. اصحاب سراچه، عموماً از طبقه عالمان و نخبگان فرهنگی مقیم خراسان بودند و در چهار چوبه التزام به اسلام و روح دیانت و پرهیز از تعصب و ریا، بر تجدید و احیاء فکر دینی، و لزوم اصلاحات فرهنگی و اجتماعی تأکید داشتند. این تشکل فرهنگی – اجتماعی که زیر چتر عرفان تجربی و تزکیه نفس پیدا شده بود، با تحریک عوام بوسیله رهبران سنتی فرهنگی و سیاسی، محکوم و سرکوب شد.
بیشتر