جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سکولاریسمِ گزینه‌ای، سکولاریسم برآمده، نه از حذف دین، بلکه از قبول دین به مثابۀ یک گزینه در کنار هزاران گزینه دیگر است. گوناگونی و تکثر گزینه‌های دینی و شبه‌دینی و غیردینی - در مقام نظر و در مقام زیست فردی و اجتماعی - نوع جدیدی از سکولاریسم را در جهان امروز و نیز در جهان اسلام رقم می‌زند که مواجهه با آن بسیار متفاوت است از سکولاریسم به معنای حذف دین از قلمرو زندگی اجتماعی و سیاسی. سکولاریسم گزینه‌ای در یک فرایند روان‌شناختی و فرهنگی رخ می‌دهد؛ درحالی‌که سکولاریسم کلاسیک در یک فرایند فلسفی و گاه سیاسی واقع می‌شود. حال پرسش این است که آیا تحلیل چارلز تیلور در عصر سکولار را می‌توان دربارۀ تحولات عرفی‌شدن در جهان اسلام نیز پی گرفت؟ نگارنده در این مقاله، با تمرکز بر متن‌خوانی عصر سکولار تلاش می‌کند با طرح امکان سکولاریزاسیونِ گزینه‌ای در تحولات فرهنگی جهان اسلام، به تفاوت‌های دنیای اسلام و دنیای غرب در این نوع از سکولارشدگی تأکید کند و دشواری‌های سکولاریزاسیون در جهان اسلام را برشمارد. از این منظر، دین و دین‌داری در جوامع اسلامی نه یک فرایند سهل و آسان بلکه فرایندی پیچیده، ریشه‌ای، و بسیار تودرتو را طی می‌کند؛ به‌گونه‌ای که عرفی‌کردن آن در عرصه‌های فردی و اجتماعی بسیار دشوار و گاه ناممکن به نظر می‌رسد.

چارلز تیلور جایگاه ویژه‌ای در میان فلاسفۀ معاصر دارد. دغدغۀ او، هویّت انسان مدرن و فقدان معنا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ست. تیلور فلسفۀ اخلاق مدرن را واجد ارزش‌های قوی برای هویّت انسان نمی‌داند. به عقیدة او، در دورۀ مدرن، دیدگاه طبیعت‌گرایانه حاکم شده است و از بین رفتن معنا در زندگی بشر، محصول آن است؛ فردگرایی و عقل ابزاری هم، از تبعات چنین دیدگاهی است. تیلور با بررسی سیری تاریخی، بر آن است فردگرایی، آرمان اصالت را شکل می‌دهد و به نسبی‌گرایی می‌انجامد. به زعم او، هویّت شخص، همان فهم اوست از اینکه کیست و خصوصیّاتی است که از او یک انسان متمایز می‌سازد. همچنین، آنچه هویّت ما را شکل‌ می‌دهد، ویژگی گفتگویی و اجتماعی ماست؛ مفاهیمی مانند خیر نیز، در گفتگو و تعامل با دیگران شکل می‌گیرد. یکی از دغدغه‌های تیلور، بازگرداندن معنا به زندگی انسان است؛ به این منظور، او از چارچوب‌هایی نام می‌برد که معنا را به زندگی انسان باز می‌گرداند. اینکه آیا می‌توان با توجّه به بنیادهای تفکر تیلور، میان هویّت و خیر نسبت برقرار کرد، از موضوعات مطرح در این مقاله است. نقد اساسی به تیلور این است که شان گفتگویی مورد ادعای تیلور با آنچه او خیر می نامد همخوانی ندارد. به عبارت دیگر نمی‌توان هم به دیدگاه دیدگاه تیلور درباره شکل‌گیری هویت قایل بود و هم از شهودهای اخلاقی یکسان سخن گفت.

برای مشاهده فیلم سخنرانی به آدرس زیر در آپارات مراجعه کنید: https://www.aparat.com/v/sT4nZ

برای مشاهده فیلم گفتگو به آدرس زیر در آپارات مراجعه کنید: https://www.aparat.com/v/n2yZ0

ترجمه ماشینی: چارلز تیلور (1931- ) یکی از فیلسوفان برجسته زنده است. این اولین مطالعه گسترده درباره مفاهیم کلیدی دیدگاه های او در انسان شناسی فلسفی و نظریه اخلاقی است. اولاً، لاتینن تز تیلور را روشن می کند، واجد شرایط می کند و از آن دفاع می کند که استدلال های متعالی نشان می دهد که درک شخصی در مورد ارزش های اخلاقی و ارزش های دیگر (به اصطلاح ارزیابی قوی) به طرق مختلف برای عاملیت انسان، خود بودن، هویت و شخصیت ضروری است. ثانیاً، لاتینن به طرق مختلف از رئالیسم ارزشی تیلور دفاع می کند و آن را توسعه می دهد. در نهایت، این کتاب دیدگاه تیلور را مورد انتقاد قرار می‌دهد که لازم است منبعی از ارزش، مانند خدا، طبیعت یا عقل انسانی، شناسایی و تعیین شود. تیلور در گزارش های خود از زندگی اخلاقی، هویت مدرن و اخیراً سکولاریزاسیون به شدت بر این ادعا تکیه می کند. لاتینن استدلال می‌کند که کل مفهوم منابع اخلاقی سازنده باید کنار گذاشته شود.

ترجمه ماشینی : به نظر می رسد که سکولاریزاسیون فزاینده در مواجهه با پیشنهادات مسیحی برای یک اصل فقط کتاب مقدس برای الهیات است. سؤالی که این پایان نامه به بررسی آن می پردازد این است که "الاهیات مسیحی چگونه با بن بست کلیسا-جامعه ناشی می شود، به گونه ای که هم به کتاب مقدس وفادار باشد و هم همزمان قابل درک باشد، بدون اینکه به نظر برسد یک جنبه را بر دیگری برتری می دهد؟" یعنی «روش الهیاتی باید چه شکلی برای تعامل مؤثر با سکولارها داشته باشد؟» این مطالعه نشان می دهد که پاسخ ممکن است در آمیختگی ابتکاری کتاب مقدس با مفاهیم وام گرفته شده از فرهنگ سکولار باشد. بنابراین، این پایان نامه به مشکل نیاز به روش شناسی الهیات قوی و چند بعدی پاسخ می دهد که به دنبال افزایش تعامل با فلسفه و فرهنگ سکولار است. در پی تغییرات فرهنگی و پویایی‌های سکولار، این پایان‌نامه از بیان تخیل‌های اجتماعی مدرن چارلز تیلور و تزهای همراه آن در مورد سکولاریته نشأت می‌گیرد. این مطالعه نشان می‌دهد که به نظر تیلور، سکولارها چگونه خود فهمی و روحیه شکوفایی اقتصادی انسان را از طریق تغییرات و تعاملات مداوم در ادراکات فلسفه، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و الهیات (PAST) به دست آورده‌اند. از این منظر، پایان نامه نشان می دهد که چگونه هویت سکولار در اقتصاد (οἰκονόμος) - جنبه های مادی فعالیت های انسانی (تولید ثروت) درگیر می شود. از نظر روش‌شناسی، با استفاده از رویکردی چهار وجهی، این پایان‌نامه این مفاهیم مهم را مورد بررسی قرار می‌دهد: اول، با خوانش پویایی‌های تبارشناسی منتخب تخیلات اجتماعی مدرن. ثانیاً، از طریق خطوط بیان سکولاریته چارلز تیلور. ثالثاً، از طریق تحلیل های کتاب مقدسی از تخیلات اجتماعی و شکوفایی انسان. و چهارم، با گسترش افق معنایی خود با استفاده مجدد از درس‌ها، مفاهیم و بازخوانی‌های حاصل از به کارگیری یک اصل کتاب مقدس با هدایت روح برای ارائه طرحی از یک مدل چند بعدی به سمت تعامل سکولار. فصل‌های این پایان‌نامه ملاحظات سکولار را فراتر از دیدگاه علوم اجتماعی به قانون کتاب مقدس گسترش می‌دهد و به لنز جدید کتاب مقدس اجازه می‌دهد تا اصطلاح «شکوفایی انسان» را از اقتصاد به مفهومی جامع‌تر گسترش دهد و درک جدیدی از گذشته و οἰκονόμος ایجاد کند.