جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این میزگرد استادان و همکاران سید محمد آوینی، دکتر احمد احمدی، دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر غلامعلی حداد عادل، محمد علی شعاعی، سرکار خانم ماهروزاده و رضا داوری اردکانی شرکت داشتند و در باب سکولاریسم (که به نظر آقای دکتر حداد عادل تعبیر گیتی گرایی ترجمه ی خوب و مناسبی برای آن است) به طور کلی و علی الخصوص اسلام و سکولاریسم و وضعیت کنونی آن بحث نمودند. آیا سکولاریسم به همان صورتی که در اروپا پدید آمده در کشورهای اسلامی هم درک شده و تحقق یافته است؟ دکتر حداد عادل: تفکر سکولاریستی در واقع تحقق این قول معروف است که کار مسیح را به مسیح واگذارید و کار قیصر را به قیصر. دکتر داوری: اولین پرسش این است که سکولاریسم یعنی چه و چرا عثمانی ها آن را علمانیت ترجمه کرده اند؟ علمانیت بیشتر در زبان عربی رایج شده است. پرسش مهم دیگر این است که آیا سکولاریسم به همان صورتی که در اروپا پدید آمده، در کشورهای اسلامی هم درک شده و تحقق یافته است؟ یعنی تلقی ما از سکولاریسم همان تلقی است که در اروپا بوده است؟ و بالاخره هم اکنون سکورالیسم در چه وضعی است؟…

نوشتار حاضر از سه مقاله اعم از تالیف و ترجمه در حوزة هنر اسلامی تشکیل شده‌ است. مقالة نخست، اثر «زهرا رهنورد» بوده و «هنر اسلامی» نام دارد. وی در این مقاله ضمن مقایسة هنر اسلامی با هنر تائویی و هنر هند، هنر اسلامی را از آن دو برتر می‌شمارد. وی در ادامه مفهوم «رستگاری در هنر اسلامی» را بازگو می‌کند. آن‌گاه به خاستگاه شخصیت آفرینندة اثر (هنرمند) و بنیادهای نگرش اسلامی و نیز تصویری که هنرمند از جهان می‌سازد از جمله نگرش آیه‌ای و تسبیحی، تصویر ایده‌آل از جهان سرمدی، مدینة فاضله و نگرش او نسبت به مدل و انسان می‌پردازد. مقالة دوم، نوشتة محمد مددپور «صورت‌های خیالی در هنرهای سنتی و مدرن» نام دارد. وی در این مقاله ضمن تعریف خیال و صورت، ویژگی‌های خیال را برمی‌شمارد و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که تنها فقره‌ای که انسان می‌تواند حقایق اعلا را دریابد و کشف شهود کند همین قوة خیال است. «نقش هنرهای زیبا در نظام آموزشی اسلام» اثر تیتوس بورکهارت و ترجمة سید محمد آوینی، عنوان مقالة سوم کتاب است. این مقاله با بررسی جایگاه هنر اسلامی در آموزش آکادمیک جدید آغاز گردیده و با موضوع و پیوند آن با صنایع سنتی ادامه یافته است. به زعم نویسندة مقاله: «بررسی هنر اسلامی اگر با فکر باز و فارغ از پیش‌داوری‌های متداول بعد از قرون وسطی انجام شود، راهی است برای نزدیک شدن به سوابق معنوی فرهنگ اسلامی. همین امر دربارة همة هنرهای سنتی، صدق می‌کند. آن‌چه باید از آن پرهیز شود بینش آکادمیکی است که به آثار هنری اعصار پیشین هم‌چون پدیده‌های تاریخی محض می‌نگرد که به گذشته تعلق دارند و با زندگی امروز پیوندی ندارند».