جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حکومت مرکزی امویان برای مهار نهضت در کوفه، ابن‌زیاد را والی آنجا نمود. ابن‌زیاد سخت گیری‌های زیادی انجام داده، به عریفان و مردم گفت مخالفان حکومت را معرفی کنند وگرنه مهدورالدم هستند. معقل، جاسوس ابن‌زیاد به تشکیلات مسلم نفوذ کرد و اطلاع داد که او در خانۀ‌‌‌ هانی است، ابن‌زیاد با نیرنگ هانی را به قصرکشانده، مضروب و زندانی کرد. عمرو‌بن‌حجاج خروش مذحجیان در محاصرۀ دارالاماره را هدایت و دفع کرد. مسلم مجبور به برپایی زودهنگام قیام شد. ابن‌زیاد برای مهار قیام از حربۀ جنگ روانی شامل شایعه، تهدید و امان به منصرفان از قیام استفاده کرد. سستی ایمان، عدم صداقت و وفاداری به بیعت، عدم آگاهی و بصیرت کوفیان از سایر عوامل عدم همراهی آنان بود.در این مقاله با رویکرد علمی ترویجی علت‌های عدم حمایت کوفیان از مسلم بن‌عقیل ذکر شده که به نظر رسید کمتر بدان پرداخته شده است

آگاهی از رویدادهای بازه زمانی حضور مسلم ­بن عقیل در کوفه به عنوان سفیر امام حسین(ع)، نقشی مهم در فهم چرایی عدم همراهی کوفیان با امام حسین(ع) دارد. موضوع سکونت مسلم در منزل مختار ثقفی با وجود شهرتی که دارد و در آثار گوناگون بازتاب یافته است با ابهام‌ روبه‌رو است. مقاله پیش‌رو با روش استقرا و خوانش دوباره داده‌های تاریخی منابع کهن­، چهار گزارش سکونت مسلم در منزل مختار، منزل هانی ­بن عروة، منزل شریک­ بن اعور و منزل مسلم­ بن عوسجة را شناسایی کرده است و سپس بر اساس ارزیابی میزان هم­‌راستایی آنها با دیگر اطلاعات تاریخی و سازگاری با فضای کالبدی شهر کوفه به اعتبارسنجی آنها پرداخته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که برخلاف رأی مشهور، اقامت مسلم بن عقیل در منزل مسلم بن عوسجة پذیرفتنی‌تر است.

تاريخ امام حسین عليه‌السلام = موسوعة الإمام الحسين عليه‌السلام ، دانشنامه‌ای 24 جلدی پیرامون زندگی امام حسین علیه السلام، واقعه عاشورا و مباحث مرتبط با آن است. اگرچه عنوان و زبان کتاب، عربی - فارسی است، اما این موضوع تنها در مقدمه رعایت شده و مباحث متن کتاب ترجمه نشده است؛ لذا برای محققان بیشتر قابل استفاده خواهد بود. هدف از این تحقیق، گردآورى و دسته‌‏بندى همه مطالبى است که از قدیم تاکنون درباره واقعه عاشورا در کتب و مقاتل مختلف آمده است؛ تا به این ترتیب، نویسندگان، ادبا، محققان و خطبا بتوانند به‌آسانى و به‌‏طور مطلوب از آن استفاده کنند. کتاب در 24 جلد بدین‌ترتیب تألیف شده که در جلد اول پس از مقدمه ناشر و علامه جعفری تا جلد ششم به واقعه عاشورا پرداخته شده است. در جلد هفتم و هشتم قیام توابین و خروج مختار ذکر شده است. از جلد نهم تا چهاردهم اولاد امیرالمؤمنین، امام حسن و امام حسین علیه السلام و عقیل و مسلم بن عقیل معرفی شده‌اند. از جلد پانزدهم تا هفدهم ویژگی‌های اصحاب امام حسین علیه السلام بیان شده است. پس از آن تا جلد آخر کتاب اختصاصات و مطالبی که در منابع مختلف در رابطه با آن‌حضرت آمده، گردآوری و ارائه شده است. این کتاب به سه محور زیر تقسیم شده است: محور اوّل: بررسى تاریخ عاشورا و علل حوادث و پیامدهاى آن است. این‏ محور شامل دوره امامت امام حسین علیه السلام تا هلاکت معاویه، خلافت یزید و خوددارى امام از بیعت با وى و خروج از مدینه، هجرت از مکه به کربلا و حادثه عاشورا، مقتل سادات شهدا و سید الشهدا علیه السلام و حوادث پس از عاشورا تا بازگشت اهل‌بیت علیهم السلام به مدینه مى‏‌باشد. در انتهاى این محور، فصلى با عنوان «عقوبت قاتلان و خونخواهى مختار از آنان» گنجانده شده است. محور دوم: گردآورى اطلاعات در مورد احوال شخصیت‌هاست و شامل اهل‌بیت علیهم السلام، اصحاب سیدالشهدا علیه السلام و زنانى مى‏‌باشد که در جریان واقعه عاشورا با ایشان همراه بودند. محور سوم: حیات امام حسین علیه السلام از ولادت تا زمان حادثه عاشورا، فضایل و سیره سیدالشهدا علیه السلام و همچنین آیات و احادیثى را در بر می‌‏گیرد که در مورد آن ‌حضرت و یا مربوط به شهادت ایشان است. در آخرین جلد از کتاب نیز مطالبی چون فلسفه شهادت امام حسین علیه السلام، رفع شبهات حول شهادت آن حضرت، گریه و نوحه‌سرایی، استشفا به تربت و فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام مطرح شده است. جلد 14 شر حال فرزندان عقیل و جعفر طیار که در واقعه کربلا حضور داشتند از موضوعات این مجلد است.

اَلْامامُ الْحُسَیْن وَ أصْحابُه کتابی به زبان عربی درباره واقعه کربلا نوشته فضل‌علی قزوینی عالم شیعه قرن ۱۴ق است. این اثر در سه قسمت به اصحاب مرد امام (علیه السلام)، مقتل امام (علیه السلام) و زنان حاضر در کربلا و در چهار جلد پرداخته است. نویسنده برخی از گزارش‌های مشهور تاریخی قیام امام حسین (علیه السلام) را از تحریفات عاشورا دانسته، اما وقوع قضایایی در نظام آفرینش پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) را می‌پذیرد. سخنان امام از خطبه‌ها، نامه‌ها، سخنان و وصایا؛ سفر امام از مدینه به مکه و از آنجا به کربلا و ذکر برخی منازل و رخدادهای شب و روز عاشورا از جمله مطالب کتاب است. قزوینی، روایات متعددی آورده که شیعه و اهل‌سنت به دگرگونی جهان آفرینش نظیر سیاه شدن آسمان، بارش خون از آسمان، خورشید گرفتگی و گریستن آسمان و زمین پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) اشاره کرده‌اند. او این روایات را مبالغه و کنایه ندانسته و به انتقاد از انکارکنندگان و توجیه‌کنندگان می‌پردازد. او در ردّ این توجیهات به وقوع قضایایی پس از مرگ یحیای پیامبر (علیه السلام) و گرفتگی خورشید در روز وفات پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم اشاره می‌کند. نویسنده، برخی گزارش‌های تاریخی از قیام امام حسین علیه السلام را از مصادیق تحریف‌های عاشورا می‌داند؛ جلد 1 شرح حال امام حسین علیه السلام در مسیر مدینه تا کربلا، خطبه ها، وصایا و موضع گیری ایشان در نهضت و اتفاقات روز عاشورا و شهادت حضرت از موضوعات این مجلد است.

کتاب "موسوعة الإمام الحسين علیه السلام في الکتاب و السنّة و التاريخ" ، اثر محمد محمدى رى‌شهرى، با همكارى سيد محمود طباطبايى‌نژاد و سيد روح الله سيد طبايى، در 9 جلد و در موضوع بررسى ابعاد مختلف زندگانى، شخصيت، قيام و شهادت امام حسين علیه السلام و حوادث و آموزه‌هاى مرتبط با آن، با بهره‌گيرى از قرآن، حديث و تاريخ مى‌باشد. موسوعه بعد از ترجمه به فارسی به نام "دانشنامه امام حسين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ" نام گرفته است. ساختار در پيشگفتار، تاريخ زندگانى امام حسين علیه السلام به پنج دوره تقسيم و هريك مفصلا توضيح داده شده است درآمد، مقدمه مفصلى است كه در آن، ويژگى‌هاى اثر حاضر و مراحل تحقيق و تدوين آن، به‌صورت مبسوط، تشريح شده است جلد 3 امتناع امام علیه السلام از بيعت با يزيد، خروج امام علیه السلام از مدينه، فعاليت‌هاى ايشان در مكه، اعزام مسلم علیه السلام به‌عنوان نماينده خود به كوفه و شهادت مسلم و جمعى ديگر از ياران امام علیه السلام و نيز زندانى شدن شمارى ديگر از آنان، پيشنهادهاى مختلف به امام علیه السلام مبنى بر نرفتن به كوفه و حركت امام علیه السلام به‌سوى كربلا از موضوعات این مجلد است