جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فارابی در رساله‌ی «ما ینبغی ان یقدم قبل تعلم الفلسفه»، طبقه بندی جدیدی از علوم را ارائه می‌کند. وی به تمایز مهمی در میان علوم مختلف از حیث موضوع اشاره می‌کند. به اعتقاد وی علوم را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: نخست، علومی که از هستی به مفهوم عام آن که شامل همه موجودات می‌شود بحث می‌کنند که الهیات یا مابعدالطبیعه در این قسمت قرار دارد. دوم، علومی که موضوع مورد بحث آنها جزئیات و امور فرعی است و تنها بخشی از موجودات را شامل می‌شود. طبیعات، هندسه، حساب و طب در این گروه قرار دارند. در واقع می‌توان چنین استنباط کرد که طبقه بندی ارائه شده توسط فارابی در کتاب «احصاء العلوم» شکل دیگری از طبقه بندی ارسطویی است، هر چند وجه تمایز این دو با افزودن دو علم فقه و کلام توسط فارابی مشخص می‌شود.

"فصول منتزعه" اثر "ابونصر فارابی" متنی است مشتمل بر یکصد فصل درباره‌ی بخش‌های حکمت عملی، سیاست مدرن، دانش اخلاق، و تدبیر منزل که افزون بر آن، برخی از فصل‌های به حکمت نظری همچون شناخت مبدا و ویژگی‌های آن اختصاص یافته است. "روش تحقیق نگارنده در برگزیدن عبارت متن کتاب فصول منتزعه، چنین بود که با کند و کاو در نسخه چاپ بیروت به اهتمام دکتر فوزی متری بخار سال 1971 م، و مقایسه آن با دو نسخه خطی، یکی نسخه اهدایی سید محمد مشکوه به دانشگاه تهران به شماره "تهران 250 مشکوه" به خط عثمان بن محمد بن عقمان شهرآبادی، و دیگر، نسخه خطی دانشکده می‌آمد، در متن آورده شده، و در برگردان آن به زبان فارسی با توجه به مطالب هر فصل، عنوان ویژه‌ای که نمایانگر فشرده معنایی همان فصل است برای سهولت دسترسی خوانندگان به مضامین آن برگزیده شد، در تفسیر اصطلاحات و برگردان آن تلاش شد تا به عبارت متن پایبند باشد.... در ضمن، فهرست مطالب و فهرست اصطلاحات و فهرست منابع مورد استناد فراهم آمد، و در ذکر مآخذ و مستندات نیز شیوه‌های کنونی تحقیق به کار بسته شد".

ترجمه ماشینی: بونصر فارابی «اصول آرای اتباع بهترین دولت». متن اصلاح شده با ترجمه و تفسیر ریچارد والزر. متن عربی و ترجمه موازی انگلیسی: Mabadi ārā ahl al-madınah alfadilah (مبادی آراءِ اهل المدینة الفاضله)

مسأله [در این گفتار]، نقش فعال مدنی زنان می‌باشد؛ از جمله در مناصب مدیریتی عالی سیاسی تا مرز ریاست جمهوری. پیش‌فرض اینکه: نقش فاعل اجتماعی و سیاسی زن، هم‌چنان پرسش‌خیز و چالش‌انگیز است. پرسش اصلی: شخصیت مدنی زن چیست؟ به تعبیری، خاستگاه، جایگاه و نقش اجتماعی و سیاسی زنان در جامعه سیاسی و در نظام سیاسی و دولت چیست؟ فرضیه: «در فلسفه سیاسی فارابی، زن انسان اجتماعی و سیاسی و دارای قابلیت نقش فعال سیاسی تا مدیریتی بالای سیاسی است». توضیح فرضیه اینکه: چه‌بسا لطافت طبع زنان سبب بسیاری سوء فهم‌ها و بدتر از آن، سوء استفاده‌های تاریخی از زنان باشد. نتیجه: زن ظرفیت ایفای نقش فعال سیاسی نرم (نه قهرآمیز) را به‌تناسب لطافت طبع خود داشته است. اما این ضرورت نیازمند زمینه‌سازی متناسب می‌باشد. روش: تحلیل متن و محتوایی آثار و آراء فلسفی سیاسی، به‌خصوص دیدگاه فارابی در زمینه زن و در مورد او می‌باشد. بر این اساس، در این مقاله «زن در فلسفه سیاسی فارابی» را بررسی می‌نماییم. [ناگفته نماند که] فارابی (قرن4ه.ق/11م) برترین مفسر و مؤسس حکمت مدنی و فلسفه سیاسی اسلامی است.