جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

منصور نمری شاعری شیعی است که در اشعار خود از حق اهل البیت (ع) دفاع نموده است. معاصر هارون الرشید و شاگرد عتابی است. او شاعری سیاسی است که معتقد به تقیه نیز هست به این جهت تشیع خود را پنهان داشته و نسبت به خلفا اظهار دوستی می نماید. اعتقاد حقیقی او از لابه لای اشعارش به خوبی آشکار است و به کارگیری صنعت توریه که گاهی نوعی تصریح نیز در آن است این مدعا را اثبات می کند، او از جهت توانایی در شعر از برگزیدگان شاعران عصر خویش است. شاعری متفنن و چیره دست در انواع شعر است. شعرش سهل و روان، لطیف و دقیق و پرفراز است. بدخواهان و کینه توزان نزد هارون اسرار او را فاش نموده و پرده از تشیع و محبت بسیارش به اهل بیت پیامبر (ص) برداشتند و خشم هارون را بروی برانگیختند. هارون ماموری را برای قتل وی گسیل می کند ولی قبل از رسیدن مامور شاعر دنیا را ترک نموده است. وفات وی را حدود سال 210 هجری قمری نوشته اند. متاسفانه از این شاعر اخبار و اشعار بسیاری به دست ما نرسیده است.

عصر صدر اسلام از زمان دعوت پیامبر خدا (ص) به اسلام، آغاز می شود و تا عصر اموی که زمان تثبیت تاثیرات اسلام بر ادب و فرهنگ است، ادامه می یابد. بعضی از مورخین از این عصر چشم پوشیده و آن را به عنوان یک دوره مستقل در تاریخ ادبیات بر نمی شمرند؛ ولی باید درنظر داشت که اسلام در حقیقت تغییری بنیادین در زندگی اجتماعی، سیاسی، عقیدتی و ادبی اعراب ایجاد کرد و در همان اوایل آثاری از خود بر جای نهاد که به وضوح قابل لمس است. عرب خواه ناخواه پذیرای این تحول شد. طبیعی است که در زمان انتقال به دوره جدید، آمیزشی بین این دو عصر رخ دهد که این مقاله به بررسی تاثیر ابتدایی ولی بنیادین اسلام بر شعر و ادب پرداخته است.

یکی از راه های کارآمدی که ادیبان مسلمان و غیر مسلمان برای شیوایی و ماندگاری سخن خود از آن بهره جسته­ا ند، بهره­ مندی از واژگان ساختارها و مفاهیم قرآن کریم در واژگان و معانی اسالیب آثار ادبی­ خویش است، و این امر موجب شده تا اثر ارزنده ­ای از خود به یادگار بگذارند. مقالۀ پیش رو، با عنوان «تأثیر قرآن کریم بر اشعار ابوالفتح بستی» یکی از شاعران قرن چهارم هجری است، که تأثیر پذیری این شاعر از قرآن کریم و چگونگی آن و نیز اغراض شعری وی را بررسی می ­کند. در این پژوهش به شیوۀ تحلیلی- کتابخانه­ ای، انواع تأثیر گذاری قرآن کریم بر اشعار ابوالفتح بستی شاعر پر آوازه عصر غزنوی و چگونگی تأثیر پذیری وی از قرآن کریم مورد تحلیل، بررسی قرار گرفته و دست آورد آن این است، که به صورت­ های لفظی و معنوی ساختاری از قرآن کریم تأثیر پذیرفته و ابیات برگرفته از قرآن در پنج عنوان کلی دسته­ بندی گردیده است، که عبارتند از: حکمت، غزل، ذمّ و هجا و عتاب، فخر و مدح. شاعر از حکمت نسبت به سایر عناوین بیشترین تأثیر پذیری را داشته است و این یکی از نشانه­ های اعجاز تأثیری قرآن کریم بر همه شئونات مسلمانان در همه اعصار اسلامی از آغاز تاکنون می­ باشد.

در این پژوهش به ابعاد سیاسی – دینی شعر معاصر افغانستان، بر اساس نظریه‌ی بحران، پرداخته شده است. که چنین تلفیقی، آن را به روش مطالعات میان رشته ای، نزدیک می‌سازد. پرسش اصلی این است که «ابعاد سیاسی- دینی شعر معاصر کشور افغانستان، چیست و برای حل چه مشکلاتی، ارائه شده است؟ » در پاسخ، از نظر شاعران، استبداد، واگرایی و چنددستگی، جنگ، آوارگی، فساد اداری، فقر و تبعیض، در پیوندی باهم، مهم‌ترین بحران‌های کشور، تشخیص داده شده است. برای فهم بهترِ ریشه های این بحران‌ها، در شعر معاصر، ابتدا، با تو جه، به گرایش‌های اجتماعی- سیاسی و معرفت شناختی شاعران معاصر کشور، یک تقسیم بندی کلی از آنان، در سه گروه اسلام‌گرایان، مارکسیست‌ها و لیبرال‌ها، انجام پذیرفته است و بر اساس همین تقسیم، نا آگاهی، نظام طبقاتی و فئودالی، بیگانه گرایی، خرد ابزاریِ حاکم بر نظام جهانی و مداخلات خارجی، به عنوان مهم‌ترین ریشه های بحران کشور، ارزیابی شده است. در این میان، ناآگاهی، به دلیل توجّه تمام گرایش‌ها به آن، از اهمیّت ویژه ای برخوردار است و بستر ساز دیگر عوامل، شمرده می‌شود. وضع مطلوب در اشعار این شاعران، وضعی است که صلح و امنیّت بر فضای زندگی اجتماعی و سیاسی جامعه، بال بگستراند و در سایه‌ی آن، استقلال کشور، همراه با آزادی و آبادانی، برای ملت ما، فراهم آید. مارکسیست‌ها، جامعه‌ی سوسیالیستی را وضع مطلوب خویش می دانند. راه حل‌های رهایی از بحران‌های کنونی و رسیدن به وضع مطلوب، بازگشت به خویشتن، دانش و آگاهی، همگرایی و همبستگی، قدرت و انقلاب، پنداشته شده است.