جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
موضوع
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 17
بررسی مفهوم جوهر در تفکر سه فیلسوف: ارسطو، ابن سینا، اسپینوزا
نویسنده:
مهدی اسعدی، مرتضی طباطبایی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ارسطو و اسپینوزا، دو فیلسوف جریان ساز در تاریخ فلسفه اند و موضوع فلسفه هردویشان جوهر است، با مقایسه ویژگی های جوهر از دیدگاه ایشان، ریشه بسیاری اختلافات در بخش سترگی از فلسفه غرب به چنگ می آید. درخور توجه آنکه این دو فیلسوف در تعریف جوهر، همانندی هایی با هم دارند، اما درباره ویژگی ها و مصادیق آن بسیار از یکدیگر دور می شوند. بررسی آرای ارسطو در دو کتاب ارگانون و متافیزیک، و تبیین نگرش اسپینوزا در کتاب اخلاق، گام نخست این مقاله است. البته نگاهی به جوهر در عرف و اصطلاح ابن سینا و نوآوری های او می تواند کمکی برای درک بهتر جوهر از منظر مشائیان باشد. سنجه پژوهشگر برای ارزیابی، میزان سازگاری تعریف جوهر با دیگر بخش های نظام فلسفی است. با بررسی های پیش رو، نتیجه آن است که تعریف اسپینوزا استواری منطقی بیشتری دارد و نظام منسجم تری را فراهم آورده است.
صفحات :
از صفحه 145 تا 162
مشخصات اثر
علوم اجتماعی و علوم طبیعی؛ شباهت ها و تفاوت ها
نویسنده:
صمدی هادی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
در فلسفه علوم اجتماعی، عده ای بر شباهت علوم اجتماعی و طبیعی، از حیث موضوع و روش و هدف تاکید دارند و عده ای دیگر به تفاوت های بنیادین میان آنها، در این جنبه ها قائل اند. مهم ترین استدلال های دو دسته برای ادعاهای خود، فهرست وار در این مقاله آمده است. از جمله موضوعات مورد اختلاف که در اینجا بیان شده است، می توان به آزمایشی بودن یا نبودن علوم اجتماعی، وجود داشتن یا نداشتن قوانین کلی در علوم اجتماعی، و تفاوت های پیش بینی و تبیین در علوم طبیعی و علوم اجتماعی اشاره کرد. آیا موضوعات مورد مطالعه در علوم اجتماعی، ویژگی های منحصر به فردی مانند معنادار بودن دارند که آنها را به لحاظ ماهیتی، از پدیده های مورد مطالعه در علوم طبیعی متمایز کند؟ آیا از روش های به کار رفته در علوم طبیعی که کارامدی خود را در حیطه مطالعه پدیده های فیزیکی و زیستی نشان داده اند، می توانیم در مطالعه پدیده های اجتماعی استفاده کنیم؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا باید چنین کنیم؟ یا می توان اهداف متفاوتی، در دو حیطه علوم اجتماعی و طبیعی در نظر گرفت که مانع این کار شود؟ مقاله حاضر به پاسخ های متفاوتی که اشاره می کند در ادبیات فلسفه علوم اجتماعی، به این پرسش ها داده شده است.
صفحات :
از صفحه 161 تا 187
مشخصات اثر
ایران اسلامی: بانی موضوع و انگاره جدید در جامعه شناسی و علوم انسانی
نویسنده:
شجاعی زند علیرضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
«ایران اسلامی»، به معنی خاصی که در این مقاله آمده، می تواند بانی تحول در جامعه شناسی از «حیث موضوعی» و در علوم انسانی از «حیث معرفتی» باشد. تحول موضوعی در جامعه شناسی، ناظر به حوزه هایی نظیر جامعه شناسی انقلاب، جامعه شناسی دین، جامعه شناسی توسعه، جامعه شناسی سیاسی و مسائل و آسیب های اجتماعی است. اما تحول معرفتی در علوم انسانی به موضع و راه حلی برمی گردد که در قبال معضل «بی طرفی در معرفت» اتخاذ خواهد کرد و همچنین به راهکار فرازآمدن بر «انگاره غالب» به طوری که خود دچار محدودیت های انگاره ای نگردد. این تحول همچنین از «غایات» احتمالا متفاوتی که برای کسب معرفت دارد و از جهت گیری های معرفتی نهفته در «ذخایر اندیشه ای» مسلمانان تاثیر خواهد پذیرفت.
مشخصات اثر
رابطه نحو و معناشناسی در تعیین متمم های گزاره ای در زبان فارسی
نویسنده:
غلامرضا دین محمدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
در این مقاله، فرض اصلی آن است که ساخت معنایی محمول جمله اصلی و ساخت صوری بند متممی رابطه دارند. در زبان فارسی تفاوت صوری میان وجه اخباری و وجه التزامی در بند پیرو مربوط به تفاوتهایی است که در رابطه معنایی میان محمول جمله پایه و محمول جمله پیرو وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 96
مشخصات اثر
خطاب های کلی و آثار آن
نویسنده:
توکلی احمدرضا, رحمان ستایش محمدکاظم
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
مکلف , حکم , موضوع , خطاب , متعلق
چکیده :
نگاه علمای اصول به خطاب های کلی که حاوی احکام شرعی هستند، متفاوت است. برخی خطاب های کلی را از جنس قضایای خارجیه می دانند و برخی خطابات کلی را از جنس قضایای حقیقیه دانسته اند. بر اساس این دو دیدگاه، موضوع در خطاب های کلی افراد هستند نه خود عناوینی که در خطاب ذکر شده است. زیرا خطاب کلی منحل به خطاب های جزیی به تعداد افراد موضوع می شود؛ بنابراین باید شرایط تکلیف در آن سوی خطاب وجود داشته باشد تا تکلیف نمودن به آن صحیح باشد. در مقابل این دو دیدگاه، حضرت امام خمینی معتقدند که موضوع این خطاب ها خود عناوین کلی و طبایع هستند، نه افراد. حکم در این قضایا متوجه تک تک افراد نیست و این خطاب های کلی منحل به خطاب های جزیی به تعداد مکلفین نمی شود. بنابراین خصوصیات و شرایط افراد در این خطابات معتبر نیست. نتیجه پذیرفتن این دیدگاه، حل معضلات اصولی در مباحثی مانند مبحث ضد یا خروج برخی اطراف علم اجمالی از محل ابتلاست، زیرا منشا ایجاد اشکال، شرط بودن حالات مکلفین (مانند قدرت) در تکلیف است که باعث می شود در مواردی مانند خطاب به مهم در مورد ضدین و هم چنین خطاب به تکلیفی که خارج از دسترس مکلف است، فعلیت نداشته و متوجه مکلف نباشد.
صفحات :
از صفحه 49 تا 66
مشخصات اثر
همراه با استاد در جستجوی نخستین جرقه های حرکت جوهری
نویسنده:
احمد (عارف) بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
این نوشتار، طی بحث در دو مورد، اثبات می کند نخستین جرقه های حرکت جوهری در آثار شیخ الرییس وجود دارد و استاد مطهری به کشف بیشتر آنها نایل آمده است. مورد اول، استحاله و استکمال است. استحاله، تغیر دفعی و استکمال تغیر تدریجی است. شیخ الرییس استکمال را به «کون الرجل من الصبی» مثال زده و این مستلزم حرکت جوهری است. مورد دوم، نیاز حرکت به موضوع است. شیخ الرئیس از راه نیاز حرکت به موضوع، حرکت جوهری را زیر سوال برده، ولی در حرکت کمی، بلکه در تغیر دفعی، از یافتن موضوع، درمانده است. از لوازم سخن او قبول حرکت جوهری است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 31
مشخصات اثر
بررسی تفسير سهروردی و ملاصدرا از نسبت وجودشناختی ماهيت و وجود در فلسفه ابن‌سينا
نویسنده:
سید محمد انتظام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تركيب ممكن الوجود از دوگانة ماهيت و وجود از زمان فارابي تا كنون‌‌ـ مهمترين تفاوت آن با واجب‌الوجود شمرده شده است. وجود نه عين ذات ممكن است، نه جزء ذات و نه معلول ذات آن. از اينرو، ممكن الوجود، مركب است از ذات و وجودي كه عارض بر آنست. نخستين تصوير از تركيب وجود و ماهيت را فارابي بنا نهاد؛ تصويري كه تمايز روشني بين ذهن و خارج در آن ديده نميشود. ابن‌سينا نيز هرچند بظاهر همان تصوير را بسط و توسعه داده است، اما نشانه‌هايي از خود بجاي گذاشت كه ميتوانند زمينة عبور از عروض خارجي به عروض تحليلي باشند. مفسران ابن‌سينا از رابطۀ وجودشناختي وجود و ماهيت از نگاه او، تفسيرهاي متفاوتي ارائه كردند كه شاخصترين آنها دو تفسيريست كه سهروردي و ملاصدرا از آنها حمايت ميكنند. در تفسير مورد حمايت سهروردي، نسبت وجود به ماهيت همانند نسبت ديگر اعراض به موضوعاتشان تلقي شده است و در تفسير ملاصدرا، بر تفاوت اساسي وجود با اعراض ديگر تأكيد شده است. در اين تفسير، نسبت وجود به ماهيت از «ثبوت شيء لشيء» به «ثبوت الشيء» ارتقا يافته و راه بر اشكالات سهروردي بر ابن‌سينا بسته شده است. در اين مقاله، پس از بيان و اثبات پيشفرضهاي نظرية ابن‌سينا، به بيان دو تفسير ياد شده و بررسي آنها پرداخته‌ايم
صفحات :
از صفحه 5 تا 18
مشخصات اثر
سالبه به انتفاء موضوع؛ بررسی ديدگاه خواجه نصير
نویسنده:
سيدمحمود يوسف‌ثانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
ديدگاه ارسطو دربارة تهي بودن يا نبودن حدود قضايا به دو گونه تفسير شده است. مطابق يك تفسير، حدود قضايا هميشه واجد فرد يا افراد موجودند و تهي نميباشند. بنابرين، در قضاياي سالبه نيز مجموعة افراد موضوع هيچگاه مجموعه‌يي تهي نيست. از اين جهت بين قضية سالبه و موجبه در مورد لزوم وجود افراد براي موضوع تفاوتي وجود ندارد. بنا به تفسير ديگر، در هرقضيه‌يي، سالبه باشد يا موجبه، نخست اجزاي قضيه بايد مورد تصور قرار بگيرند و بوجود ذهني موجود شوند، آنگاه اگر قضيه موجبه بود علاوه بر اين تصور ذهني، بايد فرد موجود يا مفروض الوجودي هم داشته باشد كه بتواند مورد يك حكم ايجابي واقع شود. ولي اگر قضيه سالبه بود جز همان وجود ذهني قضيه كه براي انعقاد حكم لازم است، نياز ديگري به فرد موجود يا مفروض الوجودي كه وصف محمول را بپذيرد نيست و از اين جهت ميان قضية سالبه و موجبه تفاوت هست. خواجه نصير در تفسير خود از قضية سالبه به هر دو وجه توجه كرده و هر يك از دو تفسير را به وجهي درست دانسته است. تفسير نخست با توجه به قضايايي كه در علوم مورد استفاده قرار ميگيرند و پيوسته ناظر به حقايق خارجي هستند، تفسيري درست تلقي ميشود و تفسير دوم بلحاظ مطلق قضية سالبه و اينكه امر معدوم از آن جهت كه معدوم است متصف به وصفي، از جمله وصف محمول، نيست، درست ميباشد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 18
مشخصات اثر
تحلیلی از کاربرد مفهوم «جوهر» در فلسفه ارسطو
نویسنده:
محمدعلی اژه ای، رضا ماحوزی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بنا به ادعای مورخان فلسفه، ارسطو نخستین کسی است که در باب جوهر بتفصیل سخن گفته است. وی در کتابهای مقولات، متافیزیک و فیزیک به سه منظور متفاوت مسئله جوهر را تحلیل کرده است. در مقولات پس از بررسی اقسام موضوع و محمول، دو جوهر نخستین و دومین از هم تفکیک شده است؛ در متافیزیک با هدف جستجوی موجودیت موجودات، جوهر براساس چهار پیشنهاد ذات، کلی، جنس و موضوع بررسی شده است و در فیزیک جهت تبیین موضوع ثابت در حین حرکت، تلقی دیگری از جوهر ارائه شده است. بنابرین برخی از منتقدان، وی را به تناقضگویی در این نوشتارها متهم کرده اند. این نوشتار درصدد است با استناد به آثار ارسطو و تحلیل شارحان، به تبیین ماهیت این مسئله بپردازد.
مشخصات اثر
سازه های علوم و فنون انسانی با تکیه بر دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
محمد ذبیحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
روش سنجیده دانشمندان پیشین و پسندیده نزد معاصرین این است که در شروع هر علمی اجزا سازنده آن را بیان کنند. کوشش دانشمندان برای بیان سازه های سه گانه موضوع، مبادی و مسائل به عنوان اموری که بیانگر واقعیت های علم اند از چنان اهمیتی برخوردار است که خردمندان گفته اند نادیده انگاشتن هر یک از ارکان علم به معنای نابودی و عدم تحقق علم است. (حائری یزدی، 1361: 2)در این نوشتار کوشش شده است تا ضمن بیان دیدگاه ابن سینا درباره سازه های اساسی علوم و فنون انسانی، نظر وی پیرامون اینکه تمایز علوم به موضوعات است تبیین علمی گردد و همچنین تفسیر دقیق از اعراض ذاتی در دو سوی توسعه و تضییق تأکیدی بر استواری و درستی این سخن است که هر تلاشی در جهت فرو کاستن از مقومیت موضوع علم، برای تمایز علوم، اعتراف به اهمیت، تثبیت موقعیت و نقش بی بدیل موضوع علم در تمایز علوم است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 17