جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر با اشاره ای به شعر، به مثابه ابزاری برای کشف واقعیات روانی زندگی آدمیان، آغاز می شود و با پیشینه پژوهش به زندگی نامه و اظهارات نویسندگان و شعرای ایران درباره پروین و گام های مقدماتی مربوط به طرح مساله کار در سروده های پروین اعتصامی می پردازد. آن گاه مقاله با عناوینی نظیر وفور واژگانی کار و ترکیبات آن در اشعار پروین، جدایی گفتار از کردار و کار، هستی در کار، تشویق به تلاش و صبوری در کار، نکوهش تنبلی و تن پروری، «رفوگری وقت» (فرصت اندوزی و مدیریت زمان)، انواع کار، کار بی رویه، کارکردهای کار، کارآموزی و آموزش کار، لزوم همکاری کار گروهی و کار تخصصی، و همکاری به شیوه دگریاری ادامه می یابد و سرانجام به نقش مور، نماد کوشندگی در شعر پروین، و به آسیب شناسی فرهنگ کار و دلایل شگفتی خود از کار به هنگام وی در زمانه نابه هنگام می پردازد و پژوهشگران ایرانی را به کاوش در سرچشمه های اندیشه پروین تشویق می کند.

هانا آرنت به عنوان متفکر سیاسی تاثیرگذار قرن بیستم در آثار مهم خود تلاش می کند تا اصلی ترین مسایل سیاسی و اجتماعی انسان عصر را بررسی کند. او در بررسی پدیده هایی چون خشونت، ترور، جنگ و تمامیت خواهی، به «عمل» که تعریفی خاص نیز از آن دارد، توجهی ویژه داشته و گویا آن را راه عبور از مشکلات می داند. وی در رویکردی اگزیستانسیالیستی، «عمل» را راه درمان بحران های پیش روی انسان معاصر می داند. «عمل» در اندیشه آرنت پیوند دهنده سیاست و اگزیستانسیالیسم است.

ترک فعل منتهی به سلب حیات از دیگری اعم از آنکه انجام آن، وظیفه تارک بوده یا نه، در هر دو حالت با شرایطی در قوانین کیفری ایران جرم است. در حالت اول که شخص در برابر دیگری تعهد و وظیفه ای ندارد، نه از بابت قتل قربانی، بلکه ترک کننده به موجب بند 1 ماده واحده قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی 1354 محکوم می شود. در حالت دوم که شخص تارک برحسب قانون، قرارداد و یا حرفه خود وظیفه داشته مانع از تاثیر اسباب وقوع قتل علیه قربانی شود، چنانچه عمدا وظیفه خود را به قصد قتل قربانی ترک کند، عمل وی قتل عمدی و مشمول ماده 206 قانون مجازات اسلامی خواهد بود. قانون مجازات اسلامی مجموع این وظیفه و ترک فعل ناشی از آن را در جرم قتل عمدی با ذکر واژه «کار» در بندهای سه گانه ماده 206 ق.م.ا که به معنی رفتار می باشد، پذیرفته است. در این خصوص، عرف بین رفتار متهم و مرگ مجنی علیه رابطه علیت برقرار می کند، هرچند از نظر مادی نتوان بین این دو رابطه علیت برقرار کرد.

هر جامعه ای برای تداوم حیات و بقا به کار و فعالیت مردم و مسوولان احتیاج دارد. نیاز به کار از قرون باستان وجود داشته‏ است و هرچه می گذرد بر اهمیت آن افزوده می شود. کار، سرمایه و ذخیره ملی است و می تواند به رشد تمدن کمک کند. علی (ع) اصول و موازین کار و تلاش را در گنجینه گرانبهای خود (نهج البلاغه) بیان فرموده اند. ایشان در مسیر احیا و آبادانی جامعه همواره کار و تلاش می کردند و در مدت خلافت خویش از این امر مهم غافل نشدند. پژوهش حاضر بر اساس اطلاعات کتاب های موجود، به ویژه نهج البلاغه، به شیوه ای توصیفی انجام شده است تا جایگاه کار و تقسیم کار و جوانب مختلف آن را بر اساس آموزه های نهج البلاغه ارائه کند و راهبردی برای ایجاد کار سالم و مفید در راستای پیشرفت جوامع کنونی جهان باشد. آنچه در این گنجینه شگرف یافت می شود، حاکی از این است که کار و تقسیم کار دارای جایگاه والایی است و در استمرار، بقا و تعادل جامعه، و پویایی، شکوفایی و پیشرفت جوامع جهانی نقش موثری دارد. به علاوه، سعی شده است با بهره گیری از آموزه های نهج البلاغه و اندیشه های برخی متفکران، درباره تعریف و تبیین مفهوم کار، جایگاه کار، تقسیم کار، فواید و علل تقسیم کار، آثار تقسیم کار، ...، توجه و بررسی همه جانبه انجام شود.

سؤال اصلي پژوهش اين است که اوقات فراغت در اخلاق اسلامي چه مفهومي دارد؟ سطوح و گونه‌هاي فراغت، و اقسام آن کدام است؟ در اين نوشتار با توجه به بهره‌وري از منابع مختلف کتابخانه‌اي و با روش توصيفي ـ تحليلي، این نتیجه دست داد که از منظر اخلاق اسلامی فراغت بخشي از وقت تحت اختيار فرد است که پس از انجام دادن کليه تعهّدات اجتماعي و برخي ضرورت‌هاي پايه‌اي چون کار و خواب باقي مي‌ماند، مفاهيم اوقات فراغت، تفريح و بازي داراي مضامين مشترکي بوده و بينشان ارتباط تنگاتنگي وجود دارد. اين که فراغت با عناوين متعدّد قابل تقسيم مي‌باشد از جمله فراغت فعال و منفعل، فراغت مثبت و منفي، فراغت سالم و ناسالم، فراغت جدّي و سطحي، فراغت مولّد و غيرمولّد، فراغت گوارا و ناگوار، فراغت واقعي و مجازي، فراغت مؤثر و مخدّر، فراغت خلاق و غيرخلاق، که اکثر آن عناوين در راستاي تبيين نکته واحد هستند. در پايان با اين نگرش که انسان در گذران اوقات فراغت، آزاد و مختار مي‌باشد، ضروري است تا فراغتش را به شيوه مطلوب طي نمايد و آرامش جسمي و روحي، رضايت خاطر، و رفع خستگي ناشي از کار را براي خود و اطرافيانش به ارمغان آورد.

طی تحقیق حاضر، سعی میشود با بررسی این دسته نظر مختلف ، در حد امکان تحقیق، برای بررسی دقیق‌تر در مورد خاص بیگانگی از کار، نظرات این صاحبنظران به مقایسه گذارده شده و در صورت لزوم در مورد خاص بیگانگی با کار به مقایسه، تحلیل و بررسی پرداخته شود. بنابراین هدف تحقیق در بخش میدانی رساله، تنها بررسی علل و عوامل بیگانگی در مشاغل مختلف و میزان بیگانگی در حرف متفاوت نیست . بلکه مقایسه نظرات ابراز شده در زمینه بیگانگی بطور کلی و تطبیق و مقایسه آن با مورد خاص بیگانگی با کار در چند شغل مختلف و موسسه محدود است .

جهان معاصر، در پرتو نظام ارتباطی جدید، موقعیتی ویژه یافته است . شناخت کم و کیف عملکرد این نظام ارتباطی به شناخت مختصات دنیای امروز کمک خواهد کرد بررسی مکانیزم گونه‌های متفاوت "ارتباط" اگر چه بسیار مشکل و دور از دسترس بنظر می‌رسد لکن در صورت حصول - حتی بصورت محدود - گره‌های بسیاری از مسایل سازمانی را خواهد گشود. در علم مدیریت ، "ارتباط" واژه ناآشنایی نیست و شاید بتوان گفت عنصر اساسی در کلیه سازمانها و نهادها به حساب می‌آید : آیا مدیر قادر خواهد بود بی ارتباط با دیگران به انجام امور بپردازد ؟ اما "ارتباط" تنها در حوزه زبان و کلام نیست . وسعت و گسترش حیطه عمل سازمانها، ابزار و وسایل جدیدی طلب می‌کرد و این در سایه تکنولوژی ارتباطات تحقق یافت . ظهور وسایل ارتباط جمعی بعنوان پرنفوذترین عامل اجتماعی، دگرگونی‌های بنیادی در اجتماع پدید آورد که سازمان نیز در حوزه آن قرار می‌گرفت با ظهور وسایل ارتباط جمعی، دیگر امکان ارتباط محدود سازمانی در درون سازمان بی توجه به عوامل بیرونی وجود نداشت "اطلاعات " از انحصار بیرون آمد و فراگیر شد و در این میان اداره سازمانهای کوچک و بزرگ با مشکلات فراوانی همراه گردید از آنجا که گریز و گزیری از گستره نفوذ "رسانه"ها میسر نبوده و نیست ، تحقیقات دامنه‌داری برای شناخت مکانیزم عمل "رسانه"ها و راههای همسویی، تطبیق، مقابله، و برخورد با این پدیده بعمل آمد که بیش از همه به عوامل برون سازمانی مربوط می‌شد. آیا عوامل برونی قادرند ساختار سازمانها را دگرگون نمایند ؟ روشن است شناخت و ارزیابی "رسانه‌ها" در این مختصر به ناکجا می انجامد چرا که دامنه بحث بغایت گسترده و عظیم است . اما آنچه در این پژوهش مورد نظر است ارزیابی تاثیرات یک رسانه بر یک عامل سازمانی است : "روابط کار" بعنوان بنیادی‌ترین عامل سازمانی و "روزنامه" به مثابه یکی از مهمترین رسانه‌های جمعی "روابط کار" خود متاثر از متغیرهای محیطی در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است و نحوه شکل‌گیری آن نامحسوس است . همچنین تاثیر رسانه‌ها - و از جمله روزنامه - بر اجتماع - و از جمله روابط کار - ناملموس است ، با این حال بررسی این تاثیرات ناملموس روزنامه بر روابط کار - موضوع تحقیق حاضر است . طبیعی است که این سنجش نه قابل شمارش است و نه ملاک مشخصی برای اندازه‌گیری آن وجود دارد اما این پژوهش می‌کوشد تا حد امکان این تاثیرات را بنمایاند. به این اعتبار تاثیر روزنامه کیهان در طی یک دوره ده ساله بر قانون کار مورد ملاحظه واقع شده است .

باتوجه به اين كه انسان موجودي اجتماعي خلق شده است ،هرجامعه اي براي تداوم حيات وبقا،به كاروفعاليت ا فراد احتياج دارد . به همين دليل است كهعزت وسربلندي هرجامعه در گرو كار وتلاشي است كه توسط اشخاصآنجامعه انجام مي گيرد . ازآن جا كهبزرگ ترين واساسي ترين بخش زندگي هر انسان راكار تشكيل مي دهد ،در آيين ها و اديان مختلف ،ديدگاه هاي متفاوتي نسبت به كار بيان شده است.در اين پژوهش پديده كار از ديدگاه قرآن وعهدينمورد مطالعه قرارمي گيرد.به اين صورت كه با مطالعه ي قرآن و احاديث منقول از معصومين (عليهم السلام ) كه تبيين كننده ي قرآن مي باشد ومنبع اصلي دين اسلام محسوب مي گردد،جايگاه كار،اهميت كسب وكار ،كسب حلال وتأثيرآن دراستجابت دعا، مقام كارگر،حقوق كارگر،تشويق به كار مذمت بيكاري وفقر در اسلامبررسي مي شود.به دنبال آنهمين مباحث در كتب مقدس نيز كه منبع اصلي دين يهود ومسيحيت شناخته شده است تبيين مي گردد، ووجه افتراق واشتراك آن ها مشخص مي شود .اين پژوهش نشان مي دهد كه توجه وتشويقبه كار و تلاشدر تمامي اديان الهي وجود دارد .وهمه اولياء وانبياي الهي هدف واحدي از تشويق به كار داشته اند، وآن ، سعادت فردي و اجتماعياستكه از طرق گوناگوني حاصل مي شود. يكي از اين شيوه ها كار وتلاش خالصانه ،با انگيزه معنوي است. اين امر در اديان آسماني ، به ويژه ،در ديناسلام به عنوان آخرين و كامل ترين دين الهي به صورت هماهنگ وبدون هيچ تناقضي تبيين شده است .

اشتغال و داشتن حرفه و شغل مناسب از جمله مسائلی است که برای انسان‏ها اهمیت زیادی دارد. شغل و حرفه در رابطه با جوانان از اهمیتی دو چندان برخوردار است. شغل و حرفه مناسب علاوه بر تأمین نیازمندی‏های اقتصادی، آثار تربیتی، روان‏شناختی، اجتماعی و معنوی نیز دارد. در این مقاله، سعی گردیده است به مباحثی همچون اهمیت کار و اشتغال، مفهوم‏شناسی دینی کار و اشتغال، انواع کار از دیدگاه ارزشی، کارهای حلال و حرام، آداب و شرایط کار، آثار روان‏شناختی کار، آثار معنوی کار، آثار اقتصادی کار و آثار اجتماعی کار پرداخته شود. همچنین تلاش شده است مباحث مزبور با استفاده از آموزه‏های دینی و اسلامی و روان‏شناختی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

حیات بشر بر اساس حرکت و کار بنا نهاده شده است و این امر مهم ریشه در فطرت وجودی انسان دارد ؛ خداوند در قرآن کریم آیات متعددی نازل نموده که هدایتگر بشر به سوی این امر فطری می باشند . از پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصوم (ع) نیز که راهنمایان حقیقی بشر به سوی کمال بعد از کلام وحی هستند ؛ سخنان گهر باری در این زمینه روایت شده است ؛ که نشان دهنده اهمیت این موضوع می باشد .ما در این رساله به بررسی ابعاد مختلف کار و تلاشگری و روشهای گسترش آن بر مبنای قرآن کریم و احادیث مختلفی که در این زمینه وجود دارد ؛ پرداخته ایم . این رساله مشتمل بر سه فصل است که در فصل اول آن به کلیات پرداخته ایم . در فصل دوم به مطالعه فرهنگ کار و نگرش اسلام به بیکاری با زیر شاخه هایی همچون جایگاه فرهنگ کار در اسلام ، ارزش و اهمیت کار در قرآن و روایات ، عوامل کم کاری و ...و در فصل سوم به تقسیم بندی کار و راههای گسترش آن یا زیر شاخه هایی همچون انواع کار ، کارهای شایسته و ناشایست، آثار آنان و روشهای گسترش فرهنگ کار و ... پرداخته ایم.این رساله به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای انجام گرفته است . امید است که بتوان از آن به عنوان راهنمایی برای گسترش فرهنگ کار و تلاشگری در میان افراد جامعه از آن استفاده نمود و مثمر ثمر واقع شود .