جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
نفس نباتی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 15
عنوان :
ذهنی (پیشینی) بودن تجرد و مادیت در فلسفه صدرایی
نویسنده:
سید علی علم الهدا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تجرد
,
مادیت
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
مادیت
,
پیشینی (فلسفه)
,
ذهنی (پیشینی) بودن تجرد و مادیت در فلسفه صدرایی (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
قوه و فعل ,
مجرد ,
حرکت مجردات ,
ماده و صورت ,
فعلیت ,
حرکت اشتدادی ,
نفس حیوانی ,
نفس نباتی ,
ذهنی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
هیولی ,
استعداد ,
وحدت تشکیکی وجود ,
نفس انسان ,
مادی (فلسفه) ,
عالم خیال منفصل ,
ملاک تمایز مجرد از مادی (فلسفه) ,
چکیده :
مسئله مجرد و مادی و معیار تمایز این دو از نگاه معاصرین در حوزه فلسفه ملاصدرا، بصورت امری تشکیکی و طیف گونه مطرح میشود و لذا مرز عینی و مشخصی به جز قابل اشاره حسی بودن یا نبودن بعنوان ملاک تمایز مجرد و مادی تعیین نمیگردد. این مقاله نشان داده است در فلسفه ملاصدرا تجرد و مادیت وابسته به مراتب وجودی موجودات است. و بر همین اساس نشان داده که هر موجودی متصف به مجرد بودن و مادی بودن، بصورت توأمان میشود. پس مرز خارجیای میان تجرد و مادیت تحقق ندارد. پس عامل اتصاف موجودات به ایندو ذهن و نوع نگاه و اعتبار کردن آن میباشد و لذا تجرد و مادیت وابسته به ذهن هستند و از تقسیمات پیشینی ذهن در نگاه به واقعیت (وجود) میباشند. و لذا تقسیم موجودات به مجرد و مادی براساس مبانی حکمت متعالیه تقسیمی سوبژکتیو است و این نوع نگاه به مسئله تجرد و مادیت، بحثهای بنیادین دیگر مانند ربط حادث به قدیم و رابطه نفس و بدن و بقای نفس و معاد را نیز تحت تأثیر مستقیم خویش قرار میدهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 311 تا 330
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه نفس و بدن از دیدگاه ارسطو و ابنسینا با تأکید بر نفس نباتی و حیوانی
نویسنده:
حسین زمانیها
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس حیوانی
,
نفس نباتی
,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم)
,
فلسفه یونان
,
فلسفه اسلامی
,
علم نفس
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته)
,
فلسفه تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
اصطلاحنامه فلسفه ,
صورت ,
ماده ,
بدن ,
تعریف نفس ,
انتلخیا ,
دوگانه انگاری دکارتی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بر اساس تفسیر رایج، تفاوت اصلی ابنسینا با ارسطو بر سر چیستی و حقیقت نفس ناطقۀ انسانی است؛ اما دربارۀ نفس نباتی و حیوانی میان ایندو اختلافنظر آشکاری وجود ندارد؛ چه اینکه هر دو، نفس نباتی و حیوانی را از سنخ صورت منطبع در ماده میدانند. ما در این نوشتار میکوشیم تا با توجه به مبانی متافیزیکی ایشان و تفسیر خاصی که هر یک از این دو فیلسوف از رابطۀ ماده و صورت ارائه میدهند، نشان دهیم، حتی دربارۀ رابطۀ نفس نباتی و حیوانی با بدن نیز میان این دو اختلافنظر آشکاری وجود دارد. ارسطو صورت - و به تبع آن - نفس را نه جوهر به معنای شیء، بلکه اصل یا ساختاری میداند که بر اساس آن ماده به عنوان یک شیء خاص مد نظر است. به همین دلیل در تحلیل ارسطو از حقیقت موجود زنده، با دو جوهر به منزلۀ دو شیء روبهرو نیستیم؛ بلکه موجود زنده جوهر واحدی است که دارای قابلیت یا ظرفیت خاصی است که به واسطۀ آن مبدأ اعمال حیاتی میشود. دقیقاً بر همین اساس است که بسیاری از ارسطوپژوهان معاصر دیدگاه عرضگرایانه دربارۀ نفس را بر دیدگاه جوهرانگارانه ترجیح میدهند؛ درحالیکه در فلسفۀ ابنسینا صورت و مادۀ دو جوهر به معنای دو شیءاند که با هم ترکیب شدهاند. به عبارت دیگر، در فلسفۀ ابنسینا در تحلیل موجود زنده - اعم از نبات، حیوان و انسان - به نوعی دوگانگی میان نفس و بدن میرسیم؛ هرچند این دوگانگی الزاماً به معنای تجرد و مفارقت نفس نباتی و حیوانی از بدن نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 115 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نوآوريهای خواجه نصيرالدين طوسی در نظريه اعتدال
نویسنده:
حسين اترک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه اعتدال
,
مقولات عشر
,
فضایل اخلاقی
,
اعتدال
,
قوای سه گانه نفس
,
عقل نظری و عقل عملی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
اخلاق خواجه نصرالدین طوسی
,
بیماری نفس
,
نوآوری خواجه نصیر در نظریه اعتدال
,
معالجه امراض نفسانی
کلیدواژههای فرعی :
نفس نباتی ,
تفریط ,
حقیقت نفس انسانی ,
مفهوم ردائت ,
جهل مرکب ,
نفس انسانی ,
افراط در غیرت ,
علم نفس ,
عقل بالملکه ,
قوه غضبی ,
اخلاق ناصری (کتاب) ,
فلسفه اخلاق ارسطو ,
قوای حیوانی نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
نظريه اعتدال يکي از نظريههاي اخلاقي رايج نزد فيلسوفان مسلمان است. براساس اين نظريه، همة فضايل اخلاقي در حد وسط قرار دارند و رذائل اخلاقي از افراط و تفرط پديد ميآيند. با وجود اينکه فيلسوفان و علماي اخلاق اسلامي در طرح نظريه اعتدال متأثر از افلاطون و ارسطو بودهاند، ولي خود نيز صاحب ابتکارات و نوآوريهاي متعددي در اين نظريه بودهاند. خواجه نصيرالدين طوسي را ميتوان از جمله مبتکران در نظريه اعتدال دانست. از جمله ابتکارات او در علمالنفس، تقسيمبندي چهارگانه قواي نفس و تعيين «عدالت» بعنوان فضيلت وظيفه عقل عملي است. ابتكار مهم او در نظريه اعتدال، عرضه تقرير جديدي از قاعده اعتدال و اضافه کردن معيار کيفيت به آن و تعريف مفهوم «ردائت» است. ابتكار مهم ديگر او، تعيين سه جنس عالي افراط، تفريط و ردائت براي رذائل است كه با در نظر گرفتن سه قوة نفس، تعداد اجناس عالي رذائل به نُه جنس افزايش خواهد يافت. اين ابتكارات خواجهنصير توسط حکماي پس از او مورد تبعيت قرار گرفت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 177 تا 200
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
از نظر ائمه اطهار(ع) دو قوه وهم و خیال چگونه معنا شدهاند و تفاوت آن با تعریف فلاسفه از این دو مفهوم چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
پاسخ تفصیلی:
حکیمان معتقدند هر فعلی که از انسان سر میزند باید به مبدأی مستند باشد، و از مبدأ تعبیر به «قوه» میآوردند؛ از سخنان حکیمان چنین استنباط میشود که واژۀ «قوه» در اصل به معنای «مبدأ کارهای سخت» است، سپس در معنای «منفعل نشدن به آسانی»، پس از آن در معنای
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه فلسفه
,
خیالشناسی
کلیدواژههای فرعی :
نفس حیوانی ,
نفس نباتی ,
نفس انسانی ,
ادراک باطنی ,
قوه حافظه ,
قوه متصرفه ,
قوای ادراک ظاهری ,
قوای ادراک باطنی ,
لوح النفس ,
قوه واهمه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نفس نباتى چه فرقى با نفس حيوانى و انسانى دارد ؟ و اين فرق چه تاثيرى در مساله معاد مى تواند داشته باشد ؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : بنابر اينكه ملاك وحدت در نباتات نفس نباتى آنها باشد , زندگى نباتى در گروى وجود صورت و نفس نباتى خاص در مواد مستعد مى باشد و هنگامى كه استعداد مواد ازبين برود , صورت يا نفس نباتى هم نابود مى شود و اگر فرضا همان مواد مجددااستعداد پذيرفتن صورت ن
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس حیوانی
,
نفس نباتی
,
معاد(کلام)
,
حقیقت نفس انسانی
کلیدواژههای فرعی :
نفس انسانی و نفس رحمانی ,
نفس انسانی ,
نفوس انسانی ,
نفس انسان ,
ویژگی های نفس انسانی ,
خود حیوانی ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و تحلیل «جسمانیت نفس» از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
محمود شکری , یارعلی کرد فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت اشتدادی نفس
,
حدوث جسمانی نفس
,
جسمانیت نفس
,
کون تعلقی نفس
,
نفسیت نفس
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
نفس ناطقه ,
تعلق نفس به بدن ,
نظریه افلاطونی نفس ,
مراحل تکامل نفس ,
نظریه سینوی حدوث نفس ,
مراحل مادی نفس ,
نفس نباتی ,
مرحله جسمیت مطلق نفس ,
وجود رابطی نفس ,
نشئه اخروی نفس ,
وحدت در کثرت مراتب نفس ,
اضافه نفس به بدن ,
وجود فی نفسه نفس ,
صورت جسمیه ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
تعبیر «جسمانیت نفس» در آثار صدرالمتألهین براساس دو نظریه متفاوت از وی قابل تفسیر است: نظریه اول، حدوث جسمانی نفس است که براساس آن، نفس در مراحل ابتدایی وجود خود امری منطبع و حال در ماده است و نظریه دوم، ذاتی بودن «اضافه نفسیت» است که طبق آن، نفس دارای کون تعلقی بوده و در نتیجه از لحاظ وجودی وابسته به ماده است. ملاصدرا گاهی برمبنای نظریه اول و گاهی برمبنای نظریه دوم واژه های مادی و جسمانی را بر نفس اطلاق می کند. به نظر می رسد بدون تبیین و تفکیک این دو نظریه نمی توان به مفهوم روشنی از اطلاقات واژه های مادیت و جسمانیت نفس در کلام ملاصدرا رسید. افزون بر این، با تفکیک این دو نظریه می توان به دو تفسیر متفاوت از نظریه حدوث جسمانی و بقای روحانی نفس نیز دست یافت که به نظر می رسد هر دو، مورد تأکید ملاصدرا بوده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 99 تا 115
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول
نویسنده:
محمد هادی توکلی، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
اتحاد عاقل و معقول
,
برهان اتحاد عاقل و معقول
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
علم حصولی ,
قوه و فعل ,
ترکیب اتحادی قوه و فعل ,
جوهر (منطق) ,
عرض ,
حکمت الهی ,
نهایه الحکمه ,
فاعلیت نفس ,
نفس نباتی ,
معقول بالذات ,
علم حصولی ,
علم حضوری ,
فاعلیت نفس ,
موجود مجرد مثالی ,
صورت جزئی ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
صورت مثالی ,
ماهیت خارجی ,
ماهیت معقول بالذات ,
علم واجب ,
جوهر ,
بدایة الحکمة ,
علم حضوری ,
نفوس انبیاء ,
موجود خارجی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
اثبات نظریه اتحاد عاقل و معقول و پاسخ به ایرادات ابن سینا بر این مسئله، از جمله ابتکارات و نوآوریهای فلسفی صدرالمتألهین بهشمار میرود. علامه طباطبایی با وجود انتقاداتی که بر یکی از براهین صدرالمتألهین دارد، خود اتحاد عاقل و معقول را میپذیرد و برای اثبات آن روش جدیدی را بهکار میگیرد. در این مقاله علاوهبر بررسی انتقادی برهان علامه طباطبایی، از وجوه افتراق دیدگاه علامه و صدرالمتألهین در این مسئله بحث خواهیم کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 37 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مطالعهی تطبیقی دربارهی دلایل تجرد نفس و بقای آن نزد ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
حسین رستمی جلیلیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تجرد نفس ناطقه
,
ارسطو
,
ابن سینا
,
علم نفس
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفة تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
نجات ,
ماده و صورت ,
برهان انسان معلق درفضا ,
نفس حیوانی ,
نفس نباتی ,
النجاة ,
نفس انسانی ,
حافظه (معرفت شناسی) ,
حس ظاهر ,
فلسفه مشاء ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
وحدت قوا ,
کتاب مبدأ و معاد ,
تخیل(راه های معرفت) ,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) ,
حس باطن(اصطلاح وابسته) ,
وهم(معرفت شناسی) ,
درباره نفس ,
انتزاع کلیات ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
فلاسفه از جمله ارسطو و ابن سينا از ديرباز به مسائل مربوط به نفس انسان توجه داشته اند. همواره يكی از پرسشهای اساسی نزد آنها مسأله بقای نفس در انسان است. ترديدی نيست كه ابن سينا نفس را مجرد دانسته و به تفصيل بر آن استدلال كرده است. اما تعارض سخنان ارسطو در اين مقام، همواره موجب اختلاف نظر شارحان شده است، به طوری كه گاهی از صورت بودن نفس برای بدن، بر ماديت نفس و از اينرو، بهمثابهی دليلي بر فساد و عدم بقای نفس بعد از مرگ آن استنباط كرده اند. در اين بررسی، دلايلي براي رفع تعارض بين تعريف صورت بودن نفس براي بدن و تجرُّد و بقای آن اقامه شده است؛ مثلاً با اينكه در نظر ارسطو، نفس صورت بدن است و صورت در عين ملازمت با ماده، مفهومی مستقل از آن دارد، اما در برخی مواقع، امكان وجود صورت بدون ماده محتمل بوده و نفس در مقايسه با بدن، اصيل و مستقل دانسته شده است. از اينرو بر مبنای براهين ضمنی ارسطو و دلايل مصرَّح ابن سينا، استدلال شده است كه نفس انسان نمی تواند امری مادی باشد. بنابراين در نظر آنها، نفس به منزله موجودی فی نفسه كه ذات آن عقل است، مجرد و باقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انسان شناسی واحد در فلسفه و عرفان ابن سینا
نویسنده:
یوسف حیدری چناری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان شناسی عرفانی
,
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
انسان
,
ابن سینا
,
انسان شناسی فلسفی
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
کلیدواژههای فرعی :
اتصال به عقل فعال ,
اشارات و تنبیهات ,
نفس حیوانی ,
نفس نباتی ,
تجرد نفس ناطقه ,
علم نفس ناطقه به ذات ,
کمال نفس ,
حقیقت نفس انسانی ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
نفس انسانی ,
خواص نفس حیوانی ,
خواص نفس ناطقه ,
خواص نفس نباتی ,
ریاضت ,
انواع نفوس ناطقه ,
ارتباط نفس و بدن ,
عارفان (مسلمان) ,
رئیس قوای حیوانی ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
جسم طبیعی آلی ,
بینش نوافلاطونی ,
اعتدال قوای حیوانی ,
موانع کمال انسان ,
قوای بدنی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
«انسان»، محور اصلی بسیاری از مسایل فلسفی، کلامی و عرفانی است. وجود نظریات مختلف و حتی ضد و نقیض راجع به انسان، پرداختن و بازشناسی انسان شناسی اندیشمندان عالم اسلام مثل ابن سینا را جهت پاسخ به سوالات و ابهامات این مساله ضرورت می بخشد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به تبیین و بررسی اندیشه های ابن سینا در باب انسان می پردازد. انسان شناسی ابن سینا در دو مرتبه و مرحله قابل طبقه بندی است؛ مرحله اول، فلسفی و نظری محض است که در آن به انسان و ابعاد وجودی او با نگاه و کنکاشی عقلی و فلسفی نگریسته شده است. عمده مباحث او در علم النفس کتب فلسفی اش همچون شفا و نجات و اشارات در این مرتبه انسان شناسی است. مرحله دوم که نقطه اوج انسان شناسی او هم محسوب می شود، مرحله اشراقی و شهودی است. ابن سینا در رسائل عرفانی خود همچون رساله حی ابن یقظان، رسالة الطیر و رساله سلامان و ابسال و در نمط های آخر اشارات و تنبیهات و جاهائی از کتاب مباحثات و کتاب شفا با نگرشی اشراقی و عرفانی به بحث از انسان پرداخته است. مساله عمده این تحقیق این است که آیا این دو مرحله انسان شناسی ابن سینا با هم سازگاری و پیوند دارند یا نه بلکه با هم اختلاف و تضاد دارند؟ که اثبات و مشخص گردید میان این دو مرتبه انسان شناسی ابن سینا ارتباط و پیوند وجود دارد. صرف نظر از اختلاف در نحوه و روش بیان و ساختار کلمات و اصطلاحات در این دو مرحله، یک سخن و پیام درباره انسان ارائه داده است؛ هم در علم النفس آثار او و هم در آثار و رسائل عرفانی او انسان شناسی واحدی را شاهدیم که در آن اشراق و معرفت و کمال نفس آدمی با اتصال به عقل فعال میسر می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 75
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى و نقد فاعلیت نفس نباتى در رخداد تغذیه
نویسنده:
معصومه موحدنیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس نباتی
,
فاعلیت نفس
,
عالم مثل
,
تغذیه
,
طبیعت
,
فاعل تسخیری
چکیده :
حیات انسان با تغذیه شروع می شود و تغذیه فرآیندی است که در آن موجود بی جان به جسم زنده و پویا تبدیل می شود یا بخشی از جسم زنده می گردد. تأمل درباره چنین فرآیندی در حیطه دانش فلسفه است. تأملات برخی فیلسوفان نشان داده است که در این فرآیند جسمی که از آن تغذیه می شود، از جهت جوهر و عرض تغییر می کند و همسان جسم متغذی می شود تا حیات شکل بگیرد و بدن ساخته شود. فیلسوفان نفس گیاهی را مؤثر فاعل بالطبع این فرآیند می دانند، ولی تبیین آنان چند مسئله را پیش می کشد: 1. این فعل، شرایط فعل طبیعی را ندارد؛ 2. نفس نباتی منطبع در ماده و جسمانی است و از نظر آنان جسم و جسمانی تأثیر استقلالی بر شیء دیگر ندارد؛ 3. مقص0ود فیلسوفان از نفس نباتی مبهم است؛ و 4. نفس گیاهی در نقطه شروع حیات شخص تحقق نیافته است تا در این فرآیند مؤثر باشد. از آنجا که فیلسوفان پاسخ صریحی به این پرسش ها نداده اند، این پژوهش با تحلیل لوازم التزامی نظریه آنان به حل برخی از این مسائل دست یافته است. راه حل اندیشه های فیلسوفان متقدم، به تعطیلی قوای نفس ناطقه یا تفویض فعل طبیعی می انجامد، ولی با اصلاح نظریه نصیرالدین طوسی به کمک نظریه حرکت جوهری صدرایی می توان تدبیر بدن را در آغاز حیات تبیین کرد؛ یا با نظریه ارباب انواع، هم مشکل اخیر و هم مشکل جسمانیت نفس نباتی را حل کرد. در پایان این نظر مطرح می شود که تغذیه فعل طبیعی نیست و از ترکیب نظریه نصیرالدین طوسی با نظریه فعل تسخیری صدرا راه حل دیگری به دست می آید که به مشکل تفویض نمی انجامد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 15
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید