جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب ابن تیمیة و منهجه فی الحدیث بقلم ابومحمد النعیمی به رشته تحریر درآمده است. تحقیقی درباره شخصیت ابن تیمیه و روش وی در نقل و تفسیر احادیث است. در این نوشتار ضمن مطالعه اجمالی سیره علمی و اخلاقی ابن تیمیه، اقوال برخی از علما در مدح و ذم او مطرح شده و قواعد به کار گرفته شده توسط وی در نقل احادیث و بیان سند و دلالت آنها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از نظر نگارنده در متون حدیثی به کار گرفته شده توسط ابن تیمیه احادیث موضوعه و جعلی فراوانی به چشم می‏خورد که بیشتر آنها از اسرائیلیات می‏باشد. وی همچنین معتقد است که ابن تیمیه احادیث مربوط به فضایل و کرامات اهل‏بیت (ع) را مغرضانه مطرح می‏کند و از کنار آنها به سادگی عبور کرده و امامت و عصمت آنان را زیر بار نمی‏رود. این کتاب شامل مقدمه و پنج فصل می باشد. فصول عبارتند از: فصل اول به سیره ذاتی و شخصی ابن تیمیه پرداخته است. فصل دوم به مبحث قواعد در حدیث نزد ابن تیمیه می پردازد. در فصل سوم منهج و روش ابن تیمیه در حدیث به شکل عام بررسی می شود. فصل چهارم به منهج و روش ابن تیمیه در خصوص احادیث اسرائیلیات پرداخته است. در فصل پنجم به منهج و روش ابن تیمیه به خصوص احادیث در فضائل اهل البیت (ع) می پردازد. مؤلف بعد از بررسی منهج و روش ابن تیمیه در حدیث به این نتیجه رسیده که وی از احادیث جعلی و کذب زیاد استفاده می کرده که غالب این احادیث از اسرائیلیات بودند. لذا به ردّ ابن تیمیه و منهج او در احادیث و روایات پرداخته است.

عرفان اسلامى با قرآن و حدیث، پیوندی تنگاتنگ و ناگسستنى دارد. قرآن، نسخه گوهرین و روشمند رستگاری انسان هاست که افزون بر سویه های آیینی و دینى، از متنى پرمایه ادبى و هنرى برخوردار است، و همه ویژگی های یک اثر هنرى را به لحاظ ساختار و درون مایه، دارد. صوفیه در قرآن و حدیث دستاویزهایی یافته اند، تا از آن رشته یی که انسان فناپذیر را با خداوند پیوند می دهد؛ نشان دهند. لذا از آن سوی که موضوع سخنانشان، در نگرش همگانی، ناشناخته و مفاهیم رازآلود بی مرز و به رمز است، بر این باورند که قرآن، فراتر از روساخت جمله و روخوانی، باید فهمیده شود. پس معانى نهفته در آن، فرامادى و ژرف اند، و هنگامی به نیکی دریافت مى شوند که با شهود و یا از راه تجلى، درک شوند. این نگرش زمینه ساز گرایش به تفسیر و تاویل براى دست یابى به گونه ای از نهان شناسی درباره حقایق هستى شده، که آنان را به برداشت هاى تازه و دریافت های نوینی از آیات و روایات، رهنمون ساخته و شیوه ای خاص و متفاوتی از تفسیر و تاویل قرآن، پدید آورده است. با توجه به گستردگی مفاهیم قرآنی و احادیث، و پیوند و درآمیختگی آن با اندیشه های عرفانی این مقاله با بررسی اجمالی این پیوند، رویکرد تاویل گرایانه عرفا را از آیات و روایات بازنموده است.