جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معرفت گمشده انسان است و انسان برای رسیدن به آن، مطابق فطرتش، ابزارهایی استخدام کرده‌است که مهم‌ترین آنها عقل و وحی می‌باشند، از این رو شناخت جایگاه، اهمیت و نسبت میان آنها برای بشر حائز اهمیت است. و به دلیل اختلاف در این مسائل، می‌توان با شناخت عقاید دیگران، موجبات رفع اشکال از عقاید خود و یا دیگران را به وجود آورد و با شناخت اشتراکات موجود بین مکاتب مختلف، موجب نزدیکی ملت‌ها و کم شدن اختلافات و درگیری‌ها شد. برای رسیدن به این اهداف، نگارش پایان‌نامه‌ای درباره دو دین اسلام (شیعه) و یهود به صورت تحقیق کتابخانه‌ای، با مراجعه به کتب مقدس این دو دین و آثار کلامی و فلسفی پیروانشان، آغاز گردید تا بتوان از نتایج آن در محافلی که به دنبال گفتگوی ادیان و تمدن‌ها هستند بهره برد و نتیجه حاصل از آن به اختصار این است: بر اساس کتب مقدس این دو دین که حاصل وحی الهی هستند و پیروان هر دو دین، اعتقاد راسخی به حجیت آنها دارند، عقل یکی از نعمت‌های خداوند است که انسان‌ باید به آن رجوع کند و از معارفش بهره ببرد، پیروان این دو دین معتقدند که با وجود محدود بودن معارف این دو ابزار معرفتی، معارف آنها تطابق کاملی با هم دارند، اما در عمل، یهودیان از دخالت دادن عقل در حوزه‌هایی که وحی در آنها اظهار نظر کرده، پرهیز کرده‌اند و فقط افراد خاصی در بخش‌هایی از اصول دین از عقل استفاده کرده‌اند که این عمل آنها مورد تأیید هم‌کیشانشان قرار نگرفته است و لاکن اکثر مسلمانان از معارف عقلانی در کنار داده‌های وحیانی استفاده کرده‌اند و در میان آنها، غالب شیعیان هم در اصول و هم در فروع دین، از عقل بهره‌ها برده‌اند و در مواضع مختلف، وظایف مختلفی برای عقل در رابطه با وحی تبیین نموده‌اند مثل مفتاح، معیار، مصباح، مویّد، مکمّل، مدافع و ... و در مورد عملکرد وحی نسبت به عقل نیز مسائل مختلفی را ذکر کرده‌اند مثل مشوّق، مرشد، زمینه‌ساز، مکمّل و ... .