«لب الأثر فی الجبر و القدر (تقریرا لمحاضرات آية الله العظمي السید الامام الخمینی) و تلیه رسالة أخرى فی الامر بین الامرین » تقرير بخشى از مباحث اصول حضرت امام خ
... خمينى (ره) مى باشد كه توسّط آية اللّه سبحانى به رشتۀ تحرير
درآمده است استاد سبحانى گرچه همه مباحث اصولى حضرت امام را نوشته و در مجموعه اى تحت عنوان «تهذيب الاصول» به چاپ رسانده اند ولى بخاطر اهميت اين مساله اين بخش از مباحث را به صورت جداگانه براى طالبان معارف عقلى و اسلامى عرضه نموده است.
اين كتاب در پنج فصل تدوين يافته است.
در فصل اوّل چهار مساله مورد بررسى قرار مى گيرد كه عبارتند از:
1- دربارۀ سير تاريخى بحث جبر و تفويض است.
2- حكماء و متكلّمين درباره رابطه ذات و صفات الهى اختلاف نظر دارند: اشاعره معتقدند كه صفات خدا غير از ذات خداست.
3- اهل حديث بر نفى ارادۀ ذاتيّه خداوند اتّفاق نظر دارند.
4- همه مسلمانان در متكلّم بودن خداى سبحان اتّفاق نظر دارند ولى در تفسير كلام وى اختلاف نظر وجود دارد.
فصل دوّم مبانى جبر و تفويض را بيان كرده سپس آن را ابطال مى كند گفته شد كه اشاعره اعتقاد دارد به اينكه افعال عباد مخلوق خداست و انسان هيچ قدرت و اختيارى ندارد. اين گروه منكر قانون عليت در نظام امكانى هستند در مقابل معتزله مى گويد كه افعال انسان ها به خودشان واگذار شده است.
فصل سوّم دربارۀ نظريه الامر بين الامرين است كه از ائمّه (ع) به ما رسيده است اين نظريه موافق عقل، كتاب و سنت است.
فصل چهارم دربارۀ شبهات وارده است كه عبارتند از:
1-ارادۀ انسان اختيارى نيست
2-قاعده «الشى ما لم يجب لم يوجد» مبيّن جبر است 3-تعلّق علم الهى به افعال بندگان با اختيار انسان منافات دارد 4-سعادت و شقاوت
هر دو ذاتى انسان هستند لذا انسان مجبور است.
فصل پنجم كتاب به اخبار طينت و تفسير آن اختصاص دارد.
بیشتر