جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آدرس مشاهده فیلم سخنرانی در آپارات: https://www.aparat.com/v/ryIXO

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - تتمه أبواب کتاب الحجّ و الجهاد - أبواب الجهاد و المرابطه و ما یتعلق بذلک من المطالب - باب وجوب الجهاد و فضله - باب أقسام الجهاد و شرائطه و آدابه - باب أحکام الجهاد و فیه أیضا بعض ما ذکر فی الباب السابق - باب الأسلحه و أدوات الحرب - باب العهد و الأمان و شبهه - باب الجهاد فی الحرم و فی الأشهر الحرم و معنی أشهر الحرم و أشهر السیاحه - باب کیفیّه قسمه الغنائم و حکم أموال المشرکین و المخالفین و النواصب - باب فضل إعانه المجاهدین و ذم إیذائهم - باب أحکام الأرضین - باب النوادر - باب المرابطه - باب الجزیه و أحکامها - أبواب الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر و ما یتعلق بهما من الأحکام - باب وجوب الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر و فضلهما - باب لزوم إنکار المنکر و عدم الرضا بالمعصیه و أنّ من رضی بفعل فهو کمن أتاه - باب النهی عن الجلوس مع أهل المعاصی و من یقول بغیر الحق - باب وجوب الهجره و أحکامها - فهرس کتاب المزار - باب مقدمات السفر و آدابه - باب ثواب تعمیر قبور النبیّ و الأئمه صلوات اللّه علیهم و تعاهدها و زیارتها و أنّ الملائکه یزورونهم علیهم السلام - باب آداب الزیاره و أحکام الروضات و بعض النوادر - أبواب زیاره النبیّ صّلی الّله علیه و آله و سائر المشاهد فی المدینه - باب فضل زیاره النبی صّلی الّله علیه و آله و فاطمه صلوات اللّه علیها و الأئمه بالبقیع صلوات اللّه علیهم أجمعین - باب زیارته علیه السلام من قریب و ما یستحب أن یعمل فی المسجد و فضل مواضعه - باب زیارته صّلی الّله علیه و آله من البعید - باب نادر فیما ظهر عند قبره صّلی الّله علیه و آله - باب زیاره فاطمه صلوات اللّه علیها و موضع قبرها - باب زیاره الأئمه بالبقیع علیهم السلام - باب زیاره إبراهیم بن رسول اللّه صّلی الّله علیه و آله و فاطمه بنت أسد و حمزه و سائر الشهداء بالمدینه و إتیان سائر المشاهد فیها - أبواب زیاره أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب صلوات اللّه علیه و ما یتبعها - باب فضل النجف و ماء الفرات - باب موضع قبره صلوات اللّه علیه و موضع رأس الحسین صلوات اللّه و سلامه علیه و من دفن عنده من الأنبیاء علیهم السلام - باب فضل زیارته صلوات اللّه علیه و الصلاه عنده - باب زیاراته صلوات اللّه علیه المطلقه التی لا تختصّ بوقت من الأوقات - باب زیاراته صلوات اللّه علیه المختصّه بالأیّام و اللیالی - باب فضل الکوفه و مسجدها الأعظم و أعماله - باب مسجد السهله و سائر المساجد بالکوفه

به گفته مؤلف، انگيزه ايشان از نوشتن اين كتاب، كشيدن خط بطلان بر خيالبافى‌ها و امور محالى كه فرقه صوفيه بنا نهاده‌اند و همچنين نجات شیعیان از افتادن در دام اين بدعت‌گذاران در دين بوده است.

شرح التوحيد الصدوق نوشتۀ عالم ربانى قاضى سعيد محمد بن محمد مفيد قمى از اعلام قرن 11و 12 قمرى، شرحى است بر رسالۀ توحيد مرحوم صدوق كه مؤلف در آن به گرد آورى احاديث مربوط به توحيد و آنچه كه به آن مرتبط است، يعنى صفات، اسماء و افعان ضمن 67 باب الهى پر داخته است. اين رساله به نامهاى «التوحيد، توحيد صدوق و توحيد ابن بابويه» معروف است. بر اين رساله شروح متعددى نوشته شده است اما يكى از بهترين شروح، شرح قاضى سعيد است. شرح قاضى به خاطر عمق و سعه پژوهش در محتواى روايات و معارف شيعه مورد استفاده و استناد علما قرار گرفت. حضرت امام خمينى در غالب کتاب‌هايشان از اين كتاب استفاده نموده‌اند. ايشان در همين رابطه می‌فرمایند «هو (كتاب شرح توحيد صدوق) من اعظم مصنفات ذلك المعارف و ارفع كتب الشيعه فى المعارف و ليس عندنا منه الا الجزء الثالث الذى استعدت لزيادته بعد ما شرعت فى تلك المسودات.» مؤلف بر اساس سيطرۀ علمى كه بر آثار عرفانى داشته، توانسته است از اين آثار براى شرح روايات معرفتى بهترين استفاده را نمايد. او از آثار شيخ اكبر همچون فصوص و فتوحات و از مفاتح الغيب قرنوى و شرح آن مصباح الانس و شروح فصوص استفاده نموده است و به جرئت مى توان گفت كه قاضى سعيد يكى از بزرگان عرفاى شيعه است و كمتر كسى همچون او توانسته است از روايات معرفتى شيعه رمز گشائى كند.

كتاب شريف «تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة»، معروف به «وسائل الشيعة»، از تأليفات ارزشمند محدث بزرگ و علامه محقق، شيخ محمد بن حسن حُر عاملى از علماى بزرگ و از فقهاى برجسته شيعه در قرن يازدهم هجرى (1033 - 1104ق) است. وى، اين كتاب را در مدت بيست سال از عمر شريف خود نگاشته است. اين كتاب، به زبان عربى و مشتمل بر روايات اهل بيت عصمت و طهارت (ع) در زمينه احكام شرعى است. اين كتاب، از زمان نگارش، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار گرفته است و در اين زمان از اركان اصلى استنباط احكام شرعى و اجتهاد در حوزه‌ هاى علميه شيعه به شمار مى‌ آيد و در تمام درس‌ هاى خارج فقه، روايات آن نقل شده و به آنها استناد مى‌ شود. كتاب «وسائل الشيعة» از بهترين جوامع روايى شيعه و حاوى رواياتى ارزشمند از پيامبر اسلام (ص) و ائمه معصومين (ع) درباره احكام شرعى در زمينه‌ هاى گوناگون فقهى است. كتاب حاضر جلد شانزدهم از كتاب وسائل الشيعة مي باشد كه مشتمل است بر بقيه «ابواب جهاد النفس» و «كتاب الامر بالمعروف و النهى عن المنكر» كه در ذيل عنوان كلى «ابواب الامر و النهى و ما يناسبهما»، 41 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب فعل المعروف»، 39 باب ذكر شده است.

یکی از سؤال هایی که درباره قیام حضرت سیدنا امام حسین(رض) مطرح است این که چرا آن حضرت در روز ترویه که همه مسلمانان از مناطق دور و اطراف مکه وارد مکه شده اند احرام بسته و برای انجام اعمال حج به طرف منی و عرفات حرکت می کنند ولی ایشان بر خلاف همه ی مسلمانان در همان روز از مکه خارج شده و به سوی عراق حرکت نمودند؟