جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از نظر سیاسی مفهوم دموکراسی یکی از پرکاربردترین و مناقشه‌انگیزترین مفاهیم نزد اندیشمندان جهان، در چند سده اخیر بوده است. در این میان اندیشمندان مسلمان، هم در جهان تشیع و هم در جهان تسنن، هر کدام با توجه به زمینه‌ها و پیشینه‌های مختلف نظری، مذهبی، فلسفی، تاریخی، اجتماعی و ملی خود، به تحلیل و بررسی این مفهوم مهم سیاسی پرداخته‌اند. در این میان علی شریعتی و محمد اقبال لاهوری از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان جهان اسلام هستند، که هر کدام از منظری متفاوت به مفهوم دموکراسی و نسبتش با مفاهیم و مضامین اسلامی پرداخته‌اند. پژوهش پیش رو در پی پاسخ به این پرسش است که شریعتی و اقبال در راستای امکان برقراری حکومت دموکراتیک در جوامع اسلامی، چه نوع خوانشی از دموکراسی داشتند؟ وجوه افتراق و اشتراک این دو خوانش چیستند؟ بر مبنای یافته‌های پژوهش، شریعتی با تمرکز بر این نکته که برقراری دموکراسی آن‌گونه که در غرب رایج است، در کشورهای توسعه‌نیافته ممکن نیست، نوعی از دموکراسی را تئوریزه کرد که آن را «دموکراسی متعهد» می‌نامید. در سوی دیگر، اقبال با تأکید بر وجه روحانی که لازمه برقراری هر نوع حکومت دموکراتیک در جوامع اسلامی است، بر «دموکراسی روحی» تأکید می‌ورزید. گرچه هر دو اندیشمند نوگرا در نهایت محاسن حکومت‌های دموکراتیک را تصریح می‌کردند، اما استدلال شریعتی در این زمینه بیشتر نظری و جامعه‌شناختی و استدلال اقبال تاریخی و فقهی‌تر بود.

ترجمه ماشینی: این مقاله یک گلچین مهم عربی از مواد ادبی ترکیبی را بررسی می کند مطالب، انوار النعمانیه سید نعمت الله جزایری (متوفی 1701) تا به ارزش آن به عنوان منبعی برای تاریخ فکری و فرهنگی صفوی پی ببرند عادت زنانه. الجزایری یک روشنفکر برجسته شیعه فراملی بود که متولد شد. در باتلاق‌های جنوب عراق، چراغ پیشرو جنبش اخباری زمان او و محقق بزرگی که با احیای محدثی شیعی ملا ارتباط داشت. محمد باقر مجلسی (متوفی 1699). گلچین های ادبی از اهمیت ویژه ای برخوردارند برای درک، از یک سو، انسان شناسی معنای آن بودن انسان و همچنین خطوط گسترده تر تاریخ فرهنگی، ادبی و فکری از دوره صفویه آنها هم یک مشارکت جدی و هم تظاهرات را نشان می دهند برتری ادبی در دوره پیشامدرن و پسا کلاسیک، برخلاف تصورات نسبتاً قدیمی از رکود دوره. سه مضمون از متن بررسی می شود: ماهیت فلسفه، نگرش به تصوف و عرفان، و شکل گیری هویت فرهنگی شیعی صفوی که واکنشی و ضد سنی بود و از طریق جوک ها و حکایات سبک بیان می شد.

ترجمه ماشینی: امام، هادی الهی، نقطه مرکزی است که مذهب شیعه به دور آن می چرخد. قدرت تشیع ناشی از عملکرد امام است. این عنوان منحصراً مختص جانشینان پیامبران در بعثت است. مؤلف نشان می دهد که امام از آغاز اسلام شیعی تا قرن دهم، در درجه اول صاحب علم و دارای قدرت های ماوراء الطبیعه بوده است، نه متکلم فقیه. امام آستانه ای است که خدا و مخلوقات از طریق آن ارتباط برقرار می کنند. بنابراین او یک ضرورت کیهانی، کلید و مرکز اقتصاد جهانی امر مقدس است. نویسنده، تشیع را به عنوان دینی مبتنی بر ابعاد دوگانه ای معرفی می کند که نقش رهبر همواره محوری است: ابتکار دائمی در اسرار الهی و مقابله مداوم با نیروهای ضد تشیع. بدون باطن گرایی، برون گرایی معنای خود را از دست می دهد. امامیه اولیه یک آموزه باطنی است. پس از نظر تاریخی، در آغاز باطن گرایی در اسلام، آموزه ای مبتکرانه، عرفانی و غیبت گرایانه می یابیم. این اولین کتابی است که به طور سیستماتیک ادبیات عظیم منسوب به خود ائمه را بررسی می کند تا بینش اصلی واقعی را بازیابی کند. یک منبع اساسی از باطن گرایی را در جهان اسلام باز می گرداند.

ترجمه ماشینی : از اوایل دهه 1990، خاورمیانه شاهد علاقه مجدد به بحث در مورد نقش دین در فرآیند دموکراسی‌سازی بوده است. هدف این پژوهش بررسی امکان توسعه گفتمان دموکراتیک در بافت اسلامی است. این کتاب بر تحول اندیشه سیاسی در اسلام شیعی در متن ایران پس از انقلاب اسلامی 1979 تمرکز دارد. استدلال می‌شود که آشتی بین دین و دموکراسی یک فرآیند دو مرحله‌ای است: در مرحله اول، دین یکپارچه می‌شود. برای ایجاد یک نظام سیاسی توافقی و مشارکت مردم در روند سیاسی. سپس جهان بینی دینی در راستای دموکراسی توسعه می یابد. این پژوهش به بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی در پس ظهور گفتمان اصلاح طلبی در ایران در اواسط دهه 1990 می پردازد. همچنین سیر تحول آن گفتمان را در مقایسه با رقیب محافظه‌کارش مرور می‌کند و تقریب آنها را با اصول دموکراسی برجسته می‌کند. این پایان نامه با تأکید بر جنبه عملی دین به این نتیجه می رسد که ادراک و کاربرد جامعه از آموزه های دینی در طول تاریخ برای منعکس کننده واقعیت های در حال تغییر زندگی اجتماعی متفاوت بوده است، به دور از ادعای دین یک نظم ثابت جزمی. بیست و پنج سال گذشته شاهد گامهای اساسی در جهت تطبیق ارزشهای دینی با الگوهای مدرن اجتماعی شدن و سیاست بوده است. این امر با نیاز به وحدت مقامات مذهبی و سیاسی در داخل نظام دولتی آغاز شد. بعداً، این فرآیند توسط دگرگونی‌های ساختاری ناشی از انقلاب و سیاست‌های دولت در دهه 1980 هدایت شد. مرحله نهایی از طریق استراتژی اصلاح طلبان برای دموکراتیک کردن رژیم اسلامی در اواخر دهه 1990 بود. نتیجه کلی من این است که علیرغم لرزش اصلاحات سیاسی، کارهای قابل توجهی به ویژه در سطح ساختاری انجام شده است. تجربه حاکمیت اصلاح طلبی حکایت از امکان توسعه الگوی دموکراسی متناسب با فرهنگ بومی به ویژه باورهای مذهبی دارد. همچنین نشان دهنده ظرفیت جمهوری اسلامی برای توسعه یک شخصیت دموکراتیک، حداقل در بلندمدت است.