جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل ( جوهر )
>
عقول طولیه
>
عقول عشره
>
عقل فعال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 165
عنوان :
تبیین رویکرد شهودی ملاصدرا در ادراک عقلی
نویسنده:
محمدکاظم رضازاده جودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
عقل فعال
,
انعکاس
,
ادراکات عقلی(مقابل ادراکات حسی)
,
ادراک عقلی ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
ملاصدرا ,
رابطه عقل و نفس ,
مشاهده عقلی ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
مُثُل ,
درجات نفس ,
عقل فعال از نظر ملاصدرا ,
آراء و اندیشه های ملاصدرا ,
اندیشه فلسفی ملاصدرا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ادراک عقلی یکی از سه ادراک اصلی انسان یعنی ادراک خیالی و حسی است. ملاصدرا بر این باور است که این نوع ادراکات در اثر تحول ذاتی نفس و ارتقاء به مراتب بالاتر هستی و اتحاد با عقل فعال یا مثل افلاطونی حاصل می شود که ممکن است به دو نحو: مشاهده صورت ها در عقل فعال یا انعکاس صورت ها در نفس محقق گردد. نظر ملاصدرا، نظریه دوم است. در این مقاله، مفهوم ادراکات عقلی، ماهیت و ویژگی های آن، حصولی یا حضوری بودن این ادراکات و... بر اساس نظریات ملاصدرا تبیین و بررسی شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 13
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و تبیین اصول روش اندیشۀ فلسفی ملاصدرا
نویسنده:
ابوالفضل مزینانی، حوران اکبرزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابي دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
حکمت متعالیه
,
قرآن مجید
,
برهان ( صناعت )
,
رابطۀ عرفان
,
اصطلاحنامه عرفان
کلیدواژههای فرعی :
عقل و نقل ,
حجیت نقل ,
راه کشف و شهود ,
وحدت شخصی وجود ,
فلسفه اسلامی ,
عقل فعال ,
حجیت شهود ,
رابطه عقل و شهود عرفانی ,
مقام علم الیقین(قسیم مقام عین الیقین و حق الیقین) ,
مقام عین الیقین(قسیم مقام علم الیقین و حق الیقین) ,
علم لدنی(معرفت شناسی) ,
حجیت روش عقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
در زمینۀ روش فلسفۀ صدرالمتألهین تاکنون نظریات مختلفی از سوی صدراپژوهان بیان شده که هر یک یا ناظر به بخشی از روش فلسفی صدراست یا آنکه به کلی مسیری را طی کرده که با روش صدرا و تقریرات شارحان حکمت متعالیه، متفاوت و حتی گاهی مخالف است. در این نوشتار با تحلیل نگرش صدرا به منابع معرفتی مختلف و بررسی ابعاد مختلف مواجهۀ صدرا با مسائل فلسفی، چهار اصل روش شناختی وی یعنی تلفیق هدفمند سه منبع معرفتی عرفان، قرآن و برهان در یک ایستار، استفاده از منابع معرفتی فوق در مقام گردآوری و داوری، استفادۀ روشمند و کثرت گرایانه از آرای اندیشمندان سلف و استفادۀ نظام مند از سه مبنای نظر قوم، وحدت تشکیکی وجود و وحدت شخصی وجود، تدقیق و بررسی شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 855 تا 884
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل کل جمعی ختمی و عقلانیت علمی و عملی
نویسنده:
محمدعلی اردستانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امامت
,
خاتمیت
,
عقلانیت (مسائل جدید کلامی)
,
عقل کل
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
,
عقل ختمی
کلیدواژههای فرعی :
عقل جزئی ,
عقل فعال ,
قرآن کریم ,
امامت ختمی ,
تعلیم و تهذیب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
«عقل كلی» براساس اطلاق خاصی، بر برگزيده هايی از عقول انسانی كه موجود با وجود طبيعـی- اتد، اطلاق گرديده است، چنانكه آنها «نفس كلی» نيز می باشند. عالَم هستی امكانی به منزله بـدن نفس كلی الهی می باشد. هر يك از انبيا، گرچه در مقام خود «نفس كلی» و «عقل كلی»انـد، ولـی حضرت خاتم الانبياء ص ودوازده امام معصوم ع كه دارای وراثت و وصايت و خلافـت از مقام خاتميتند، و حضرت فاطمه زهرا ع»نفس كـل جمعـی» و«عقـل كـل جمعـی» بلكـه جمـع الجمعی اتد، و به تعبير ديگر، «نفس كل ختمی» و «عقل كل ختمی» می باشند. روح نبوت ختمـی، مقام معلميت عموم و تهذيب كل نفوس در جميع ادوار و اعصار وربط دنده عوالم انسانيت، بلكه همه ممكنات به مبدأ كل_ عزّ اسمه_ است. مقام امامت ختمی هم خلافت از همـين مقـام منيـع و محيط است. بر اين اساس می توان گفت: عقلانيت حقيقی علمی و عملی عقـول جزئـی، بـا نفـوذ و سيطره و تأثير عقل كل ختمی و به واسطه اتصال به او به فعليت می رسد. اين نتيجه، به شـيوه عقلـی و با استفاده از متون دينی، در نوشتار حاضر به بار نشسته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کارکرد فردی و اجتماعی دین از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
ذبیح مطهری خواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
ابن سینا
,
کارکردهای دین (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه بوعلی
,
اخلاق فردی و اجتماعی
,
1. ادیان religions
کلیدواژههای فرعی :
03. انسان شناسی Human nature ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
معاد جسمانی ,
اقامه عدل ,
اصول اخلاقی ,
کارکرد اجتماعی دین ,
عقل فعال ,
برهان صدیقین ,
قرآن مجید ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
دین پژوهی ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
کارکردهای احساسی دین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
کارکرد دین، اثر و تحولی است که دین در انسان یا جامعه ایفا می کند. دین در قلمرو فردی دو کارکرد مهم دارد: اول. معرفت زایی. ابن سینا بر این باور است که تنها پیامبران می توانند بدون تعلیم به صورت خازن حقایق درآیند؛ دوم. آرامش بخشی. ابن سینا عقاید صحیح را عامل سلامت می داند. مهم ترین کارکرد دین در قلمرو اجتماعی وضع قانون است. ابن سینا دین را در امر قانونگذاری و سامان دادن به اجتماع ضروری دانسته است. کارکرد دیگر دین در اجتماع، ایجاد همبستگی و اتحاد است؛ ابن سینا، آنچه را که منجر به تضعیف رکن بزرگ مدنیت می شود، تحریم می کند. از دیدگاه اندیشمندان برخی از کارکردهای دین انحصاری است و جایگزینی در علم، فلسفه و عرفان ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 795 تا 830
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفۀ فراروان شناسی از منظر ابن سینا
نویسنده:
محمدحسن یعقوبیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفۀ فراروان شناسی
کلیدواژههای فرعی :
کرامت ,
سِحر ,
خرق افلاک ( معجزه ) ,
وحی الهی ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
فیض الهی ,
خیال(معرفت شناسی) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
فراروان شناسی از جملۀ اموری است که در سده های هجدهم و نوزدهم با تشکیل مؤسسات تحقیقی توسط فیزیکدانان و سپس فلاسفه مورد توجه قرار گرفت و در سدۀ بیستم و به ویژه دورۀ پست مدرن به عنوان ابزاری برای نقد و گسست در نگاه ماتریالیستی و فیزیکالیستی مدرنیته، بیش از پیش اهمیت یافت. تبارشناسی این مسئله در فرهنگ اسلامی، ما را با تحقیقات ابن سینا روبه رو می کند که با دو رویکرد تجربی و فلسفی به بررسی امور فراروان شناختی پرداخت. در مباحث وی، در چارچوب علیت و ارتباط شناسی فاعل و منفعل جسمانی و نفسانی، با اقسام مختلف اخبار از غیب و پیش آگاهی، تأثیر بر ماده، تأثیر اجرام سماوی بر اشیا و مسئلۀ مرگ و جهان دیگر روبه رو می شویم که در تحلیل ابن سینا از این امور، امر غیرطبیعی از فراطبیعی، و امر فراطبیعی الهی از غیرالهی، و الهی نبوی تکرارناپذیر، از تکرارپذیر جدا می شود و نفس انسانی با عناصری نظیر جبلت ذاتی و اکتساب، عامل اصلی این امور تلقی شده است. امور فراروان شناختی در فلسفۀ ابن سینا، بیش از آنکه مانند مباحث پست مدرن، ابزاری برای اثبات امر فراطبیعی و معنوی باشد، بخشی از نظام فلسفی و معنوی اوست که با تکیه بر آن نظام معرفتی، تبیین فلسفی خود را یافته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 413 تا 440
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسهی آرای فلوطین درخصوص صادر اول با آیات و روایات
نویسنده:
محمدرضا موحدی نجف آبادی، محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلوطین
,
اقنوم های سه گانه
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه الهی
,
فلسفه نوافلاطونی
,
فلسفه افلوطین
,
هستی شناسی در قرآن
,
هستی شناسی در حدیث
کلیدواژههای فرعی :
قوه و فعل ,
اثولوجیا ,
وجود منبسط ,
کتاب تاسوعات ,
ذات الهی ,
احد (اسماء تنزیه الهی) ,
اراده الهی ,
صادر اول ,
حدوث عالم جسمانی ,
مبدا اول ,
عقل کل ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
برهان بسیط الحقیقه ,
فیض الهی ,
قرآن ,
عقل بالفعل ,
تجلی واحد القهار ,
ظهور اسماء(قسیم صفات و اعیان ثابته) ,
ظهور صفات(قسیم اسماء و اعیان ثابته) ,
عقل هیولانی ,
واحد و کثیر ,
تعقل مبدا اول ,
فنای عقل ,
عقول جزئی ,
تولما ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
فلوطین به سه اقنوم احد، عقل و نفس قائل است که اقنوم دوم قابل تطبیق با صادر اول است. احد عقل را بیآنکه بداند، بهوجود میآورد. عقل بهمثابهی تصویر احد، ابتدا واحد و نامتعین است، اما سپس میلی گناهآلود او را از احد جدا میکند. عقل پس از جدایی، گویی پشیمان میشود و دوباره به سوی احد بازمیگردد. این بازگشت باعث متعینشدن عقل و کاملشدن فعلیت او و پیدایی ایدهها میشود. با اینکه تبیین فلوطین تفاوتهای زیادی با آراء مستنبط از متون دینی در خصوص صادر اول دارد و بهعلاوه، بر اساس زمینهی فکریِ کاملاً متفاوتی شکل گرفته است، مشابهتهایی نیز میان این دو وجود دارد. همچنین دستکم در برخی موارد، تفاوتها کمتر از چیزی است که بهنظر میآید. در این مقاله، مسائل درخورِ مقایسهی دو دیدگاه تبیین و بررسی خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابتکار علامه طباطبائی در حل مسئله روح در قرآن با استفاده از آیه «خزائن»
نویسنده:
مهرداد ویس کرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
روح
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
آیه خزائن
,
تفسیر المیزان (کتاب)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
فرشته وحی ,
مراتب روح ,
اهل بیت(ع) ,
روح القدس ( روح ) ,
نفس جزیی ,
علم نفس ,
عقل فعال ,
سوره حِجر ,
تفسیر قرآن ,
روح الله ,
تشکیک در روح ,
مصداق روح ,
اضافه روح به حق تعالی ,
وحی شدن روح ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
روح و نسبت آن با سایر مفاهیم قرآنی مرتبط با آن همانند روح القدس، روح الامین و روحنا از جمله مسائل اختلافی در میان مفسران است. اما نوع این نظریات در عدم ارائه یک راهکار روشمند برای تبیین روح و نیز نداشتن جمع بندی مناسب برای مفاهیم مرتبط با روح، هم داستانند. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی به تبیین نظریه علامه طباطبائی درباره روح در قرآن پرداخته است. ایشان از رهگذر یک تفسیر روشمند، به جمع بندی آیات مرتبط با روح پرداخته است. ایشان در این زمینه، تبیینی متفاوت و دقیق از آیه «خزائن» (حجر: 21) را نقطه عزیمت خویش قرار داده و بدین سان، در تبیین روح و مفاهیم مرتبط با آن در قرآن، موفق بوده است. طبق نظر ایشان، با توجه به آیه «خزائن»، روح یک حقیقت مقول به تشکیک است و مفاهیم مرتبط، از جمله نفس (روح) انسان، مراتب و درجات گوناگون آن حقیقت واحد است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی تعقل از نظر ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
ناهید قهرمان دوست
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادراک
,
اتحاد
,
پسوخه
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
چکیده تعقل یا به عبارتی تصور معانی کلی و وصول به مجهولات از معلومات تصوری و تصدیقی از جمله افعالی است که مختص انسان است. این عمل توسط قوه ای به نام عقل انجام میگیرد.قوه ای که مختص انسان است و معانی مجرد را ادراک میکند. از نظر ابن سینا و ملاصدرا فرآیند تعقل برای نفس ناطقه، به دو طریق متفاوت حاصل میشود؛ به گونه ای که ابن سینا ادراک عقلی را قبول صوری که از هر جهت مجرد از ماده است، تعریف میکند. از نظر او مراتب مختلف ادراک از ادراک حسی گرفته تا ادراک عقلی، با میزان و مرتبه ای از تجرید همراه است و در این میان ادراک عقلی یا همان تعقل از بالاترین میزان تجرد برخوردار است. اما از نظر ملاصدرا ادراک معقولات به دنبال تجرید آنها از ماده صورت نمیگیرد، بلکه نفس در مرتبه ادراک صور عقلی به مشاهده معقولات میپردازد و با آنها اتحاد پیدا میکند.از نظر این دو فیلسوف نفس به عنوان فاعل تعقل در این فرآیند از دو جایگاه متفاوت برخوردار است. ابن سینا بر این عقیده است که نفس هم چون آینه ای است که صور معقولات را در خود میپذیرد و آنها را منعکس میکند. به عبارت دیگر از نظر او نفس تنها قابل و پذیرنده معقولات است و به آنها متصف میشود. این در حالی است که ملاصدرا نفس را خلاق و آفریننده میداند و معتقد است صور معقوله از نشئات وجودی نفس ناطقه هستند. عقل فعال رکن مهم دیگر این فرآیند است. ابن سینا و ملاصدرا هر دو بر این عقیده هستند که این عقل به عنوان عاملی خارجی در به فعلیت رساندن نفس بالقوه انسانی نسبت به معقولات مطرح میشود که عقل هیولانی را به فعلیت میرساند و معقولات بالقوه را برای او بالفعل می سازد. نگارنده در این تحقیق بر آن است که چگونگی حصول فرآیند تعقل برای نفس ناطقه را از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا بررسی کرده وهم چنین به بیان جایگاه نفس و عقل فعال به عنوان دو عامل اساسی در فرآیند تعقل بپردازد. واژگان کلیدی: تعقل، اتصاف، اتحاد، نفس، عقل فعال
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نفس و حافظ آن، در آیه چهارم سوره طارق با تأکید بر دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
عبدالله حاجی علی لالانی، سلمان قاسم نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
نفس در قرآن
,
علم نفس
,
حکمت متعالیه
,
سوره طارق
,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
ملک ,
روح انسانی ,
اهل بیت(ع) ,
حافظ شیرازی ,
قاعده «الواحد» ,
عقل فعال ,
تفسیر قرآن ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
روح قدسی انسان ,
قوه حیوانی ,
علیت فاعلی نفس ,
ملائک الهی ,
حفاظت الهی ,
مبدأ فاعلی نفس ,
گفتار نفس ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
قرآن کریم در آیه «ان کل نفس لما علیها حافظ» (طارق، 4) به یکی از ویژگی های نفس انسانی (که حافظ داشتن نفس است) اشاره می کند، اما مفسرین در تفسیر این آیه دارای نظرات متنوعی هستند، جمع زیادی از مفسرین منظور از نفس مورد اشاره در آیه را روح انسانی و منظور از حافظ را ملائک الهی می دانند، ولی برخی تفاسیر به یک اعتبار نفس را بر ماسوی اله تعمیم داده اند و از این جهت، منظور از حافظ را خداوند دانسته اند و معدودی نیز نفس را قوه حیوانی و حافظ را روح معرفی کرده اند. در این مقاله ضمن بیان این نظرات، به دلیل اینکه یکی از مهم ترین مبانی اختلاف تفاسیر در تفسیر این آیه، گرایشات فلسفی است، دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد تاکید قرار گرفته است، به ویژه اینکه نقش علیت فاعلی حافظ برای نفس، که مورد تاکید ملاصدرا است و قول دوم علامه طباطبایی که مقصود از حافظ را جنس حافظ می داند، متمایز از تفاسیر دیگر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 41
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم و مصداق «عالم ذر» از دیدگاه صدرالمتالهین شیرازی و علامه طباطبایی
نویسنده:
علی محمد ساجدی، مریم سلیمانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
ملاصدرا
,
آیه میثاق
,
وجود شناسی ملاصدرا
,
عالم ذر
,
هستی شناسی اسلامی
,
وجودشناسی معرفت
,
هستی شناسی عالم ذر
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
عالم مثال نزولی ,
اتصال به عقل فعال ,
نظریه فطرت ,
نظریه افلاطونی نفس ,
عالم ملکوت ,
علم نفس ,
نظام هستی ,
اهل بیت(ع) ,
وحدت شخصی وجود ,
قوس صعود ,
قوس نزول ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
عالم عقل ,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) ,
اتحاد نفس و بدن ,
حرکت جوهری ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
قرآن ,
سوره اعراف ,
هبوط انسان (آموزههای دین مسیحیت) ,
مراتب وجود(خاص) ,
عالَم طبیعت کلی(مقابل هباء) ,
حیثیت ملکی انسان ,
حیثیت ملکوتی انسان ,
نشئه عقلی انسان ,
نشئه مثالی انسان ,
نشئه مادی انسان ,
نظریه خروج ذرات ریز از صلب آدم ,
نظریه حکایت و تمثیل ,
نظریه عالم واقع ,
نظریه ذواضلاع بودن حقیقت انسان ,
مخاطب آیه میثاق ,
علت عهدشکنی انسان ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
سوال اصلی تحقیق حاضر چگونگی مفهوم و مصداق عالم ذر (مفاد آیه 172 سوره اعراف) از نگاه تفسیری و فلسفی دو فیلسوف حکمت متعالیه، ملاصدرا و علامه طباطبایی، است. در این جستار، به روش توصیفی تحلیلی، پس از طرح دو محور، «هستی شناسی عالم ذر» و «وجودشناسی معرفت»، و ذکر مبانی فلسفی آن دو متفکر، چنین نتیجه گیری شده است که از منظر صدرا نفس یا روح قبل از تعلق اش به بدن در عالم عقول یا در عالم علم الاهی از وحدت عقلی برخوردار، و در این مرتبه از هستی خود همه کثرات نفوس جزئی را به نحو اجمال و بسیط در درون خود واجد بوده است. از دیدگاه وی مصداق عالم ذر همین مرتبه از نظام هستی است. از دیدگاه علامه طباطبایی مصداق عالم ذر عالم ملکوت (مثال) است. وی پس از بحث نسبتا جامعی در باب مفهوم آیه، در ثبوت چنین عالمی با صدرا همراه شده و انسان را دارای مراتب وجودی قبل از دنیا و بعد از دنیا و دارای دو حیثیت ملکی و ملکوتی دانسته و مانند صدرا مراتب عالم هستی را با وجود او منطبق و سازگار می بیند. به طوری که با حفظ وحدت شخصی مراتب وجودی خود را در سه نشئه عقلی، مثالی، و مادی پشت سر می نهد، و برای اکتساب آن دسته از کمالاتی که صرفا در عالم ماده می توان به دست آورد، در قوس نزول وارد این عالم می شود و پس از استکمال در قوس صعود به عالم عقل راه می یابد و با عقول عالی متحد می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 85
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 165
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید