جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
help
مرور > مرور مجلات > خردنامه صدرا > 1403- دوره 29- شماره 4
  • تعداد رکورد ها : 6 
1 2 3 4 5
نویسنده:
سید بهروز طیبان ، سيدمرتضي حسيني شاهرودي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
چگونگی تحقق علم در نفس ناطقۀ انسان از محوریترین مباحث معرفت‌شناسی است. این مهم، بر اساس مبانی صدرایی، بویژه اصل ‌نظام توحیدی ذات‌ـ‌مظاهر یا همان وحدت شخصی وجود... د‌، تبیینی نو بخود گرفته که نظریۀ «انکشاف» جدیدترین نظریه در اینباره است. اما بر نظریۀ «انکشاف» نقدهایی وارد شده که عبارتند از: خلط میان نفس کلیه و نفوس جزئیه؛ عدم بساطت تام نفوس جزئی، نقض بساطت با بطون و ظهور، عدم استکمال نفس، تبیین‌ناپذیری علم اجمالی و تفصیلی، منافات بساطت با وجود حجابها. مقالۀ حاضر، با بازخوانی دقیق آثار صدرایی و توجه خاص به نوآوریهای وی در موضوع نفس، ضمن رفع نقد وارده بر نظریۀ «انکشاف»، به نظریه‌یی جدید رسیده که آن را «انفطار» نام نهادیم. تقریر کلی نظریۀ «انفطار» چنین است: نفس انسان بر اساس تجرد، بساطت و اشتداد وجودی حاصل از حرکت جوهری، وجود واحد سیال اتصالی است که هر «آن»، در صیرورت است؛ بهمان نحو که خود نیز صیرورت و نمودی از نفس کلیۀ الهی است. هر مرحله از این صیرورت، نحوه‌یی از حصول علم است که با نظر به نوع معدات، حصولی یا حضوری خوانده میشود. «انکشاف»، ناظر بر «بودن» است اما «انفطار» مبین «شدن و شکوفایی» خواهد بود.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
1 2 3 4 5
نویسنده:
هادی جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آینه بعنوان یک مصنوع و پدیده‌یی شگفت‌انگیز، همواره برای تبیین مسائل عرفانی، مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است. هنر ملاصدرا در حکمت متعالیه، استفاده از تمثیل... ل آینه در تبیین یافته‌های وجودشناسانه خود است. این نوشتار که با روش تحلیل محتوا و کتابخانه‌یی نگاشته شده، درصدد تبیین چگونگی استفاده ملاصدرا از تمثیل آینه در تبیین مسائل و یافته‌های فلسفی است و نشان میدهد که صدرالمتألهین بطور عمده به یازده ویژگی آینه برای تبیین بسیاری از مسائل غامض فلسفی تمسک جسته است که عبارتند از: 1) وجود صور در آینه عین وجود خود آینه نیست، اگرچه صور در آینه موجودند؛ 2) نمایشگری آینه؛ 3) سلب نمایشگری بر اثر زنگارپذیری و وجود مانع و حائل؛ 4) تأثیر جهت و وضعیت آینه در مشاهدۀ شیء خارجی؛ 5) وجود تبعی و بالعرض داشتن صور مرئی در آینه؛ 6) تطابق صور در آینه با شیء خارجی؛ 7) وارونه‌نمایی آینه؛ 8) ظرفیت متنوع آینه در دریافت نور و صور؛ 9) قابلیت نوردهی آینه؛ 10) مرئی بالذات نبودن آینه؛ 11) شدت و ضعف در نمایشگری آینه. این ویژگیها باعث شده است تا تمثیل آینه در تبیین مسائلی همچون علم خداوند به مخلوقات، نسبت خداوند به موجودات، وحدت وجود در عین تعدد وجودات، فناء فی الله و عبادت حقیقی، معیت خداوند با موجودات، معرفت خداوند، نسبت وجود و ماهیت، نسبت دنیا و آخرت، زیبا دیدن امور فناپذیر، تجرد صور ادراکی، مشاهدۀ حقایق، شرایط و موانع نفس در ادراک حقایق، خلود اهل نار، مسئلۀ شفاعت، نسبت بدن اخروی و بدن دنیوی، نسبت نفس و بدن و... کارآمد باشد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 71 تا 90
1 2 3 4 5
نویسنده:
هما یوسفی کوپایی , جنان ایزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تحقیق حاضر درصدد استخراج و تحلیل اصول اخلاقی مواجهه با محیط‌زیست بر مبنای اندیشۀ ملاصدراست. برای تحقق این هدف، مقدماتی درباب انسان، اخلاق و جایگاه اخلاق زیست‌م... محیطی در فلسفۀ ملاصدرا بیان شده است. پس از آن، با استناد به آموزه‌هایی مثل خلافت انسان، و انواع و مراتب این خلافت، حکمت متعالیه، اصول اخلاقی مواجهه با محیط‌‌ز‌یست از نگاه ملاصدرا تبیین‌ گردیده ‌‌است. انسان، خلیفۀ خدا بر روی زمین و تنها موجود عالم‌ساز پس از خداوند است و برای عالم‌سازی از دو ابزار علم و قدرت بهره میبرد. از نظر صدرالمتألهین، خلافت انسان، انواع و مراتبی دارد. علم و قدرت نیز بتناسب دو نوع خلافت ظاهری و باطنی، به دو نوع ظاهری و باطنی تقسیم ‌میشوند. ازجمله ‌اقتضائات ‌خلافت انسان و نیز نحوۀ وجود وی، عمران دو نشئۀ دنیا و آخرت است. همراهی عمران زمین با بحران حداقلی، تنها در پرتو اصول حکمی میسر میگردد. انسان برای تحقق، حفظ و تشدید مقام خلافت اللهی و هویت انسانی خویش، باید بهره‌برداری از محیط‌زیست را در پرتوی از پروا و مراقبه انجام‌ دهد و به رعایت عدالت و تکریم طبیعت پایبند باشد. همچنین، بر اساس رویکرد وجودی صدرالمتألهین، اصل یگانگی و اتحاد با طبیعت، در این حوزه جایگاهی خاص پیدا میکند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 51 تا 70
1 2 3 4 5
نویسنده:
زهرا آقاجان مولایی ، نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فلسفه بر دانشی یقینی استوار است و فارابی، در مقام مؤسس فلسفۀ اسلامی، توجه بسیاری به «یقین» داشته است. از یکسو، تعاریف و شرایطی که او برای یقین معرفی کرده، به‌ا... اندازه‌یی سختگیرانه و حداقلی است که بسیاری از دانسته­های بشری و حتی ادراکات حسی را از دایرۀ یقین بیرون میگذارد؛ از سوی دیگر، در مواضعی از آثارش، گونه­هایی مختلف از یقین را برشمرده که گویی با تعریف وی از یقین، و شرایط حصول یقین در نظر وی، پیوند چندانی ندارد. این نوشتار با روش تحلیل توصیفی و تحلیل انتقادی، درصدد پاسخ به این پرسش است که گونه­شناسی یقین در فلسفۀ فارابی، چه نسبتی با تعریف و شرایط یقین از دیدگاه وی دارد، تا بدین ترتیب، تعارض درباب مسئلۀ یقین در اندیشۀ فارابی مرتفع گردد. در این راستا، نخست تعاریف و شرایط یقین از دیدگاه فارابی بررسی شده و در ادامه گونه­های یقین نزد فارابی و ارتباط آن با تعاریف و شرایط یقین از دیدگاه وی، تحلیل میگردد. این پژوهش نشان میدهد که دیدگاه واقع‌گرایانۀ فارابی درباب یقین، موجب شده تا در کنار تعریف سختگیرانه از یقین تام، نوعی تشکیک عامی در گونه­های یقین را نیز برسمیت بشناسد و بدین‌ترتیب، راهی برای فرو نرفتن بخش بزرگی از دانسته­های بشری در شک و تردید، فراهم آورد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 35 تا 50
1 2 3 4 5
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در تقسیم علم حصولی به تصور و تصدیق، علاوه بر اینکه یکی از اقسام، «تصور» است، مقسم نیز «تصور» است. قواعد تقسیم اقتضا میکند مقسم و قسم از لحاظ مفهومی، عین یکدیگر... ر نباشند، از اینرو، برای دفع اشکال «اتحاد قسم و مقسم» یا «انقسام شیء به خود و غیر خود»، باید «تصور»ی که در مقسم است با «تصور»ی که در قسم است، تفاوت داشته باشد. این مقاله مهمترین تبیینهای منطقدانان مسلمان از این مطلب را بررسی کرده و مواجهۀ ملاصدرا با دیدگاه آنها را تحلیل نموده است. همچنین بر اساس عبارات‌ ملاصدرا و نیز مبانی حکمت متعالیه، تصور در سه جایگاه قسم، قسیم و مقسم در دو مقام تبیین شده است: یکی مقام تقرر ماهوی ـ‌که مقتضای تقسیم تصور (مطلق علم حصولی) به دو قسم بسیط «تصور» و «تصدیق» است و چیستی آن‌دو را مشخص میکند‌ـ و دیگری مقام تحقق و وجود، که ابتنای تصدیق بر تصورِ قسمی را نشان میدهد و مستفاد از عبارات ابن‌سیناست.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 21 تا 34
1 2 3 4 5
نویسنده:
محمدهادی توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
میرسیدشریف گرگانی بسبب تمایلات صوفیانه‌اش، به مسئلۀ توحید عرفانی توجه ویژه داشته است. او نظریۀ «وحدت وجود و کثرت موجود» را بر اساس اصالت وجود، در مورد حق‌تعالی... ی تبیین میکند، اما نظریۀ «وحدت وجود و موجود» را از یکسو در تعارض با بداهت عقلی میبیند و از سوی دیگر، درک آن را متوقف بر تحقق طوری ورای طور عقل میداند. از نظر او، اگر تحقق «طوری ورای طور عقل» انکار گردد، و آنچه عقل علیه آن شهادت میدهد، امری مردود دانسته شود، چاره‌یی نیست جز آنکه مکاشفات و مشاهدات عارفان ـ‌‌با فرض صحتشان‌ـ به آنچه مورد پذیرش عقل است، تأویل شوند. او خود، وحدت شهود را بعنوان راه‌حل پیشنهاد کرده است. تأمل در میراث کلامی، فلسفی و عرفانی قرن نهم تا یازدهم، گویای تأثیر بسیار اندیشه‌های میرسیدشریف گرگانی دربارۀ توحید وجودی، بر اندیشمندان این برهه است. مقالۀ حاضر در تلاش است این تأثیر و تأثر را تبیین نماید.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
  • تعداد رکورد ها : 6