حشویه | کتابخانه مجازی الفبا

مسعود تاره

فارسی

متن

ر:پایگاه موقت

حَشويّه، كه گروهى از اهل سنّت اند، به تشبيه اعتقاد دارند و بر آن اند كه خداى پاك، همانند آفريدگانش است. اشعرى، از محمّد بن عيسى، از مُضَر و اَحمس و احمد هجيمى گزارش مى كند كه آنان، لمس كردن خدا و دست دادن با خدا را ممكن مى دانند و برآن اند كه مسلمانان خالص، در دنيا و آخرت، آن گاه كه در رياضت و تلاش به درجه اخلاص و يگانگى كامل با خدا رسيده اند، خدا را در آغوش مى گيرند. كعبى از يكى از حشويه نقل مى كند كه وى، ديدن خدا و ديدار با او و ديدار او با آنها را در دنيا ممكن مى داند. از داوود جوارى نقل شده است كه گفت: مرا معاف بداريد از اين كه براى خدا، فرج و محاسن در نظر بگيرم؛ امّا درباره غير از اين دو ، از من پرسش كنيد. نيز گفته است كه خداى مورد پرستش او، جسم و گوشت و خون است و داراى اندام ها و اعضايى چون دست و پا و سر و زبان و دو چشم و دو گوش است و با وجود اين، خدا جسمى است نه همچون اجسام ديگر؛ گوشتى است نه همچون گوشت هاى ديگر؛ خونى است نه همچون خون هاى ديگر، و همين طور است ديگر صفات خدا، و خدا، همانند هيچ يك از آفريدگان نيست و چيزى همانند او نيست. و از او نقل شده كه گفت: خدا، از بالا تا سينه، توخالى است و مابقى او به هم فشرده و محكم است و گيسوى مشكى و موى فِرفِرى دارد. و صفاتى همچون استوا، صورت، دو دست، جنب، آمدن، رسيدن، بالا بودن و جز آن را كه در قرآن آمده است، بايد بر طبق ظواهرشان تفسير كرد؛ يعنى به همان معنايى كه در مورد اجسام به كار مى رود. اشعرى نيز ويژگى هاى آفريدگان خدا را به او نسبت مى دهد و بر آن است كه خدا، پا و دست و چشم دارد؛ امّا او به اين صفات، قيد «بدون چگونگى» را اضافه كرده است. در برابر اين نظريات، اماميه برآن اند كه خدا در هيچ يك از صفاتش همانند آفريدگانش نيست. بر اين اساس، آنها با مراجعه به شيوه هاى سخن در زبان عربى و احاديث اهل بيت عليهم السلام، آيات و احاديثى را كه ظاهرشان تشبيه است، به معناى درست و حقيقى تفسير مى كنند. براى مثال، دست در زبان عربى به معناى توانايى به كار مى رود و اهل بيت عليهم السلام«دست خدا» را به معناى نيرو و توانايى خدا تفسير مى كنند.

مقاله

Mods Doblin core Marc xml MarcIran xml