آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

وحی اساس دین را تشکیل می دهد؛ توسط وحی است که ادیان آسمانی منسوب به خداست، بر اساس عقیدۀ اسلامی وحی عبارت از پیام خداوند است که توسط ملک به بندۀ برگزیده الهی می‌رسد. انکار وحی یا تأویل آن به‌صورت تجربه شخصی و احوال نفسانی دین را امری صرفاً بشری جلوه می‌دهد و جنبه الهی آن را نفی می کند. دانشمندان اسلامی در طول تاریخ به تحلیل مفهوم وحی پرداخته و جنبه‌های گوناگون آن را بررسی کرده‌اند. یکی از علمایی اهل‌سنت که در قرن نهم می‌زیسته احادیث پیرامون وحی را شرح داده است؛ شهاب‌الدین ابوالفضل احمد ابن علی معروف به ابن حجر عسقلانی می‌باشد. این پژوهش به شیوه توصیفی – تحلیلی ابتدا به معرفی ابن حجر و سپس به مسئله وحی و نبوت پرداخته و روایات پیرامون وحی و نزول قرآن در فتح الباری را به تحلیل گرفته است و در آخر نتیجه می‌گیرد که وحی پدیدۀ است مانند محسوسات دیگر قابل‌درک نیست اما روایات رسیده در این مورد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که وحی ممکن بوده و رخ‌داده است و معاصران وحی آن را مشاهده کرده و برای نسل‌های بعدی انتقال داده است. ابن حجر در فتح الباری وحی را به سه قسم و روش‌های نزول وحی را به شش قسم تبین نموده، مراحل نزول قرآن را به دو گونه؛ دفعی و تدریجی می‌داند و باورمند است که قرآن با لفظ و معنی از جانب خداوند نازل شده است. سخنان پیامبر (ص) را وحی غیر متلو می‌داند که در اصل معنی از جانب خداوند است و آن حضرت به زبان خود در قالب قول و عمل و یا هم تقریر بیان نموده است.

پيشها چنين رساله اي نگاشته و در رمضان 950 چون ديده بود كه شيعيان و رافضيان در مكه فراوان شده بودند بر مردم خوانده و بر آن هم افزوده و اين يكي را ساخته است. (محمد تقي دانش پژوه) [نشريه 11/143]

نویسنده کتاب که شیعه را اهل بدعت و ضلالت مى داند، على رغم داشن اطلاعات کافى از منابع و ادلّه معتبر مبنى بر حقانیت ولایت و خلافت اهل بیت پیامبر(صلى الله علیه وآله)، به مخالفت با کتاب خداو سنت رسول خدا برخاسته و ضرورى ترین حقایق قرآنى و نبوى را نیز انکار کرده و حتى آنها را بدعت معرفى کرده است. او با استناد به تعدادى احادیث ضعیف و حتى جعلى درباره فضایل و عدالت صحابه رسول خدا، به توهین و اسایه ادب به پیشگاه اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) و شیعیان آن بزرگواران پرداخته است. از آنجا که مراد از اهل البدع و الضلال شیعه است، معاصران اهل سنت در تصحیح و چاپ این کتاب، عنوان الصواعق المحرقه على اهل الرفض و الضلال و الزندقه را انتخاب کرده اند. او در این کتاب سه مقدمه به ترتیب زیر نگاشته و سپس به اصل مطالب خود پرداخته است: مقدمه اول، انگیزه تالیف کتاب که احادیثى درباره سبّ و لعن اصحاب پیامبر و مجازات دنیوى و اخروى آن جمع کرده است; مقدمه دوم، درباره وجوب نصب امام توسط خود اصحاب رسول خداپس از رحلت ایشان (و البته بلافاصله بعد از رحلت که هنوز بدن مطهر آن بزرگوار تجهیز نشده !!!) است; مقدمه سوم، روش هاى نصب امام ونقد نظر شیعه در این باره است. او پس از این سه مقدمه، کتاب خود را در یازده باب تنظیم کرده و در ذیل هر باب چند فصل آورده است. سپس تتمّه اى را در تحت چند باب ذکر کرده است. عناوین باب هاى اصلى کتاب به ترتیب زیر است: - باب اول: کیفیت خلافت ابوبکرو استدلال بر درستى آن; باب دوم: که عنوان مخصوصی براى آن ذکر نشده است; باب سوم: اثبات افضل بودن ابوبکراز سایر صحابه; باب چهارم: خلافت عمر; باب پنجم: اثبات فضایل و خصوصیات عمر; باب ششم: خلافت عثمان; باب هفتم: فضایل عثمان; باب هشتم: خلافت على(علیه السلام) که این باب در فهرست کتاب نیامده و در متن کتاب نیز مشخص نیست و هیتمى به طور عمدى عنوان آن را با مساله قتل عثمان ترکیب کرده است; باب نهم: حالات و فضایل على(علیه السلام); باب دهم: خلافت امام حسن و فضایل ایشان; باب یازدهم: فضایل اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) و آیات نازل شده در حق ایشان. از بزرگترین تناقض گویى هاى او در این کتاب این است که: به نقل از احمدبن حنبل مدعى است براى هیچ کس مثل على(علیه السلام) فضایل و مناقب نقل نشده است و از طرفى ابوبکر را افضل صحابه معرفى کرده است. البته او هیچ ملاک صریح و صحیحى براى تشخیص افضل بودن صحابه به دست نداده و صرفاً اجماع را ملاک دانسته و مدعى اجماع شده است. در حالى که اجماع علماى اسلام بر این است که على بن ابى طالب(علیه السلام) داراى فضایلى است که هیچ یک از اصحاب آن فضایل را دارا نیستند. با این وصف دیگر نوبت به مقایسه بین اصحاب و تعیین افضل نمى رسد. وانگهى هیتمى براى فرار از قبول افضلیت آن حضرت به نشر فضایل درباره اشخاص دیگرى مثل ابوبکر و عمر پرداخته است با این توجیه که این کار به خاطر مصالح عمومى مسلمین و دورى از فتنه هاى احتمالى صورت مى گیرد و این در واقع نوعى انکار فضایل امیرالمومنین(علیه السلام) است. البته مطالب و نظرات هیتمى در این کتاب از تیغ برّان نقادان و اهل نظر در امان نمانده و علماى بزرگ شیعه کتاب هاى فراوانى در ردّ آن نوشته اند که از مهم ترین آنها مى توان به موارد زیر اشاره کرد: 1ـ الصوارم المهرقهفى نقد الصواعق المحرقه که توسط علامه قاضى نورالله شوشترى (تسترى) صاحب کتاب «شرح احقاق الحق» نوشته شده است. 2ـ البوارق الخاطفه فى جواب الصواعق المحرقه که توسط علاء الدوله شوشترى نوه قاضى نورالله شوشترى نگاشته شده است. 3ـ الشهاب الثاقب فى طرد الشیطان الناصب عن سماء المناقبکه توسط میرزا على محمد خان ملقب به نظام الدوله نوشته شده است. 4ـ البحار المغرقه فى ردّ الصواعق المحرقه که توسط زین الدین بن على از نواده هاى شهید ثانى نوشته شده است. 5ـ الرد على الصواعق المحرقه، که آن را محمد باقر سبزوارى تالیف کرده است. 6ـ الرد على الصواعق المحرقه که توسط عمران بن احمددعیبل خفاجى نجفى تالیف شده است.