آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مبنایی‌ترین مباحث فلسفی بحث از اصالت وجود یا ماهیت است که در موضع‌گیری‌های فکری - فلسفی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. ملاصدرا «اصالت وجود» را بعنوان مبنای حکمت متعالیه با ادلّه محکم اثبات نمود و با بررسی حکمای پیش از خود، مشائیان را قائل به اصالت وجود و اشراقیان را اصالت ماهوی نامید. هرچند مساله‌ی اصالت وجود یا ماهیت نزد حکمای متقدّم بدین گونه مطرح نبوده، لکن با بررسی آثار و عبارات ایشان می‌توان یکی از طرفین مساله را به آنان نسبت داد. این پژوهش درصدد است تا نشان دهد با وجود تصریح عبارات و موضع‌گیری‌های غیاث‌الدین بر «اصالت ماهیت»، لکن چون در آن زمان مساله‌ی اصالت وجود یا اصالت ماهیّت هنوز به درستی تنقیح نشده و وی به تبعات اصالت وجود یا ماهیت التفات نداشته، نظراتش در برخی از مباحث همچون وجود ذهنی، اشتداد در کیف، استکمال نفس و نفی ماهیت از واجب‌الوجود با «اصالت ماهیت» ناسازگار است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 29 تا 40

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

«تشخص» از دیدگاه غیاث‌الدین منصور دشتکی بر مبنای حکمت متعالیه

نویسنده:

معصومه اسماعیلی ، منیره پلنگی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

اصل مقاله مراجع نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

در بیشتر کتب فلسفی مسأله‌ی «تشخّص»، و تعیین ملاک آن مورد بحث قرار گرفته و اقوال مختلفی از سوی فلاسفه ابراز گشته است. این پژوهش بر آن است تا نظر «غیاث‌الدین منصور دشتکی شیرازی» یکی از متفکران حوزه فلسفی شیراز را در باب تشخّص بررسی نماید. با تتبّع در آثار این متفکر بر مبنای تفکر صدرایی و با روش توصیفی تحلیلی مشخص می‌گردد که دشتکی «تشخّص» را امری اعتباری و در زمره معقولات ثانی به شمار آورده، آن را زائد بر ماهیت و داخل در هویّت شیء می‌داند؛ به این معنا که تشخص وجود مستقلی در خارج ندارد و همان ماهیت متشخّصه است. غیاث‌الدین، ثبات شخصیت انسان را در دنیا و آخرت به استمرار ماهیتش دانسته و در باب عامل تشخّص انسان دچار تهافت‌گویی شده است. آنچه غیاث‌الدین منصور را رو در روی ملاصدرا نشانده؛ این است که مبنای تشخّص در وی اصالت ماهیت است و در ملاصدرا اصالت وجود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 63 تا 88

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی انتقادی ديدگاه غياث الدين منصور دشتكی در معاد جسمانی

نویسنده:

عسکری سليمانی اميری، محمدرضا مدرسی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رابطه نفس و بدن , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , معاد جسمانی , معاد جسمانی , شبهات معاد جسمانی

کلیدواژه‌های فرعی :

روح مجرد , تجرد نفس ناطقه , شبهه آکل و مأکول , معاد روحانی , اعاده معدوم به مثله , معاد روحانی جسمانی , تناسخ , روح بخاری , روح حیوانی بشری , بدن مثالی اخروی , اجسام عنصری , نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) , آیات معاد جسمانی ,

چکیده :

غياث الدين منصور دشتكي از فلاسفة قرن نهم و دهم، نخستين فيلسوفي است كه ادعاي برهان عقلي بر معاد جسماني با بدن عنصري كرده است. وي از دو راه عقلي و نقلي به اثبات معاد جسم عنصري مي پردازد. در اين گفتار در پي بررسي استدلال هاي غياث الدين در اثبات معاد جسم عنصري هستيم. برهان عقلي وي مبتني بر بقاي تعلق نفس به بدن پس از مرگ است كه مورد نقد صدرالمتألهين واقع شده است؛ و مدعاي وي بر بازگشت نفس به بدن عنصري دنيوي، پس از شكل گيري مزاج كامل در قيامت است، كه مورد نقد آقاعلي مدرس قرار گرفته است. تمسك وي به آيات براي اثبات جسم عنصري نيز خالي از اشكال نيست. با نقد و بررسي ديدگاه وي به اين نتيجه رسيديم كه برهان عقلي و نقلي وي در اثبات معاد جسم عنصري ناتمام است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 79 تا 94

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه نور در حکمت اشراق

نویسنده:

سید محمد علی دیباجی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نورشناسی , حکمت اشراق , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , شخصیت ها , نور (حکمت اشراق)

کلیدواژه‌های فرعی :

غیاث الدین دشتکی , نور , فقه الانوار , جسم , ظلمت , ابو نصر فارابی , قطب الدین شیرازی , عالم انوار , ظهور واقعیت , نفس آدمی , نور و حقیقت , نور و ظهور , عالم مثال ها , ماهیت نور حسی , ظهورشناسی , عالم محسوس , برزخ میان نور و ظلمت , وجود اعتبار ذهن , المشارع و المطارحات , فرشته , نفس ناطقه , تشکیک , انوار قاهر , انوار مدبر , مشاء , ماهیت عقول , سلسله مراتب عالم , ابن ‌سینا , هایدگر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

زبان فلسفی شیخ اشراق، زبان نمادها و استعار ه های اشراقی است. در این میان واژه ی نور از ویژگی خاصی برخوردار است. نور و واژه ی مقابل آن ظلمت، با ظرفیت معنایی زیاد خود بسیاری از معانی ناظر به خار ج و اعتبارات مربوط به آن در فلسفه ی رسمی (مشایی) را در خود جای داده است؛ معانی وجود، شیئیت، حقیقت و واقعیت در نور و معانی عدم، امکان، ماهیت و اعراض در ظلمت قابل اندراجند، اما آن چه در این جا مهم است دو مسأله است، اول این که با توجه به دیدگاه مشهور سهروردی – که وجود را از اعتبارات ذهن دانسته – آیا مراد او از نور یک معنای اعتباری (یعنی ساخته ی ذهن) است؟ و به همین ترتیب در معنای ظلمت نیز این سؤال تکرار می شود؛ دوم این که آیا نور تنها استعاره ای ناظر به معنای واقعیات خارجی است یا در مورد فاعل شناسا و جریان شناسایی (یعنی علم) هم به کار رفته است؟ این مقاله ضمن بررسی معانی و کاربردهای نور به این دو مسأله پاسخ گفته است: در پاسخ سؤال نخست این مطلب مورد بحث قرار می گیرد که نور نزد سهروردی ظهور واقعیت است و نه تصور یا مفهوم واقعیت. و پاسخ سؤال دوم این است که نور با دو لحاظ هستی شناختی و معرفت شناختی مورد توجه سهروردی بوده و به همین دلیل شناخت (یعنی علم) و فاعل شناسا (یعنی نفس آدمی) هم با همان نور تعریف می شوند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 20

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دیدگاه غیاث الدین دشتکی و مدرس زنوزی در باب معاد جسمانی

نویسنده:

حسن جبارزاده

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معاد جسمانی , نفس- بدن

چکیده :

چکیدهبحث از معاد جسمانی یکی از بحث‌های چالش برانگیز در حوزه فلسفه اسلامی است. در زمینه بحث عقلی درباره معاد جسمانی به نظر می‌آید نخستین قدم از سوی غیاث‌الدین دشتکی برداشته شد. وی در باب معاد جسمانی، بابی را گشود که پس از وی توسط ملاصدرا و مدرس زنوزی پیگیری شد. دشتکی و مدرس زنوزی برای تبیین معاد جسمانی، برای نفس نسبت به بدن، دو نوع تعلق در نظر گرفته‌اند اما باید توجه داشت که بیان حکیم زنوزی در تفسیر این دوگونه تعلق، با بیان دشتکی متفاوت است؛ حکیم زنوزی می‌کوشد با مبانی صدرایی، تعلق مذکور را توجیه و تبیین نماید، برخلاف غیاث‌الدین دشتکی که با این دستگاه فلسفی آشنایی نداشته است. بنابراین پیدا کردن وجه اشتراک و اختلاف نظر این دو حکیم در باب معاد جسمانی، پاسخی به این پرسش خواهد بود که تأثیر نظر غیاث‌الدین دشتکی در باب معاد جسمانی بر دیدگاه مدرس زنوزی در چه مسائلی بوده است؟ مقایسه و بررسی نظر این دو حکیم در باب معاد جسمانی بیانگر آن است که زنوزی در مسائلی همچون: ترکیب اتحادی نفس و بدن، تداوم ارتباط نفس و بدن پس از مرگ، تعلق‌های دوگانه نفس به بدن، رابطه ایجابی و اِعدادی نفس و بدن، عینیت بدن اخروی و... مدیون غیاث‌الدین دشتکی بوده است. ازطرفی از آنجا که زنوزی از پیروان حکمت صدرایی است، در بیان معاد جسمانی، از بحث حرکت جوهری برای رجوع بدن دنیوی به حیث نفس بهره جسته است، در حالی که چنین بحثی در آراء دشتکی به چشم نمی‌خورد. بنابراین می‌توان گفت دیدگاه زنوزی، تلفیقی بین نظر غیاث-الدین دشتکی و ملاصدرا است؛ چراکه از یک سو تحت تأثیر غیاث-الدین و از سوی دیگر تحت تأثیر حکمت صدرایی بوده است. به هر حال تلاش دشتکی و زنوزی به هیچ روی نمی‌تواند ما را به نظریه فلسفی در باب معاد جسمانی رهنمون سازد، چرا که هر دو نظریه در موارد متعددی، ابهامات و نارسایی‌های نظریه پردازیِ عقلی را با خود به یدک می‌کشند.کلمات کلیدی: نفس، بدن، معاد جسمانی، غیاث‌الدین دشتکی، مدرس زنوزی.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سریان عشق در هستی و ارتباط آن با وحدت وجود از نظر برخی از حکمای خطه‌ی شیراز (غیاث‌الدین دشتکی، جلال‌الدین دوانی و ملاصدرای شیرازی)

نویسنده:

الهه زارع

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , ontologie معرفت وجود - هستی شناسی - ذات شناسی (فروغی)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

چکیده: جلالالدین دوانی، غیاثالدین دشتکی و ملاصدرا درآثار خود مسئله تسری عشق در موجودات را مطرح کردهاند و هر سه سعی در آمیختن رویکرد سینوی و عرفانی داشتهاند و به‌ همین جهت سخنان آنان به وحدت وجود منتهی شده است، با این وصف همگی در این امر، به‌یک میزان موفق نبودهاند. غیاثالدین تنها عشق در مرتبه انسانی را همراه با علم دانسته و آن را با وحدت در شهود پیوند میزند. سخنان وی در باب تسری عشق، بیان‌کننده نوعی وحدت سریانی در هستی است که به تبیین تشکیکی ملاصدرا نزدیک است. اما دوانی قائل به آگاهانه بودن عشق در تمامی مراتب و تجلیات است و سخنانش در اینباره مبتنی‌بر نظریه وحدت شخصی وجود است. هرچند تفسیر وحدت شخصی ملاصدرا در اینباره از نظر مضمون و ادبیات به سخنان دوانی نزدیک است؛ اما تنها ملاصدرا است که به ‌بهترین شکل موفق گردیده در اینباره عرفان و حکمت را درهم آمیخته و آن را به‌نحو مستدل تبیین نماید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 115 تا 136

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5

تعداد رکورد ها : 43

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.