آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در کتاب حاضر تلاش شده تا نوآوری‌ها و نواندیشی‌های استاد شهید مرتضی مطهری در پنج حوزه بررسی شود. تدریس، سخنوری و نویسندگی، دفاع از دین در قلمرو عقاید و فروع، قرآن‌پژوهی و بهره‌گیری از معارف اهل‌بیت (ع)، نقد و تبیین اندیشه‌های کلامی و فلسفی، حوزه‌های مورد بررسی در این اثر هستند. نویسنده کتاب یکی از شاگردان برجسته استاد مطهری است که سال‌ها از نزدیک با ایشان ارتباط داشته و پایان‌نامه خود را زیر نظر ایشان نگاشته است.

در کتاب حاضر، موضوع روانشناسي فلسفي و عرفاني مطرح شده است. ابتدا در يک چشم‌انداز کلي، جايگاه شناخت روح در قرآن، روايات، عرفان، فلسفه، فيزيولوژي و فراروان‌شناسي به اختصار بيان شده است. سپس ماهيت نفس در فلسفه و حقيقت روح در عرفان مورد بحث قرار گرفته است. در ادامه تجرّد نفس در مقام تصور و تصديق مطرح شده است. سپس به مبحث قواي نفس در فلسفه و قواي روح در عرفان پرداخته شده است. در نهايت پيرامون حدوث نفس، رابطۀ نفس و بدن، مظهريت، جامعيت و فاعليت نفس صحبت شده است.

این تحقیق در سه بخش قبله و فلسفه آن را در قرآن کریم و روایات معصومین و علوم و ادیان بررسی کرده است: بخش اول، قبله و فلسفه آن در اسلام، بخش دوم، فلسفه قبله در سایر ادیان الهی، بخش سوم، فلسفه قبله در ادیان غیرالهی.

تحقیقی است در بیان عوامل رشد و بالندگی و توسعه جوامع و موانع پیشرفت و پویایی آن ها با بهره گیری از آیات قرآن. پژوهش حاضر در چهار فصل تنظیم شده است. نویسنده ابتدا «چارچوب نظری» را مورد توجه قرار داده و مباحثی چون معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی و دیدگاه های مختلف در تحولات اجتماعی را تبیین کرده است. وی در ادامه فصلی را با عنوان «مفاهیم و متغیّرها» آورده است و ذیل آن به مفاهیم مرتبط با بحث همچون تحوّل، فرهنگ، ایمان، عدالت، معروف، منکر، ربا، اجتهاد، جهاد، تقلید، زکات، سیاست و اقتصاد اشاره کرده است. «عوامل تحولات اجتماعی از دیدگاه قرآن» عنوان فصل دیگری است که طی آن عوامل تحولات اجتماعی به عوامل دینی و فرهنگی، عوامل سیاسی، عوامل اقتصادی و عوامل انسانی تقسیم شده و هر یک به تفصیل مورد بحث قرار گرفته اند. در پایان نیز به تبیین «موانع تحولات اجتماعی از دیدگاه قرآن» پرداخته و به برخی از موانع دینی مانند سقوط اخلاقی، موانع سیاسی همچون حکومت های فاسد، موانع اقتصادی ربا و رشوه خواری و موانع انسانی مانند تقلید کورکورانه مردم از گذشتگان، اشاره کرده است.

چکیده با توجه به اینکه فیلسوفان و متکلمان اسلامی واجب الوجود را خیر محض می‌شناسند و به خیر بودن نظام آفرینش اعتقاد راسخ دارند، این سوال مطرح است که چرا خداوند بندگان خود را عذاب بیم داده است و چرا گنهکاران را در آخرت، کیفر می‌دهد؟ آیا تخویف و کیفر با خیر بودن نظام هستی و خیر بودن آفریدگار سازگار است؟ از آنجا که سوالهای فوق، دغدغه‌ همگانی است، این نوشتار به تبیین راه حلهای مختلفی که از سوی فلاسفه و متکلمان اسلامی ارائه شده، می‌پردازد و سرانجام با نقد راه‌حلهای کلامی نتیجه می‌گیرد که راه حل اشکال، همان است که فلاسفه پیموده‌اند.

مباحث این پایان نامه عبارتند از: فلسفه خلقت،حقیقت ذکر، واژه شناسی نماز از نظر لغوی و اصطلاحی،ارزش نماز در آیینه قرآن و حدیث، فلسفه عبادت، نمازدر ادیان الهی از حضرت آدم (ع) تا حضرت خاتم(ص)، جایگاه نماز در کسب مراتب معنوی و کمال،شرایط نمازگزاری، ابعاد مختلف نماز و آثار نماز بویژه آثار تربیتی آن

این تحقیق به بررسی تأثیر متقابل نماز و عقاید و اخلاق با تکیه بر آیات و روایات پرداخته و شامل سه فصل با این عنوان هاست: فصل اول، تأثیر اقوال و افعال و حالات نماز در تحکیم عقیده؛ فصل دوم، آثار متقابل عقاید در اقامه نماز: توحید و اقامه نماز، نبوت و اقامه نماز، عدل و اقامه نماز، امامت و اقامه نماز، معاد و اقامه نماز؛ فصل سوم، آثار و نتایج اخلاقی و اجتماعی اقامه نماز در طهارت روح و تعالی افراد و جامعه، تأثیرات اقامه نماز در استحکام جامعه و سوق دادن آن به سوی جامعه ای متعالی.

پایان نامه حاضر دارای نه فصل به این شرح است: فصل اول، معنای لغوی و اصطلاحی نفاق و منافق و اهمیت آن در قرآن; فصل دوم، کلیات: ضرورت شناخت منافقان، دشواری شناخت منافقان، خطر منافقان، مهمترین ابزار کار منافقان، شکننده بودن منافقان، منافقان از اعراب بادیه و منافقان از اهل مدینه، منافقان از اهل کتاب، فرمان منع سازش با کافران و منافقان، آزمایش های مکرر منافقان، شرط پذیرش توبه از منافقان; فصل سوم، تشبیهات و تمثیلات قرآن درباره منافقان: تشبیه منافقان به کسی که در بیابان آتش افروزد و...; فصل چهارم، منافقان و جهاد: در این فصل موضع منافقان در جهاد بررسی شده است: نظیر دروغ شمردن وعده خدا و رسول، عذرتراشی برای فرار از جهاد و جهاد به طمع غنیمت; فصل پنجم، کارشکنی ها و دسیسه های منافقان: دلسرد کردن مسلمانان از انفاق در راه خدا، ممانعت از انفاق در حق مؤمنان، همسویی منافقان و یهود در مخالفت امر پیامبراسلام(ص)، اذیت کردن و بی احترامی به رسول خدا(ص)، انتشار داستان افک، توطئه قتل پیامبر در عقبه، ساختن مسجد ضرار برای هدفهای شیطانی، داستان سقایت و فتنه منافقان; فصل ششم، تهدیدها و مذمت های قرآن نسبت به منافقان; فصل هفتم، صفات و نشانه های منافقان در قرآن: صفات منافقان در قرآن، نشانه های منافقان در قرآن; فصل هشتم، نفاق و منافق از دیدگاه نهج البلاغه: منافقان بزرگترین خطر برای امت اسلام، به خاک مالیدن بینی منافق با نهی از منکر، جعل حدیث به وسیله منافقان، لزوم پرهیز از منافقان; فصل نهم، علل و انگیزه های نفاق