آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

ابو عیسی وراق؛ از اعتزال تا گرایش به مدرسه کوفه

نویسنده:

عباس میرزایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

چکیده :

ابو عیسی وراق، از معتزلیان شیعه ‌شده‌ای است که نه‌تنها تغییر نگرش و گرایش او به مذهب حقه امامیه، مناقشه‌برانگیز بوده و حتی اتهام‌ها و اظهارنظرهای تند معتزلیان را در پی داشته، بلکه رویکردها و دیدگاه‌های کلامی او در راستای تبیین آموزه‌های شیعه نیز افزون بر جالب توجه بودن، توجه و حساسیت بسیاری از اندیشمندان شیعی را برانگیخته است. در این مقاله به بررسی برخی دیدگاه‌ها و رویکردهای وراق و سهم و نقش احتمالی او در گرایش کلام امامیه به اندیشه‌های اعتزالی پرداخته می‌شود.

صفحات :

از صفحه 111 تا 130

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی آرا کلامی ابو عیسی وراق

نویسنده:

جواد خوبی شورکایی، ناصر گذشته

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

نگاه ابوعیسی وراق به مسیحیت

نویسنده:

ولی عبدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

دین یهود

چکیده :

در سده سوم هجری نظام کلام اسلامی شکل منسجمتری به خود گرفت و به ویژه متکلمان معتزلی در این زمینه کوششهای زیادی به عمل آوردند. یکی از ویژگیهای بارز سده سوم این است که مسلمانان با پیروان سایر ادیان گفت‌وگو و مناظره میکردند. بررسی آثار بجا مانده از این دوره به خوبی نشان میدهد که متکلمان مسلمان، ادیان دیگر را بیشتر در چهارچوب عقل و عقلانیت درک میکردند. ابوعیسی وراق که به احتمال خیلی زیاد متکلم شیعی بوده اما گرایشات اعتزال نیز داشته، یکی از متفکران روشن اندیش این دوره است. نوع نگاه وی به ادیان دیگر، عقلمحور است. وراق آموزههای مسیحیت بهویژه مباحث مرتبط با تثلیث را با براهین عقلی بررسی و به چالش کشیده است. بنابراین استدلالهای او نه مبتنی بردلایل نقلی بلکه بیشتر بر اساس براهین عقلی استوار است. از دیگر ویژگیهای بارز رویکرد وراق در مطالعه ادیان این است که از وارد ساختن اتهامات و تهمتهای بیاساس خودداری میکند و تعالیم ادیان دیگر را آن‌گونه که هستند و آن‌گونه که وی آن‌ها را فهمیده، نقل و نقد میکند. در نتیجه وی صرفاً با استفاده از براهین عقلی به نقد مباحث تثلیثی میپردازد.

صفحات :

از صفحه 121 تا 145

مشخصات اثر

عنوان :

الزندقة والزنادقة: تاريخ وفكر

نویسنده:

محمد عبد الحميد الحمد

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

رویکرد متکلمان امامیه در بغداد به معتزلیان شیعه شده (با تاکید بر سیدمرتضی، ابن راوندی و ابوعیسی وراق)

نویسنده:

عباس میرزایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

مساله فیض در حکمت اسلامی بحثی در باب مساله صدور «فیض» و نسبت آن با حقیقت محمدیه

نویسنده:

محمد علی اخویان

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

کلیدواژه‌های اصلی :

توحید , مهدویت , صفات الهی , امامت , نبوت , وحی , نور اهل بیت (ع) , واسطه خلق و خالق , ذات هستی , پیامبر

کلیدواژه‌های فرعی :

اهل بیت , عقل فعال , الله , ولایت تکوینی , ولایت تشریعی , مشیت الهی , غایت خلقت , وجود منبسط , فیض تشریعی , فیض اقدس , قرآن , حکمت اسلامی , تصرف تکوینی , اصل نظام اسباب ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

از نگاه حکیمان مسلمان، خداوند تنها وجود بخش هستی است. از آن جا که هستی از خدا فرا نمی گذرد و جز او همه چیز هیچ است؛ پس برای خداوند، هدف و غرضی مگر ذات خود او نیست و از آن روی که ذات هستی پیوسته و همیشه بوده، فاعلیت او نیز همیشگی و جاودانه است. این ویژگی را «فیض» خداوند می نامند. از آن جا که خداوند مراتب عالی توحید ذاتی و صفاتی را داراست، بسیط و بی تکثر است. نخستین صادرش بیش از یکی نیست و این، نخستین خلیفه واسطه تداوم فیض او بر دیگران است و به دلیل این که فیض دائم است، واسطه نیز چنین می باشد. بنابر متون دینی و نوشته های دانشمندان حوزه دین، نخستین صادر که صلاحیت واسطه شدن میان خلق و خالق را داشته باشد، حقیقت محمدی(ص)، نور اهل بیت(ع) و در عصر حاضر امام زمان(عج) است. مستند و برهانی ساختن پیش فرض ها در این موضوع، نیازمند بررسی دقیق آموزه فیض از نظر لغت و اصطلاح (عرفان و فلسفه) و در آینه آیات و روایات است. همین طور، فهم دقیق واسطه فیض و تطبیق آن بر وجود حضرت حجت(عج) نیز به بررسی تاریخچه و سیر بحث و معانی صحیح واسطه بودن نیاز دارد. تفکیک درست حوزه براهین انسان کامل، غایت مندی و واسطه در فیض، که هر سه برای اثبات وجود و استمرار امام(ع) اقامه شده و نیز پاسخ به اشکالاتی که متوجه این براهین است، استحکام و کارآمدی چنین براهینی را بالا می برد. چنان که جست و جوی نظایر این براهین در کلام و فلسفه غرب، به همگانی شدن آن کمک می کند.

صفحات :

از صفحه 141 تا 164

مشخصات اثر

عنوان :

مناسبات شیعه و معتزله در قرن چهارم هجری : دوره 48، شماره 1 : ادیان و عرفان

نویسنده:

ضرغام گرجی پور , محمدعلی چلونگر , علیرضا ابطحی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

کلیدواژه‌های اصلی :

17. فرق کلامی , معتزله (اهل سنت) , روابط معتزله و شیعه , 5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی)) , آل‌ب‍وی‍ه‌

کلیدواژه‌های فرعی :

نوبختیان , نظریه امر بین امرین , جبر و اختیار(کلام) , متشیعه معتزله , جایگاه معتزله در دستگاه خلافت , علل استمرار معتزله , چهره های شاخص معتزله , رابطه معتزله و بنی امیه , معتزله و زیدیه , مجادلات شیخ مفید و معتزله , ظهور ادله عقلی امامت , تشیع سید رضی , تاریخ معتزله ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏

چکیده :

از نیمه دوم قرن اول هجری به بعد، فرق و مذاهب مختلف کلامی شروع به رشد کردند. یکی از این جریان‌های فکری معتزله بود که تا اواسط قرن سوم هجری روابط چندان مطلوبی با شیعه نداشت؛ بنابراین تا این برهه از زمان بسیاری از رهبران دو گروه ردیه‌های فراوانی بر آثار همدیگر می‌نوشتند که هدف آن‌ها از این عمل، دفاع از اصول اعتقادی مکتب خود بود که در بسیاری از موارد با تعصب و چشم‌پوشی از حقیقت نیز همراه ‌می‌شد. اما از نیمۀ دوم قرن سوم هجری خصوصا با روی کار آمدن حکومت شیعی آل‌بویه این جریان فکری به گونه‌ای دیگر طی طریق کرد و روابط فکری معتزله با شیعه بسیار به هم نزدیک شد به‌طوری که بسیاری از شیعیان از استادان معتزلی علم فراوانی کسب کردند و بعضی از معتزلیان مثل راوندی و ابوعیسی وراق به شیعه گرویدند و اصطلاح متشیعه معتزله در این عصر، اصطلاحی رایج که به معتزلیانی که به شیعه گرایش پیدا کرده بودند، اطلاق می‌‌‌شد. همچنین بسیاری از بزرگان معتزله با رهبران فکری شیعه مثل شیخ مفید، خاندان نوبختی و... تعاملات‌ مختلفی برقرار کردند که این تعاملات‌ هرگز به خشونت نگرایید و هر دو گروه ، نظریات هم را با تسامح و تساهل ‌می‌شنیدند. در نگاه کلی، در قرن چهارم هجری معتزله و شیعه خصوصا شیعه زیدیه تأثیر متقابلی بر یکدیگر برجا گذاشتند.

صفحات :

از صفحه 121 تا 138

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید