دوست داشتن ديگران | کتابخانه مجازی الفبا

چه کار کنم محبت من به ديگران خدايي و آخرتي بشود؟ چه کار کنم به ديگران محبت کنم و قلبشان را به دست بيارم؟

محبّت در راه خدا و براي خدا، پاکترين و پر ارزشترين محبّتها است.
رسيدن به اين درجه محبت از توفيقات بندگان خداجو مي باشد. زيرا اينان به دنبال آن هستند که تمام جنبه ها و جلوه هاي زندگيشان رنگ و بوي الهي بگيرد. امام صادق عليه السّلام درکلامي نوراني مي فرمايند: به راستي که از محکمترين رشته و ريسمان هاي ايمان اينست که محبت تو، بغض تو، عطا و بخشش و منع تو در راه خدا باشد پس اضافه کردند: دوست دشمن خدا، دشمن خداست.
اين مسأله آنقدر اهميت دارد که حتي ريشه ايمان را نيز، در حبّ و بغض دانسته اند. امام صادق عليه السّلام فرموده اند: آيا ايمان جز حبّ و بغض است؟ پس اين آيه را تلاوت فرمودند که (حبّب اليکم الايمان)(حجرات 7)يعني(ايمان را براي شما دوست داشتني قرار داد)
پاره اي از روايات در بيان فضيلت کساني که يکديگر را در راه خداوند دوست مي دارند وارد شده است که آنها در سايه عرش الهي جاي دارند و تمام ملائک مقرّب و اولياء الهي به مکان و منزلت اينان غبطه مي خورند و آنها بدون حساب به سوي بهشت مي روند و در قيامت به ايشان جيران الله يعني همسايگان خدا گفته مي شود1.
پرواضح است که ريشه و محور محبّت در اين گونه از دوستي ها، خداوند متعال و علاقه به مخلوقات و منسوبات اوست. گذشت و ايثارها، بخشش ها و تمام روابط بين اين دوستان به واسطه محبت به خداي متعال مي باشد. هم چنين آثار اين دوستي بسيار متفاوت با دوستي هاي غير الهي است. يکي از اين آثار همان نکته اي است که شما در سؤالتان به آن اشاره کرده ايد که همان بدست آوردن قلوب ديگران است. البته دوستان الهي براي توجّه و جلب قلوب ديگران به دوستي نمي پردازند ولي از آثار اين نوع دوستي که جلب قلوب ديگران است نيز بهره مند مي باشند.
امّا درباره چگونگي محبّت به ديگران لازم است به اين نکته مهم توجه نمائيد که اساساً در امور و کارهايي که انگيزه و هدف الهي است، بايد از مسيري گذر نمود که مورد تأئيد و تکميل کننده آن هدف باشد. بنابراين لازم است شکل محبّت ما نيز برگرفته از راهنمايي هاي خداوند متعال و اولياي او باشد و الّا اگر بخواهيم از مسير ديگري به سوي اين هدف حرکت نمائيم، قطعاً به آن مطلوب نخواهيم رسيد.
در روايات و سنّت پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم و اهل بيت عليهم السّلام توضيحات مفصّلي در اين باره آمده است که به پاره اي از آنها اشاره مي نمائيم. 2
1ـ محبّت زباني: لازم است به کساني که دوستشان داريم، بگوئيم که به شما علاقه داريم.
2ـ محبت رفتاري: محبّت رفتاري نشانه صداقت محبّت گفتاري است که جلوه هايي دارد؛
الف ـ هديه؛ امام صادق عليه السّلام فرمودند: به يکديگر هديه دهيد و از اين راه به هم محبّت کنيد که هديه، کينه ها را از بين مي برد.
ب ـ خوش رويي و خوش اخلاقي؛ امام باقر عليه السّلام فرمودند:انجام کار نيک و خوش رويي مايه جلب محبّت است.
ج ـ خوب صدا زدن: رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: سه چيز محبت انسان به برادر مسلمان خود را صفا داده و يک رنگ مي کند؛ اوّل؛ هرگاه او را مي بيند با گشاده رويي برخورد کند. دوّم؛ وقتي برادرش خواست نزد او بيايد براي او جا باز کند. سوّم؛ با اسمي که بيش از همه دوست دارد او را صدا بزند.
د ـ مصافحه؛ رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: وقتي مسلمانان به هم مي رسند و به يکديگر دست مي دهند، خداوند گناهانشان را مي ريزد همان گونه که برگ از درخت مي ريزد.
امام صادق عليه السّلام فرمودند: به هم دست دهيد که دست دادن کينه ها را از بين مي برد.
هـ ـ سخاوت؛ امام رضا عليه السلام فرمودند: انسان با سخاوت به خدا، بهشت و مردم نزديک است و بخيل از خدا، بهشت و مردم دور مي باشد.
و ـ تواضع؛ امام علي عليه السّلام فرمودند: ثمره تواضع، محبت است.
ز ـ صداقت؛ وقتي انسان کسي را دوست دارد به او دروغ نمي گويد. امام علي عليه السّلام فرمودند: انسان صادق با صداقتش سه چيز را به دست مي آورد؛ حسن اعتماد، محبت، ابهّت.
ح ـ حسن ظنّ؛ امام علي عليه السّلام فرمودند: کسي که به مردم حسن ظنّ دارد از آنان محبّت دريافت خواهد کرد.
ط ـ انصاف؛ امام علي عليه السّلام فرمودند: انصاف موجب تداوم محبت است.
ک ـ احترام؛قطعاً اينگونه است که احترام به دنبالش احترام مي آيد.
3ـ محبّت کتبي؛ امام علي عليه السّلام فرمودند: نامه، گوياترين سخنگوي تو است.
نامه، داراي خصوصيات منحصر به فردي است مانند گويايي و ماندگاري زيرا بارها مي توان آن را خواند و ديگر اينکه مي توان آن را در خلوت خواند که موقعيت بسيار خوبي است. بنابراين اثر و ماندگاري بيشتري دارد.
-------------------
1 ـ سفينه البحار، ج 2 ،ص 11 و 12.
2 ـ با اقتباس از نشريه نامه جامعه

پرسمان دانشجویی