هدف از معراج | کتابخانه مجازی الفبا

وقتي پيامبر(ص) علم حضوري داشتند، چرا به معراج برده شدند؟

1ـ علم حضوری داشتن منافاتی با معراج رفتن ندارد. همه ی ما انسانها نسبت وجود خود و نسبت به شئونات روحی خودمان مثل عقل داشتن خود ، صور ذهنی خود ، شادی و گرسنگی خود و دیگر حالات روحی خود علم حضوری داریم ، امّا اینها جای معراج را برای ما نمی گیرد.
2ـ حتّی اگر گفته شود که پیامبر (ص) به تمام آنچه در معراج مشاهده نمودند هم ، از قبل علم حضوری داشتند ، باز مشکلی پیش نمی آید ؛ چون علم حضوری نیز دارای درجاتی است. همانطور که گفته شد ما به حقیقت خود و حالات و قوای روحی خود ، علم حضوری داریم ، ولی علم حضوری ما نسبت به این امور ، یک علم حضوری اجمالی است نه علم حضوری تفصیلی ؛ امّا علم حضوری یک عارف حقیقی به نفس و عقل و دیگر قوای وجودی خودش تفصیلی است ؛ کما اینکه علم حضوری افراد عادی به نفس و شئونات روحی خودشان ، در عالم برزخ و آخرت حضوری تفصیلی خواهد بود. ما به علم حضوری یقین داریم که عقل داریم ، قوّه ی خیال داریم ، روح داریم و ... ؛ ولی یک عارف اهل شهود ، وجود نوری عقل و خیال و نفس را آنچنان که هست مشاهده می نماید. در معراج نیز آنچه پیامبر به علم حضوری اجمالی می دانست به تفصیل در آمد.
برای مثال نبی اکرم(ص) ، جبرئیل را در عالم مادّه به صورت انسان مشاهده می نمود و به وجود او یقین حضوری داشت ؛ لکن می خواست او را نه به صورت تمثّل ، بلکه همانگونه که هست ببیند. لذا از جبرئیل خواست تا حقیقت خود را به آن حضرت نشان دهد ؛ ولی هنگامی که جبرئیل حقیقت خود را هویدا نمود نبی اکرم (ص) مدهوش گردید ؛ چرا که جسم مادّی حضرت ، تاب تحمّل آن عظمت وجودی را نداشت. کما اینکه وحی را به واسطه ی جبرئیل می گرفت ؛ چون بدن شریف آن حضرت نمی توانست وحی مستقیم را تحمّل کند ؛ و البته گاه وحی مستقیم هم دریافت می نمود که در این حال ، بدن شریفش دچار لرزش و برافروختگی می شد و از خود بی خود می گردید. امّا زمانی که حضرت با بدن برزخی و بالاتر از آن با بدن جبروتی خود شروع به سیر معراجی نمودند ، همه ی موجودات ملکوتی و جبروتی را به تفصیل و به راحتی مشاهده نمودند ؛ چون بدن مادّی در کار نبود تا مشکل قابلی پیش بیاید. آن جناب ، در این سیر به جایی رسیدند که حتّی گستره ی وجودی جبرئیل نیز شامل آن حیطه نمی شد ؛ لذا فراتر از آن را به تنهایی و با وجود لاهوتی خود طی نموده از تمام حجب اسمائی گذشته به محضر حضرت احدیّت بار یافتند. در این مرحله از سیر آن بزرگوار با وجودی سیر می کردند که اگر آن وجود یک لحظه بر ملائک عظام رخ نشان دهد همگی تا ابد مدهوش می شوند. لذا خوش سرود جناب مولوی که:
احمد ار بگشاید آن پرّ جلیل ـــــ تا ابد مدهوش مانَد جبرئیل.

پرسمان دانشجویی