حديث فطرس | کتابخانه مجازی الفبا

آيا حديث فطرس در منابع بين شيعه و سني، اعتبار دارد؟ چرا برخي مي گويند چون فرشته ها مرتكب اشتباه نمي شوند، پس ماجراي فطرس درست نيست؟!

پاسخ: روايت فطرس ملك را شيخ صدوق در امالي , مجلس 28 و شيخ طوسي در رجال خود حديث 1092 نقل كرده اند.حديثى كه درباره فطرس نقل شده است. اولاً سند معتبرى درباره آن به نظر نرسيده است.ثانياً بعضي علما در صحّت اين حديث اختلاف كرده اند و آن را معتبر نمي دانند. دليلشان اين است كه فرشتگان نافرماني و تقصير نمي كنند.در اين خبر آمده كه اين فرشته از حاملان عرش الهى بود كه در فرمانى كه به او رسيده بود، كُندى كرد و مورد خشم الهى واقع شد! اين تعبير با آنچه در آيات قرآن و احاديث بسيارى از امامان-عليهم السلام-درباره فرشتگان مقرب خداوند آمده - كه آنان فرمان خداوند را عصيان نمى كنند و فتور و سستى بر آنان عارض نمى شود - منافات دارد.علامه سيد محمد حسين طباطبايي (ره ) در اين زمينه مي فرمايد: بايد دانست تمام فرشتگان , به تصريح قرآن و روايات متواتر معصومند. تنها در پاره اي روايات مربوط به قصه هاروت و ماروت ,خلاف آن بيان شده كه روايات ديگر آن را رد كرده است . نيز در روايتي كه از طريق اهل سنّت در مورد قصهء دردائيل نقل شده است , در روايت ديگري كه قصهء فطرس را بيان مي كند, خلاف اين معنا بيان شده است و اين روايات علاوه بر آن كه خبر واحدند, خالي از ابهام نيستند.(1)البته استاد شهيد مطهري (ره ) مطلبي را در اين باره فرموده اند: بعضي از ملائكه را در اخبار و احاديث ملائكه ذمي مي گويند كه موجوداتي هستند نامريي , اما شايد خيلي به انسان شبيهند; يعني تكليف مي پذيرند و احياناً تمرّد مي كنند. از اين رو بعضي اخبار راجع به بعضي ملائكه مي گويد كه تمرّد كرده و بعد مورد غضب خدا واقع شدند.(2)

داستان فطرس ملك در بحارالانوار, ج 56 ص 184از اكمال الدين آمده است .پي نوشتها:

1.علي رضا رجالي تهراني , فرشتگان , ص 122 به نقل از رسائل توحيدي , ص 193

2.همان , به نقل مرتضي مطهري , توحيد, ص 342 با تلخيص .

پرسمان دانشجویی