جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : از اوایل دهه 2000، مورخان روشنفکر به طور فزاینده ای تأکید کردند که روشنگری و دین مکشوف را می توان با هم آشتی داد، که در تضاد با تصویرهای سنتی است. در نتیجه این تغییر، تحقیقات فزاینده ای در مورد به اصطلاح "روشنگری مذهبی" - که شامل کاتولیک، یهودیت و پروتستانیسم است - ایجاد شده است. با این حال، تلاش برای قرار دادن نمایندگان روشنفکر همه ادیان در یک روشنگری فرااعترافی، به تدریج درک «مذهب روشنگرانه» را، به ویژه در زمینه پروتستان، سردرگم کرده است. برای مقابله با این تحول، این تز به دنبال ایجاد مجدد وجود روشنگری پروتستانی خاص و یکنواختی است که شامل انگلیکانیسم، لوتریانیسم آلمانی و لوتریانیسم سوئدی در طول «قرن طولانی هجدهم» بود. برای این منظور، تاریخ فکری و فرهنگی الهیات روشنگرانه در این کلیساها را بر اساس تاریخ‌نگاری موجود و متون و ارقام بنیادی آن ارائه می‌کند: ابتدا تحلیلی تطبیقی ​​از الهیات رالف کادورث، هنری مور، گوتفرید ویلهلم لایب‌نیتس ارائه می‌کند. ، جوزف باتلر و یوهان یواخیم اسپالدینگ. سپس دریافت الهیات آنها را در لوترانیسم سوئدی از طریق مکاتبات اریک بنزلیوس جوان و ژاکوب اکسلسون لیندبلوم ژورنال فور پرستر بررسی می کند. بر این اساس، این تز استدلال می‌کند که - با وجود تفاوت‌های معین - یک روشنگری پروتستانی قابل تشخیص وجود داشت که مشخصه اصلی آن یک الهیات طبیعی روشنفکرانه بود که بر خیرخواهی اساسی خدا و هماهنگی جهان و همچنین آزادی اساسی و معقول بودن تأکید داشت. از انسانیت این عقیده که عمدتاً در نتیجه «بحرانهای ارتدکس» پدید آمد و یکنواختی شدید اعترافات را غیرقابل دفاع کرد، بر پایه‌های افلاطونی-اراسمی و پیشرفت‌های علمی-فلسفی قرن هفدهم بنا شد. در حالی که بسیاری از ایده‌های آگوستینی اصلاح‌طلب را رد می‌کرد، با این وجود، با اظهار اعتقادی فردگرایانه و رهایی‌بخش که برای آنگلیکن‌ها و لوتران‌ها به یک اندازه جذاب بود، به‌طور مشخص دارای ویژگی پروتستانی بود. در واقع، تا پایان قرن هجدهم، بخش هایی از آن به یک جنبش خودآگاه تبدیل شد.

خداباوری گشوده به ­عنوان رویکرد جدیدی در عرصۀ الهیات و فلسفة دین، نظریات و دیدگاه­هایی را مطرح کرده است که هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ الهیاتی (کلامی) توجه بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود جلب کرده است. مدعای اصلی و اساسی حامیان این رویکرد این است که بسیاری از آموزه ­های رایج دربارۀ ذات و صفات خدا (و به­طور خاص صفاتی مانند علم پیشین خدا، تغییر‌ناپذیری، انفعال­ ناپذیری و بی­زمان­بودن خدا)، برگرفته از فلسفه­ های یونانی، به‌ویژه سنت نوافلاطونی هستند و تحت تأثیر آن‌ها قرار دارند و به همین دلیل، از مسیر اصلی خودشان که همان مسیر کتاب مقدس است، فاصله گرفته ­اند. بنابراین، برای زدودن انگاره­ های نادرست فلسفی از صفات حقیقی خدا در کتاب مقدس، بایستی بار دیگر آن‌ها را بازبینی و اصلاح ­کنیم. از آن‌‌جا که بنیان‌گذاران و مدافعان این مکتب مدعی هستند که نظریاتشان در سنت خداباوری و خداباوری سنتی ریشه دارد، با نگاهی تاریخی به این جنبش الهیاتی و بررسی مسیر پیدایش آن، صحت‌و سقم ادعای آن‌ها را ارزیابی می­ کنیم. برخی از الهی­دانان و فلاسفۀ دین معاصر، خداباوری گشوده را از انواع خداباوری سنتی قلمداد می­ کنند، برخی دیگر آن را انحرافی در سنت خداباوری و برخی نیز آن را نوعی مکتب ارتدادی و بدعت ­آمیز می­دانند که در سنت راست ­کیشی جایگاهی ندارد. به­هرحال، هرچند زمان زیادی از آغاز این جنبش نمی­ گذرد توانسته است نظرها را، چه موافق چه مخالف، به خود جلب کند؛ تعداد بسیار زیاد مکتوباتی که در تأیید یا ردّ این مکتب نگاشته شده است، شاهد این مدعاست. بنابراین، جا دارد ما نیز با استفاده از منابع بسیار غنی خود در سنت فلسفی‌ـ‌کلامی اسلام و با شناخت کاملی از این دیدگاه، وارد عرصۀ بحث­ های جدید در حوزۀ الهیات و فلسفة دین شویم.