در تاریخ ادیان الهی، فرهنگ موسیقی معنوی، امری فراگیر و مقبول کثیر جوامع مذهبی بوده است. از دیر باز، موسیقی و سلوک روحانی، نسبتی وثیق داشته اند. و علی رغم کارکر
... رد وسیع موسیقی در نشر محتوا و تقویت شئون مذهبی، نسبت دین و موسیقی آمیخته با سلسله ای از شبهات شرعی و اشکالات فلسفی بوده است. تا به حدی که برگرفته از تاثیرات عدیدۀ موسیقی در روح انسان، با تضادی آشکار در مذمت یا مدح موسیقی مواجه می شویم. و در چنین فضای دو گانه ای است که اهمیت رویکرد عقلی در تبیین نسبت سلوک معنوی با موسیقی مشخص می شود. در این نوشتار تلاش شده است تا از طریق پژوهش بر آراء افلاطون و حکمای اخوان الصفا در باب موسیقی، بر امکان توجیه عقلانی از موضوع تاکید کنیم. این پژوهش برآن است که با ارزیابی دو جریان مذکور در ارتباط با موسیقی معنوی، یک فصل را به تحلیل آراء افلاطون، در شناسایی جایگاه هنر و تشریح توجیه پذیری موسیقی در دستگاه فلسفی وی پرداخته و فصل دوم را به شرح فلسفۀ بدیع و پر شور حکمای اخوان در باب تناسبات افلاک و فضایل اخلاق با مقامات موسیقی پیش می بریم. درخاتمه، این نوشتار در سدد است که با توجه به مبانی نظام فکری افلاطون و فلسفۀ حکمای اخوان الصفا، امکان دفاع عقلانی از نسبت سلوک معنوی با موسیقی موجود می باشد.
بیشتر