مهمترین وظیفۀ علم کلام تبیین و تحکیم باورهای دینی و پاسخگویی به شبهات است. پژوهش حاضر با توجه به جایگاه ویژۀ اخلاق در پارادایم اسلام درصدد پاسخگویی به پربسامد
... دترین سؤال حوزۀ اخلاق یعنی مبنا و ملاک ارزش اخلاقی است. در پاسخ به این سؤال سه پارادایم اخلاقی وظیفهگرایی، فضیلتگرایی و غایتانگاری شکلگرفته است. تبیین دیدگاه کلامی امام خمینی در پاسخ به سؤال فوق، بهعنوان یکی از شناختهشدهترین دانشمندان اسلامی که اقبال جهانی، معطوف ایشان است، میتواند نقش بیبدیلی در تبیین بنیادهای اسلامی اخلاق و زیست اخلاقی داشته باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف تبیین مبانی کلامی اخلاق در منظومۀ نظری امام خمینی انجامشده است. روش پژوهش، تحلیل مضمون است؛ بنابراین ابتدا مبانی کلامی، استقصا و استخراجشدهاند سپس با رویکرد اخلاقی، تحلیل مضمون صورت گرفته است. یافتهها: مطابق دیدگاه امام خمینی، بنیاد پارادایم اخلاقی اسلام، بر هر سه محور وظیفهگرایی، فضیلتگرایی و غایتانگاری، توأمان استواراست و پشتیبانی تکوینی و تشریعی اسلام از زیست اخلاقی، موجب ضمانت و معناداری آن میگردد. نتایج حاصل بیانگر آن است که برای داشتن جامعۀ اخلاقی، غنیسازی سامانۀ معرفتی افراد در حوزههای خداشناسی بهویژه صفات الهی، جهانشناسی در دو سطح دنیوی و اخروی، انسانشناسی و تبیین چگونگی تأثیر رفتار اخلاقی انسان بر فرجام او لازم و ضروری است.
بیشتر