جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
1 2 3 4 5
مرگ و ابدیت از دیدگاه مولوی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مولوی در تعبیراتی که از مرگ آورده، گاهی آن را امری ناپسند و گاهی مطلوب و پسندیده توصیف کرده است. از نظر وی حقیقت آدمی، روح اوست که مدتی در بدن محبوس گشته است. ...  کسی که غافل از این معنی است؛ یعنی خود را بدن مادی می پندارد، مرده است. از این رو کسانی که به دنیا دل بسته اند، مردگانی اند که این جهان تنگ و تاریک از نظر آنها فراخ و روشن است. در این معنی، زندگی و مرگ امری تشکیکی است و مراتب آنها، همان مراتب نزدیک بودن به خداوند یا دور بودن از اوست. علم و معرفت که خود نیز دارای مراتب شدت و ضعف است، موجب قرب به خداوند است. از این رو انسانی که دارای معرفت بیشتری باشد، نزدیک تر به خداوند و زنده تر است. مرگ در معنایی دیگر، چیزی است که عارفان، مشتاق آنند و مولوی با تعبیراتی مانند به وصال رسیدن و از حجاب خارج شدن از آن یاد کرده است. این مقاله با بیان تعبیرات مختلف مولوی از مرگ و تحلیل آنها با مبانی عرفانی وی، می کوشد به تصویری که مولوی از زندگی و مرگ داشته است، نزدیک شود.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 111 تا 136
1 2 3 4 5
خاتمیت در ولایت از منظر عرفان و دین، با تکیه بر آراء ابن عربی
نویسنده:
مهین عرب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
بی شک یکی از ارکان دین ولایت است، تا آنجا که اعتقاد به ولایت باطن دین و سر قبول عبادات تلقی شده است و منقول است که: «لاتقبل الاعمال الا بالولایه». در عرفان اسل... لامی ولایت باطن و رکن جمیع کمالات انسانی و سرآغاز رسیدن به مراتب عالی کمال است. هجویری، عارف بزرگ، در اهمیت ولایت گفته است: «بدان که قاعده و اساس طریقت و معرفت حق جمله بر ولایت و اثبات آن است.» (کشف المحجوب، 1382، ص 265). بر اساس نصوص شریفه، بالاترین درجه ولایت فقط از آن حق تعالی است: «انما ولیکم اله ... »، و سایر ولایات جلوه ای است ساری از این چشمه ازلی. اگر چه در شاخه های مختلف علوم اسلامی بحث های مستوفایی در باب ولایت صورت گرفته است، لیکن در این میان یکی از مهم ترین مباحث بدیع، به ویژه از دیدگاه عرفانی، مبحث خاتمیت ولایت است که هنوز هم محل مناقشه و معرکه آرا اهل ذوق و صاحب نظران می باشد. در این مقاله پس از بررسی گذرای معنا و مراتب ولایت، آراء ابن عربی خصوصا در مبحث ختم ولایت و خاتم الاولیا به اجمال نقد و بررسی و سپس با تکیه بر نقل، تاکید مجددی بر اعتقادات ولایی شیعی می شود.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 25 تا 44
1 2 3 4 5
ترمذی حکیم یا صوفی
نویسنده:
پروانه عروج نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
در این مقاله با توجه به شرح احوال و آرای محمد بن علی ترمذی مشهور به حکیم ترمذی عالم، محدث، فقیه و عارف سده سوم هجری و موسس مکتب «حکیمیه» روشن خواهیم ساخت که وی... ی بدون پیوند ارادت با مشایخ صوفیه به آرا و عقایدی نزدیک به اهل تصوف دست یافت و تصوف و صوفیان پس از خود را نیز متاثر از این آرا و عقاید کرد. در این نوشتار استقلال اندیشه ترمذی و حکمت یا عرفان او از تصوف رایج در آن روزگار و نیز تفاوت آن با عقاید صوفیان بررسی شده است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 107 تا 131
1 2 3 4 5
صوفیه و استماع قرآن
نویسنده:
عباسی حبیب اله, صدیقه پوراکبرکسمایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
در قرآن، کریمه ای است که بیانگر تاکید قرآن بر «استماع» و «انصات» است. در این آیه، این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. در کتاب های صوفیه، حکایات بسیاری است که بر استم... ماع قرآن و به عبارتی «نیوشیدن» آن دلالت دارد؛ حکایاتی که در آن صوفی پس از شنیدن قرآن، چنان منقلب می شود که گاهی جان می بازد. در این نوشتار، پس از معرفی ثعلبی که از گردآوردندگان این حکایات است، به بررسی این حکایات و بیان چندین حکایت پرداخته شده است. طبقه بندی این حکایات با نظر به مستمعان آن از دیگر مواردی است که به آن اشاره رفته است. در پایان به این نتیجه رسیدیم که شماری از این مستمعان تحت تاثیر بعد جمالی و شماری دیگر تحت تاثیر بعد جلالی قرآن قرار گرفته اند؛ در واقع هیبت و رهبت از سویی و شوق و رغبت قرآن از دیگر سو آنان را متاثر می کند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 59 تا 78
1 2 3 4 5
مطالعه تطبیقی سیر پیدایش طریقه های رهبانی در مسیحیت و تصوف در اسلام
نویسنده:
محمدرضا عدلی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
گرایش به سلوک زاهدانه و رهبانیت پدیده ای مشترک در میان ادیان است. در مسیحیت و اسلام نیز چند سده پس از ظهور دین، گروه هایی از مردم به علل گوناگون به زندگی زاهدا... انه روی آوردند. این جماعت های پراکنده زاهدان به تدریج نظام هایی متشکل با کارکرد اجتماعی معین را به وجود آوردند. صومعه راهبان مسیحی و خانقاه صوفیان، در طول تاریخ، کارکرد مهمی در شکوفایی و گسترش فرهنگ دینی در جوامع مسیحی و مسلمان داشته اند. این نهادها به رغم تفاوت های بارز دینی و فرهنگی، نقاط مشترکی نیز دارند که از جمله می توان به این موارد اشاره کرد: تاکید بر زهد و ریاضت کشی، وجود قواعد خاص برای زیستن، وجود سنت دینی مرجع، وجود آداب و آئین های ویژه، زندگی یا تجمع در مکان های خاص.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 109 تا 135
1 2 3 4 5
نظریه یادآوری و مبانی آن در عرفان اسلامی با تأکید بر دیدگاه عین القضات و مولوی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از نظر عده ای از عارفان مسلمان، علم یادآوری حقایقی است که روح آدمی پیش از تعلق به بدن و گرفتار آمدن در حجاب دنیا مشاهده کرده است. این امر در فلسفه افلاطون به «... «نظریه تذکر» شهره است و بر قبول تجرد روح، نوع خاصی از ارتباط روح و جسم، و تقدم روح بر بدن مبتنی است. پیامبران و اولیای الهی برای تذکر و به یادآوردن حقایق در حجاب درون آدمی، آمده اند. دلیل ارسال قرآن که لقب ذکر دارد، نیز همین است. سالک الی اله در نهایت سلوک و وقتی که از حجاب بدر آمد، به معرفت به خویشتن می رسد؛ معرفتی که معرفت به تمام حقایق و معرفت به پروردگار است. در این مقاله، اختلاف عارفان در این مورد با توجه به مبانی فکری و ذوقی آن ها و تبیین و تحلیل «نظریه تذکر» یا «یادآوری» در عرفان اسلامی بررسی می گردد. پیش از توضیح این مطلب، اشاره ای به مبانی آن؛ یعنی، «حقیقت روح»، «ارتباط روح و بدن» و «تقدم روح بر بدن» صورت گرفته است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 29 تا 54
1 2 3 4 5
نگرش عارفان به محبوب های سه گانه پیامبر (ص)
نویسنده:
مهری زینی ,یداله جلالی پندری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی,
چکیده :
حضرت محمد (ص) در حدیثی مشهور، از زن، عطر و نماز به عنوان سه محبوب دنیایی خویش یاد کرده اند. این حدیث رمزگونه برای عارفان نازک خیال دستمایه ای قرار می گیرد تا ت... تعابیری گوناگون بر اساس پسندها و سلیقه های خود از آن عرضه نمایند. آنان در تاویل های خود از این حدیث، به انگیزه حب، علت آن و ترجیح یکی از محبوب ها بر دیگری اشاره کرده اند و علاوه بر اینها، آن را مستمسکی برای اظهار اشتیاق و میل به زن، همسرگزینی و... قرار داده اند.در بررسی تاریخی نظرگاه های عارفان در مورد این حدیث‏، تحول دیدگاه آنان از تصوف زهدآمیز و ترک تعلقات و بریدن از ماسوی اله از جمله زن تا عرفان عشق انگیز و مبتنی بر محبت نسبت به همه مخلوقات و...، زن به عنوان مظهر جمال حق دیده می شود.این نوشتار ضمن بیان نظرگاه های متفاوت و جالب عارفان در مورد این حدیث، به این نتیجه می رسد که هر یک از اجزا سه گانه این حدیث، حضرت محمد (ص) را به حق نزدیک می ساخته و در واقع دلبستگی آن حضرت به زن، عطر و نماز همان دلبستگی به خداوند بوده است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 101 تا 126
1 2 3 4 5
حکیم ترمذی و پاسخ به سه پرسش
نویسنده:
ابوالفضل محمودی، مینا باهنر
نوع منبع :
مقاله , پرسش و پاسخ
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
یکی از برجسته ترین چهره های به حق عرفان عملی و نظری ایرانی در سده سوم - که متاسفانه در ایران کمتر سخنی از وی به بیان آمده است - «مجتهد اولیاء» و «متفرد اصفیاء»... » ابوعبدالله محمد بن علی بن الحسن بن بشر الترمذی معروف به «حکیم ترمذی» جامع علوم و فنون و صاحب ریاضات کامله و مولف کتب عدیده می باشد. نظریات ناب و اندیشه های سترگ حکیم در قرن سوم، اعجاب اعجوبه قرن هفتم و بنیان گذار عرفان نظری - محی الدین ابن عربی - را چنان بر می انگیزد که رد پای این آراء و نظریات را می توان در جای جای فتوحات به چشم دید. ترمذی صوفی، حتی در ملقب شدن به لقب «حکیم» نیز در بین هم کیشان خود بی نظیر است و در این زمینه نظر بسیاری از اندیشمندان و صاحبنظران را به خود مشغول کرده است. این حکیم صوفی در خطه خراسان متولد شد و در همانجا درگذشت و در طول عمر پربرکت خود کتابهای وزین و ارزشمندی را به نگارش درآورد. در این تحقیق سعی شده نگاهی گذرا بر سه بعد مهم از ابعاد شخصیتی این دانشمند به نگارش درآید. معنای حکیم، جنبه صوفیانه وی و بررسی ایرانی بودن او. اهمیت این تحقیق در آن است که بدانیم این هر سه گزینه در معرفی اجمالی شخصیت حکیم نقش اساسی دارد و مقدم بر هر گونه تحقیق بعدی در زمینه آثار و تالیفات وی به شمار می رود.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 111 تا 140
1 2 3 4 5
چگونگی رویکرد تأویلی عارفان مسلمان
نویسنده:
علی فتح الهی، پروانه رضایی، علی نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
هرمنوتیک یا علم تاویل متون مقدس در همه مکاتب فکری به چشم می خورد. در اسلام نیز تاویل جلوه ای از ژرفایی، گستردگی و جاودانگی آیات قرآن است. در اینجا معنی لغوی و ...  اصطلاحی تاویل، منشا قرآنی این علم و تفاوت تاویل با تفسیر مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس روایات شیعی و برخی از عرفا، راسخان در علم، پیامبر اعظم (ص) و امامان شیعه و کسانی که از تهذیب نفس، صفات معنوی و قدسی برخودارند، می باشند. در روایات و از دیدگاه برخی از عرفا بر لزوم مطابقت تاویل آیات با مبانی قطعی وحی تاکید شده و تاویل به رای و بی اساس را نکوهش کرده اند. فرضیه اصلی این نوشتار مبتنی برآن است که عارفان در تاویل آیات رویکرد خاصی دارند. این نوشتار توصیفی و کتابخانه ای و بر اساس تحلیل اسناد معتبر عرفانی تدوین شده است. دستاورد عمده این گزارش بیان شیوه ی نگرش تاویلی عارفان مسلمان و سازگاری آن با عقل سلیم و موازین قسط یعنی سنت انبیا و اولیای بزرگ الهی است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 81 تا 104
1 2 3 4 5
بررسی تاریخی-تحلیلی نظریه تجلی در عرفان اسلامی
نویسنده:
نگین مشرفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مهمترین نظریه های تبیین نظام هستی، نظریه تجلی است. اهمیت نظریه تجلی از آن جهت است که یکی از مسائل اساسی در عرفان نظری که وحدت وجود است از طریق آن قابل ت... تبیین است؛ و همچنین در عرفان عملی منشأ احوال و مقامات عرفانی است. موضوع این مقاله، بررسی سیر تاریخی نظریه تجلی از آغاز دوره اسلامی تا کنون است. ما در این نوشتار ابتدا به بررسی معانی لغوی و اصطلاحی واژه «تجلی» و سپس به نظریه تجلی از دیدگاه ابن عربی و پیروانش پرداخته و مراتب آن را تبیین می نماییم.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 87 تا 112