جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: سایه میثمی. معرفت و قدرت در فلسفه های حامدالدین کرمانی و ملا ادرا شیرازی. New York: Palgrave Macmillan, 2018, pp. 227, USD 93.59. در چند دهه اخیر، مطالعه اسلام شیعی شاهد علاقه فزاینده ای به جنبه ها و دیدگاه های خاص فیلسوفان و متکلمان شیعی بوده است. تک نگاری که توسط سایه میثمی تألیف شده است، بر دیدگاه دو تن از تأثیرگذارترین متفکران شیعی، یعنی اندیشمند اسماعیلی قرن یازدهم، حامد الکرمانی و عارف و متفکر اثنی عشری، صدرالدین معز، معروف به صدرالدّین المعز تمرکز دارد. در طول فصل های پنج گانه، تحلیل تطبیقی متنی اندیشه آنان نشان می دهد که چگونه کلیدهای چندوجهی معرفتی و کیهانی از کرمانی به ملاصدرا منتقل می شود و در نهایت با نظریات مربوطه آنان در مورد حقانیت امام آمیخته می شود. بنابراین، در تحلیل نویسنده، معرفت‌شناسی، کیهان‌شناسی و نظریه سیاسی به رنگی تبدیل می‌شوند که سیر تحول فلسفه‌های سیاسی و عرفانی شیعی تا ظهور آیت‌الله خمینی و جمهوری اسلامی ایران را مشخص می‌کند. این کتاب شکل‌گیری اقتدار معرفتی و سیاسی را در سنت فکری شیعی - اسماعیلی از طریق آثار متفکر اسماعیلی قرن یازدهم، ابوحامد الکرمانی و شیعه‌شناسی - معرفت‌الذهن‌الذهب قرن هفدهمی بررسی می‌کند. پروژه سایه میثمی ارائه «بررسی انتقادی زمینه گفتمانی مشترک بین معرفت‌شناسی/روان‌شناسی و نظریه‌های دینی-سیاسی» با برجسته‌کردن آنچه که وی به عنوان چهار موضوع اصلی توصیف می‌کند: 1) روایات مشترک الکرمانی و ملاصدرا در کتاب‌های خود، 2. ) چهارچوب روایات مشترک شیعیان در مورد منشأ و گستره معرفت بشری، 3) روایات مشترک آنها در مورد ولایت مطلقه امام شیعیان، و 4) گفتمان آنها در مورد پویایی قدرت دانش و تأثیر آن بر شیعیان دینی معاصر و مدرن. گفتمان های سیاسی نویسنده قصد دارد این کار را با استفاده از مفاهیم فوکو از گفتمان - به عنوان مجموعه ای از مفاهیم و روایات حاکم بر رابطه بین محصولات نظری - و مفهوم "شکل گیری گفتمانی" در پویایی بین دانش و قدرت انجام دهد. میثمی پس از طرح پیشینه نظری و روش‌شناختی پروژه خود (فصل اول)، تحلیل تطبیقی خود را با کنکاش در نظریه‌های الکرمانی درباره معرفت و نفس که در کتاب «رحات‌العقل» مورد بحث قرار می‌گیرد، آغاز می‌کند و در آنجا تلاش می‌کند تا شیعی‌اسماع را همسو کند. مشاهده چکیده کامل

اعتقاد به «نبوت» وجه و شاخص مشترک میان تمامی فرق و مذاهب اسلامی است که در نگاهی دقیق‌تر مباحث مختلفی را شامل می‌شود. ضرورت بعثت و ارسال رسل، صفات و ویژگی‌های پیامبران، عصمت انبیای الهی در بازه زمانی قبل و بعد از بعثت، ماهیت و انواع وحی، تعداد انبیای الهی و... مبانی نبوت عامه را شکل می‌دهند که جریان‌های فکری مختلف بر پایه مبانی جهان‌شناسی و معرفت‌شناسی خود به تبیین و تشریح آن اقدام کرده و گاه نیز در مقام دفاع از باورهای خود درباره آن‌ها برآمده‌اند. جریان‌های فکری، عقیدتی شیعی نیز از این امر مستثنا نیستند؛ شیعه امامیه و اسماعیلی نیز بر همین اساس به میدان آمده و آثاری از خود به جای گذاشته‌اند. سید مرتضی علم‌الهدی فقیه، فیلسوف و متکلم مشهور امامی از بزرگ‌ترین دانشمندان امامی است که بر دفاع عقلانی از باورهای اعتقادی باور دارد. حمیدالدین کرمانی نیز داعی مشهور اسماعیلی دوران فاطمی است که تلاش وافری برای بازسازی اندیشه اسماعیلی با تکیه بر گزاره‌های عقلانی متکی به فلسفه نوافلاطونی و عقاید گنوسی نموده است. این پژوهش با تکیه بر روش تحلیلی، توصیفی در پی بررسی و تطبیق آراء و نظریات عالمان و متکلمان امامیه و اسماعیلیه در مورد مسائل اساسی نبوت عامه که نقش مبانی آن را دارد، برآمده است. مطالعات و بررسی‌های انجام شده بیانگر اشتراکات فراوانی در مسائل «نبوت عامه» مانند ماهیت نبوت عامه، عصمت انبیاء، برتری خاتم النبیین بر سایر انبیاء، صفات پیامبران الهی، ایمان به جمیع انبیاء الهی و... دارد. ریشه و منشأ این اشتراکات را می‌توان در اعتقاد به اصل نبوت و امامت در هر دو جریان جستجو کرد، به ویژه اینکه آبشخور مشترک فکری تا زمان امامت امام صادق(علیه السّلام) نقش اساسی در سازه فکری، اعتقادی هر دو جریان دارد. مهم‌ترین افتراق‌ها نیز به مبانی خاص اسماعیلیه در مبانی جهان‌شناسی و معرفت‌شناسی آنان باز‌می‌گردد. اسماعیلیه با اعتقاد به هفت دور مقدس برای تاریخ بشر و تکیه بر الهیات تنزیهی، قائل به تقسیمات خاص میان انبیا و سپس نقش امام در معرفت بشری دارند که آنان را از اندیشه امامیه به خوبی متمایز می‌سازد. متأثر از مبانی گفته شده، اختلاف در نگاه به رتبه و جایگاه انبیاء با فرشتگان و سایر مخلوقات، نحوه انتقال وحی و پیام الهی به رسولان، اختلاف نظر در تعداد، ادوار و القاب انبیاء، از مسائل اختلافی دو جریان به شمار می‌رود.

ترجمه ماشینی: این کتاب بررسی تطبیقی ​​دو متفکر بزرگ شیعی، حمید الدین کرمانی از مصر فاطمی و ملاصدرا از ایران صفوی است که توانمندی متقابل گفتمان‌های مربوط به شکل‌گیری دانش و اقتدار دینی-سیاسی را در برخی زمینه‌های اسماعیلی و دوازده امامی نشان می‌دهد. کتاب به بررسی مفاهیم، ​​روایات و ادله ای می پردازد که به ایجاد و توسعه گفتمان در مورد ولایت مطلقه امام و نمایندگان ایشان کمک کرده است. برای نشان دادن این امر، فرازهای کلیدی از متون اولیه به زبان عربی و فارسی ترجمه شده و از نزدیک مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد تا ترکیب گفتمان های فلسفی، صوفیانه، کلامی و کتاب مقدس را برجسته کند. همچنین این کتاب تأثیر گفتمانی نصیرالدین طوسی را به عنوان کلیدی برای انتقال روایات علم و حجیت اسماعیلی به فلسفه شیعی متأخر و تداوم آن تا دوران جدید و معاصر به ویژه در روایت ولایت فقیه مورد بحث قرار می دهد. جمهوری اسلامی ایران.

معرفت و شناخت فرستادگان الاهی و جانشینان آنها از مهم‌ترین مسائل ادیان الاهی است. این مسئله از معرکه آرای اندیشمندان اسلامی نیز به دور نبوده و در تاریخ تفکر اسلامی همواره به آن توجه شده است. اهمیت این مسئله زمانی بیشتر آشکار می‌شود که فرَق مختلف اسلامی درباره آن اظهارنظر کرده و منظومه‌ای معرفتی راجع به آن شکل داده‌اند. این پژوهش با محوریت بررسی آرای متکلمان امامیه و اسماعیلیه در این موضوع و با تمرکز بر دیدگاه‌های دانشمند بنام شیعی، سید مرتضی علم‌الهدی، و اندیشمند برجسته اسماعیلی، حمیدالدین کرمانی، به شیوه توصیفی‌تحلیلی و با مراجعه به منابع کتاب‌خانه‌ای، نضج یافته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد نظام معرفتی سید مرتضی و حمیدالدین کرمانی درباره پیامبر و امام، در عین برخورداری از مشترکات فراوان، تفاوت‌های بنیادین نیز دارد؛ مشترکاتی همچون برتری انبیا بر ملائکه، عصمت انبیا و امامان، ختم نبوت، جانشینی علی j، ضرورت نبوت و وجوب ایمان به همه انبیای الاهی. اختلاف بسیار چشمگیر این دو دیدگاه در تعداد، ادوار و القاب انبیا و امامان شیعه نیز مشهود است.

حدیث ثقلین نزد اسماعیلیه محتوای کتاب حاضر می باشد که حدیث ثقلین نزد اسماعیلیه را در قرن های مختلف مورد بررسی قرار می دهد.

اندیشه‌های اسماعیلیان درباره آفرینش با توصیفی اسطوره‌ای آغاز می‌شود و بعدها با به‌کارگیری شیوه و زبان فیثاغورسیان، نوافلاطونیان، اصحاب قبالا و اخوان‌الصفا، به صورت آمیخته‌ای از اعداد رازآمیز، نظریه‌ مُثُل و موازی‌سازی‌های متعدد بین پدیده‌های طبیعی و برابرهای آسمانی آنها و سپس یافتن برابرهای آن در دین که مؤید باورهای دینی آنها و حقانیت چهره‌های اعتقادی‌شان است، شکل می‌گیرد. در این شیوه، مفهوم حدّ یک اصطلاح کلیدی و شامل حدّهای دوگانه، پنج‌گانه و هفت‌گانه است. بیشتر از همه حدّهای پنج‌گانه برای توجیه و توصیف آفرینش به کار گرفته شده‌اند. پژوهش حاضر به بررسی آرای اسماعیلیان و دیدگاه ناصرخسرو درباره اسطوره آفرینش اختصاص دارد.

یکی از مسائلی که از دیرباز تاکنون مورد توجه فیلسوفان و متکلمان جهان قرار گرفته، مسئله واجب تعالی و صفات و افعال اوست.حمید الدین کرمانی (قرن4 ه‍ . ق) بر خلاف فلاسفه، ذات حق تعالی را از هرگونه وصفی منزه می‌دارد. وی حتی اتصاف خداوند به وجود را نادرست می‌پندارد، قائل است ذات باری تعالی بالاتر از هرگونه وصفی بوده و هیچ چیز را نمی‌توان به او نسبت داد. از نظر وی خداوند نه موجود است و نه معدوم؛ نه عالم است و نه جاهل؛ نه قادر است و نه ناتوان؛ بلکه خداوند مافوق همه این اوصاف است. علامه طباطبایی (قرن14 ه‍ .ق) بر کرمانی و همفکرانش اشکال گرفته و قائل است نفی هرگونه صفتی از حق تعالی تعطیل عقول را به همراه دارد و این کاملاً مردود است. از نظر علامه صواب این است که خداوند موجود است و بالاترین مرتبه صفات را داراست؛ نه اینکه متصف به هیچ صفتی نباشد.